Мухаммадиев Комил Бурхоновичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Жисмоний тарбия таълими жараёнида талабаларнинг атроф-муҳитга бўлган эҳтиёткорона муносабатларини ривожлантириш”, 13.00.04–Жисмоний тарбия ва спорт машғулотлари назарияси ва методикаси, 13.00.01–Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.3.PhD/Ped274.

Илмий раҳбарлар: Турдиқулов Эшбой Отақулович, педагогика фанлари доктори, профессор; Рахимов Владимир Шавкатович,педагогика фанлари номзоди, доцент.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Педагогика фанлари илмий-тадқиқот институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, DSc.27.06.2017.Ped.28.01.

Расмий оппонентлар: Худойқулов Хол Жумаевич, педагогика фанлари доктори, профессор; Арипов Юнус Юсуфович, педагогика фанлари номзоди, доцент.

Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: жисмоний тарбия таълими жараёнида талабаларнинг атроф-муҳитга бўлган эҳтиёткорона муносабатларини ривожлантириш методикасини ривожлантиришдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

жисмоний тарбия жараёнида талабаларда табиатнинг табиий омиллари таъси­рига эҳтиёткорона муносабатда бўлиш кўникмалари миллий ҳаракатли ва ҳаракатли ўйинлар ҳамда ноанъанавий ишлаб чиқилган воситалар ёрдамида ривожлантирилган;

ҳаво ҳарорати юқори бўлган тоғ саёҳатларида, спорт мажмуаларида экомара­фонларни ўтказишда талабаларнинг атроф-муҳитга эҳтиёткорона муносабатларининг кўникма ва малакалари аудиториядан ташқари машғулотларда енгил атлетиканинг махсус машқларини қўллаш асосида ривожлантирилган;

талабалар билан ўтказилаган тоғ саёҳатларида юрак қисқариш частотаси, қон босими, нафас олиш частотаси ва гемодинамик ўзгаришлар тикланувчи махсус машқлар ёрдамида меъёрлаштирилган;

талабаларда атроф-муҳитга эҳтиёткорона муносабатларини ривожлантириш, машғулотдан олдин олинган функционал ва машғулот якунидан ўн дақиқадан сўнг қайд этилган кўрсаткичлар оптимал жисмоний юкламалар қўлланилганлиги сабабли такомиллаштирилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Жисмоний тарбия таълими жараёнида талабаларнинг атроф-муҳитга бўлган эҳтиёткорона муносабатларини ривожлантириш юзасидан ўтказилган тажрибалар асосида:

Гулистон давлат университети “Жисмоний маданият ва спорт” факультети талабаларда табиатнинг табиий омиллари таъсирига эҳтиёткорона муносабатда бўлиш кўникмаларини ривожлантиришда миллий ҳаракатли ва ҳаракатли ўйинлар ҳамда ишлаб чиқилган ноанъанавий воситалар таълими жараёнига татбиқ этилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2017 йил 29 сентябрдаги 89-03-2130-сон маълумотномаси). Натижада талабаларнинг ўрта масофага югуриш бўйича 3%, жойидан туриб узунликка сакраш бўйича 3,5%, жойидан туриб узунликка уч ҳатлаб сакраш бўйича 4%, жисмоний тайёргарлик бўйича 3% ўсишига эришилган;

Тошкент темир йўл муҳандислари институти касбий таълим йўналиши талаба­ларида енгил атлетиканинг махсус машқлари жисмоний ва аудиториядан ташқари машғулотларда қўлланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2017 йил 29 сентябрдаги 89-03-2130-сон маълумотномаси). Натижада талабаларда нафас олиб, сақлаб туриш тажриба гуруҳида 3,2%га, нафас олиш частотаси 3,8%га, юрак қисқариш частотаси 4%га яхшиланган;

Тошкент темир йўл муҳандислари институти қурилиш муҳандислик таълим йўналиши талабаларида меъёрлаштирилган махсус машқлар аудиториядан ташқари машғулотларда қўлланилган (Халқ таълими вазирлигининг 2017 йил 29 сентябрдаги 01-01/1-3-417-сон маълумотномаси). Натижада талабаларининг чаққонлик сифати 3,6%, чидамлилик сифати 3,4%, эгилувчанлик сифати 2,8%, тезкорлик сифати 3,5%, куч сифат 3,2%га ривожланган;

Навоий давлат педагогика институти “Жисмоний маданият ва спорт” факультети талабаларининг енгил атлетика ўқув машғулотларига татбиқ этилган (Халқ таълими вазирлигининг 2017 йил 29 сентябрдаги 01-01/1-3-417-сон маълумотномаси). Нати­жада жисмоний тарбия таълими жараёнида талабаларнинг атроф-муҳитга эҳтиёт­корона муносабатлари 6,5%, жисмоний имкониятлари 4,7%га ривожланишига эришилган.