Мирзаева Шаҳло Рузмат қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Тиббиёт олий ўқув юрти талабаларида эмоционал интеллектнинг психологик хусусиятлари», 19.00.01. – Психология тарихи ва назарияси. Умумий психология. Шахс психологияси (психология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.2.PhD/P484.
Илмий раҳбар: Шойимова Шохиста Санакуловна, психология фанлари доктори (DSc), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Чирчиқ давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, PhD.03/30.12.2021.P.26.02.
Расмий оппонентлар: Қодиров Камолиддин Ботирович, психология фанлари доктори, профессор; Мелибоева Розахон Носировна, психология фанлари доктори (DSc), профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат шарқшунослик университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади тиббиёт олий ўқув юрти талабаларида эмоционал интеллектнинг психологик хусусиятларини илмий баҳолаш ва зарур тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тиббиёт олий ўқув юрти талабаларига қўрқув ҳиссининг паст бўлиши, хато ва камчиликларга нисбатан лабиллик, эмоцияларини таҳлил ва назорат қилиш хусусиятларининг хослиги уларда ўзини ва атрофдагиларни тинглаш ҳамда қадриятларга нисбатан эътиборлилик қобилиятларини кучайтириши сабабли ўзга инсонларнинг туйғуларини яхши тушунувчанлик, кўмаклашувчанлик, омадсизликлардан кейин ҳам ўзини тиклай олувчанлик сингари эмоционал интеллектнинг юқори даражасига мансуб сифатларни шакллантириши исботланган;
индивидуал-динамик хусусиятларидаги беқарор фаоллик ва эмоционал эргликнинг етарлича эмаслиги туфайли инсонларнинг эмоцияларини тушуниш ва ўзининг эмоционал кечинмаларини бошқаришга қийналиши, эмоционал ҳолатлар ва ҳис-туйғуларни таҳлил қилиш кўникмаларининг анчагина суст шаклланганлиги аралаш қуйи эмоционал, аралаш юқори фаол ва аралаш қуйи фаол темпераментли талабаларда эмоционал интеллектнинг паст бўлишини белгиловчи хусусиятлар эканлиги эмпирик далилланган;
формал-динамик хусусиятлар сифатида коммуникатив пластиклик ва психомотор эмоционалликнинг уйғунлашуви эмпатия ва бошқаларнинг эмоцияларини тушунишга, интеллектуал ва коммуникатив эмоционалликнинг потенсиаллиги эса эмоционал хабардорлик ҳамда эмоционал интеллектнинг интегратив даражасини кучайтириши сангвиник ва холерик темпераментли талабалар эмоционал интеллектининг юқори даражасини ифодалаши исботланган;
таълим босқичлари динамикасига кўра «эмпатия»нинг юқори ва «ўз эмоцияларини бошқариш», «ўз-ўзини мотивлаштириш»нинг қуйи даражалари таъсирида юқори босқич талабаларида эмоционал сўнишнинг «таранглик» (ўзидан қониқмаслик) ва «резистенсия» (касбий мажбуриятлар редуксияси), қуйи босқич талабаларида эса «резистенсия» (эмоционал ахлоқий дезориентациялашув) ва «толиқиш» (эмоционал четланиш) фазалари хослиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тиббиёт олий ўқув юрти талабаларида эмоционал интеллектнинг психологик хусусиятларига доир тадқиқотдан олинган илмий натижалар асосида:
тиббиёт олий ўқув юрти талабаларига қўрқув ҳиссининг паст бўлиши, хато ва камчиликларга нисбатан лабиллик, эмоцияларини таҳлил ва назорат қилиш хусусиятларининг хослиги уларда ўзини ва атрофдагиларни тинглаш ҳамда қадриятларга нисбатан эътиборлилик қобилиятларини кучайтириши сабабли ўзга инсонларнинг туйғуларини яхши тушунувчанлик, кўмаклашувчанлик, омадсизликлардан кейин ҳам ўзини тиклай олувчанлик сингари эмоционал интеллектнинг юқори даражасига мансуб сифатларни шакллантириши исботланганлигига оид маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йил 7-октябрдаги ПМ-234 сонли буйругʻи билан “Онтогенез психологияси. Дифференцил психология” модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йил 8-октябрдаги ПМ-234 а-сон маълумотномаси).  Натижада тиббиёт олий ўқув юрти талабаларида эмоционал интеллектнинг юқори даражасига хос психологик хусусиятларни аниқлаш имконияти яратилган.
индивидуал-динамик хусусиятларидаги беқарор фаоллик ва эмоционал эргликнинг етарлича эмаслиги туфайли инсонларнинг эмоцияларини тушуниш ва ўзининг эмоционал кечинмаларини бошқаришга қийналиши, эмоционал ҳолатлар ва ҳистуйғуларни таҳлил қилиш кўникмаларининг анчагина суст шаклланганлиги аралаш қуйи эмоционал, аралаш юқори фаол ва аралаш қуйи фаол темпераментли талабаларда эмоционал интеллектнинг паст бўлишини белгиловчи хусусиятлар эканлиги эмпирик далилланган гига оид маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йил 7-октябрдаги ПМ-234 сонли буйругʻи билан “Онтогенез психологияси. Дифференцил психология” модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йил 8-октябрдаги ПМ-234 а-сон маълумотномаси).  Натижада талабалар эмоционал интеллекти билан индивидуал хусусиятларининг богʻлиқлиги динамикасини эмпирик жиҳатдан тадқиқ этиш имконияти яратилган.  
формал-динамик хусусиятлар сифатида коммуникатив пластиклик ва психомотор эмоционалликнинг уйғунлашуви эмпатия ва бошқаларнинг эмоцияларини тушунишга, интеллектуал ва коммуникатив эмоционалликнинг потенсиаллиги эса эмоционал хабардорлик ҳамда эмоционал интеллектнинг интегратив даражасини кучайтириши сангвиник ва холерик темпераментли талабалар эмоционал интеллектининг юқори даражасини ифодалаши исботланган маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йил 7-октябрдаги ПМ-234 сонли буйругʻи билан “Касб психологияси” модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йил 8-октябрдаги ПМ-234 а-сон маълумотномаси). Натижада эмоционал интеллект даражаларини талабаларнинг темперамент типларига кўра эмпирик жиҳатдан далилланган.
таълим босқичлари динамикасига кўра «эмпатия»нинг юқори ва «ўз эмоцияларини бошқариш», «ўз-ўзини мотивлаштириш»нинг қуйи даражалари таъсирида юқори босқич талабаларида эмоционал сўнишнинг «таранглик» (ўзидан қониқмаслик) ва «резистенсия» (касбий мажбуриятлар редуксияси), қуйи босқич талабаларида эса «резистенсия» (эмоционал ахлоқий дезориентациялашув) ва «толиқиш» (эмоционал четланиш) фазалари хослиги аниқланган маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йил 7-октябрдаги ПМ-234 сонли буйругʻи билан “Касб психологияси” модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024 йил 8-октябрдаги ПМ-234 а-сон маълумотномаси). Натижада талабаларда эмоционал интеллект билан ҳиссий сўниш даражалари ўртасидаги богʻлиқликни аниқлаш имконияти яратилган.