Каримова Нозима  Нурмухамадовнанинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Бўлажак касб таълими ўқитувчиларининг касбий компетентлигини ривожлантириш”, 13.00.05–Касб-ҳунар таълими назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Ped394.   

Илмий раҳбар: Муслимов Нарзулла Алиханович,педагогика фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Касб-ҳунар таълими тизимини инновацион ривожлантириш, педагог кадрларнинг малакасини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Касб-ҳунар таълими тизимини инновацион ривожлантириш, педагог кадрларнинг малакасини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш институти, DSc.27.06.2017.Ped.48.01.

Расмий оппонентлар: Ҳамидов Жалил Абдурасулович, педагогика фанлари доктори, доцент; Дехканова Маъмура Улмасовна, педагогика фанлари номзоди, доцент.

Етакчи ташкилот: Тошкент давлат техника университети.

Диссертация йўналиши: амалий ва назарий.

II. Тадқиқотнинг мақсади: бўлажак касб таълими ўқитувчиларининг касбий компетентлигини ривожлантириш методикасини ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

дизайн (костюм) таълим йўналиши бўйича бўлажак касб таълими ўқитувчиларининг касбий компетентлиги таркибий тузилмаси касбий ва шахсий сифатлар (ташаббускорлик, ҳамкорлик, ўз-ўзини ривожлантириш) ҳамда психологик хусусиятлар (интуиция, кузатувчанлик, хотира)нинг ўзаро боғлиқлигига асосланиб оптималлаштирилган;

умумкасбий ва ихтисослик фанларининг интегратив машғулотлари (fashion illustration, casual) асосида талабаларнинг ижодий яратувчанлик қобилиятларини ривожлантириш методикаси визуаллик, ижодий тафаккур ва бадиий лойиҳалаш композициялари асосида такомиллаштирилган;

дизайнерлик фаолиятидаги образли тасаввурни характерловчи ихтирочилик ва мантиқийликнинг интенсив ривожланишига қаратилган “Эвристик”, “Силуэтни излаш”, “Резюме” ва “Sketchbook” каби таълим методларини умумкасбий ва ихтисослик фанларини ўқитишда қўллаш орқали касбий таълимнинг такомиллаштирилган ўқув-методик таъминоти ишлаб чиқилган;

бўлажак касб таълими ўқитувчисининг касбий компетентлиги сифат кўрсаткичлари (лойиҳалаш, креативлик, технологик) ва тайёргарлик даражаларини (юқори, ўрта ва паст) квалиметрик ёндашув асосида такомиллаштириш орқали баҳолашнинг объективлик хусусиятлари (автоматик, ҳаққонийлик, интегративлик) кенгайтирилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Бўлажак касб таълими ўқитувчиларининг касбий компетентлигини ривожлантириш юзасидан ишлаб чиқилган назарий-методологик ва амалий таклифлар асосида:

дизайн (костюм) таълим йўналиши бўйича бўлажак касб таълими ўқитувчиларининг касбий компетентлиги таркибий тузилмаси, касбий ҳамда шахсий сифатлар ва психологик хусусиятларнинг ўзаро боғлиқлигига оид таклифлар дизайнинг пайдо бўлиши ва ривожланиш тенденциялари, дизайнда тарихийлик тамойиллари, дизайн турлари, дизайн ва креативлик, дизайнда лойиҳалаш услублари, дизайннинг фалсафий ахлоқий масалаларига бағишланган “Дизайн тарихи” ўқув қўлланма тасдиқланган (рўйхатга олиш рақами-355-007, 2014 й.). Ушбу ўқув қўлланма бўлажак касб таълими ўқитувчиларининг касбий компетентлигини ривожлантиришда дизайн таълими самарадорлигини оширишга хизмат қилган;

талабаларнинг ижодий яратувчанлик қобилиятларини ривожлантириш методикасини визуаллик, ижодий тафаккур ва бадиий лойиҳалаш композициялари асосида такомиллаштиришга доир ишлаб чиқилган ўқув-услубий таъминоти ва  “Дизайн тарихи” ва “Амалий антропология асослари” фанлари бўйича ўқув-услубий қўлланмалар яратилган ва амалиётга татбиқ этилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 25 майдаги 89-03-2074-сон маълумотномаси). Мазкур ўқув-услубий таъминот талабаларда ижодий яратувчанлик қобилиятларини, лойиҳалаш, технологик ва креатив компетенцияларни  ривожлантиришга хизмат қилган;

“Эвристик”, “Силуэтни излаш”, “Резюме” ва “Sketchbook” каби таълим методларини умумкасбий ва ихтисослик фанларини ўқитишда қўллаш орқали талабаларни касбий компетентлигини оширишга оид тавсиялар асосида “Касб таълими ўқитувчиларининг амалий компетентлигини шакллантириш технологияси” ўқув-услубий қўлланма ишлаб чиқилган ва амалиётга татбиқ этилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 25 майдаги 89-03-2074 сон маълумотномаси). Мазкур ўқув-услубий қўлланма бўлажак касб таълими ўқитувчиларининг касбий компетентлигини ривожлантиришда мустақил ва амалий фаолиятга йўналтириш, ўз ўзини ривожлантиришга  хизмат қилган.