Уринбаева Нилуфар Абдужаббаровнанинг

фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Одатий ҳомила ташлаш шаклланишининг айрим патогенетик механизмлари», 14.00.01–Акушерлик ва гинекология (тиббиёт фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.3.DSc/Tib27.

Илмий маслаҳатчи: Султанов Саидазим Насырович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослаштирилган акушерлик ва гинекология илмий-амалий тиббиёт маркази.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент педиатрия тиббиёт институти, DSc.27.06.2017.Tib.29.01.

Расмий оппонентлар: Пахомова Жанна Евгеньевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Каримов Заур Джавдатович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Арипов  Абдумалик Нигматович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.

Етакчи ташкилот: И.М.Сеченов номидаги 1-Москва давлат тиббиёт универститети (Россия Федерацияси).

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: ҳомила тушиши патогенезида эндотелиоцитларнинг функционал бузилиш роли ва аҳамиятини белгилаш, репродуктив йўқотишни пасайтириш мақсадида уни прогнозлаш, ташхислаш, олдини олиш ва даволаш усулларини ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

ҳомила тушиш хавфи бўлган ҳомиладорлар қонида эритроцитар ва лейкоцитар компонентлар ҳолати билан эндотелий тизимининг солиштирма аниқлаш афзаллиги ўзаро исботланган;

эндотелий дисфункцияси маркерларини белгилаш хавф гуруҳидаги ҳомиладорларда эндотелий яллиғланиши ва қон томирлар бузилиши даражаси аниқланган;

тромбоцит ва лейкоцитларнинг морфофункционал ҳолатини белгилаш гемостаз тизимида ўзгаришларни ўз вақтида аниқлашга ёрдам бериши аниқланган;

ҳомила ташлашда десквамацияланган эндотелиоцитлар сонининг ошиши эндотелий жароҳатланишини маркери ҳисобланган, бу гестация бузилишининг асосий хавфи эканлиги исботланган;

биринчи ҳомила ташлаш бўлган аёлларда перинатал йўқотишларни пасайтириш мақсадида ишлаб чиқилган алгоритмга мувофиқ муддатдан аввал туғруқларни прогнозлаш ва репродуктив йўқотмаларнинг олдини олиш имконияти исботланган;

азот оксиди тизими, гемостазнинг тромбоцитар бўғими ва эритроцитларнинг метаболизми ҳолатини бачадон ва йўлдошда қон айланишини аниқлаш билан биргаликда комплекс баҳолаш ҳомила ташлаш хавфи бўлган аёлларда йўлдошда қон айланишининг бузилиш даражасини белгилашга имкон берувчи деб исботланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Одатий ҳомила ташлаш ва муддатдан аввал ҳомила тушиши бўлган аёлларда ўтказилган илмий тадқиқот натижалари асосида:

“Одатий ҳомила ташлаш бўлган аёлларда ҳомиладорликни сақлаш усули” услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 7 июндаги 8н-р/165-сон маълумотномаси). Ушбу услубий тавсия бачадон тонусини анъанавий баҳолашга нисбатан муддатдан аввал туғруқларни ультратовушли текширишда 3 карра аниқроқ прогнозлашни оширишга имкон  берган;

“Эндотелий дисфункцияси – ҳомила ташлашнинг сабаби ва асорати” услубий қўлланмаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2017 йил 14 ноябрдаги 8н-д/52-сон маълумотномаси). Ушбу қўлланма шифокорлар учун муддатдан аввал туғруқлар патогенези ҳақидаги билимларини оширишга имкон берган;

тадқиқотдан олинган натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан Республика ихтисослаштирилган акушерлик ва гинекология илмий-амалий тиббиёт маркази, Республика ва шаҳар перинатал марказлари ва Андижон вилояти Перинатал маркази амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 7 июндаги 8н-р/165-сон маълумотномаси). Тадқиқот натижаларини жорий этишнинг иқтисодий самарадорлиги биринчи ҳомила ташлашни прогнозлаш ва даволаш учун ихтисослаштирилган тиббий ёрдам кўрсатиш сифатининг сезиларли яхшиланишига, жумладан перинатал касалликлар частотасини 22%га ва муддатдан аввал туғруқларда ўлим кўрсаткичларини 18%га пасайтиришга олиб келган.