Abdug‘aniev Nurislom Nuritdin o‘g‘lining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Qishloq xo‘jaligi iste’molchilari energiya ta’minotida qattiq maishiy chiqindilar energiyasidan foydalanish”, 05.05.07 – Qishloq xo‘jaligida elektr texnologiyalar va elektr uskunalar (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.3.PhD/T3961
Ilmiy rahbar: Tursunov Obid Boboqulovich, texnika fanlari doktori.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: “Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti” Milliy tadqiqot universiteti
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: “Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti” Milliy tadqiqot universiteti DSc.03/30.12.2019.T.10.01
Rasmiy opponentlar: Muxammadiev Ashiraf, texnika fanlari doktori, professor; Rosaxodjaev Baxromjon Sobirovich, texnika fanlari nomzodi, katta ilmiy xodim.
Etakchi tashkilot: Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: Qishloq xo‘jaligi qattiq chiqindilarini termoelektrik qayta ishlash reaktori energetik parametrini asoslash va olinadigan bioyoqilg‘idan qishloq xo‘jaligi energiya ta’minotida foydalanish samaradorligini baholashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
qishloq xo‘jaligi qattiq chiqindilarining issiqlik-fizik koʻrsatkichlari va piroliz reaktorining geometrik oʻlchamlarini hisobga olgan holda piroliz reaktorini qizdirish uchun elektrotermik uskunaning energetik parametri asoslangan;
qishloq xo‘jaligi qattiq chiqindilarining energetik qiymati, massa va issiqlik oqimi o‘zgarish dinamikasini hisobga olgan holda piroliz jarayonidagi haroratning oʻzgarish chegaralari asoslangan;
piroliz reaktoridagi jarayon harorati, piroliz jarayonining davomiyligi va reaktorga yuklanadigan qattiq chiqindi oʻlchami asosida jarayon matematik modeli olingan va ularni echish orqali piroliz jarayonida bioyoqilg‘i chiqishining maqbul parametrlari asoslangan;
gaz olish texnologiyasidagi qizdirish davomiyligi va jarayon haroratini hisobga olgan holda qishloq xo‘jaligi qattiq chiqindilaridan vodorodga boyitilgan sintez gaz olish potensiali energetik baholangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi:
Qishloq xo‘jaligi qattiq chiqindilaridan olinadigan bioyoqilg‘i miqdorini oshirish imkonini beruvchi qurilma (piroliz reaktori) konstruksiyasini ishlab chiqish natijasida:
piroliz reaktori Toshkent viloyati O‘rta Chirchiq tumanidagi fermer xo‘jaliklarida joriy etilgan (Qishloq xo‘jaligi vazirligining 2023-yil 17-noyabrdagi № 07/34-05/5897-son ma’lumotnomasi). Natijada, fermer xo‘jaliklarida hosil bo‘ladigan maishiy va yog‘och chiqindilarini termal qayta ishlab, olingan bioyoqilg‘ini sotish orqali mos ravishda 21320,4 ming so‘m hamda 14220,6 ming so‘m yillik iqtisodiy samaradorlikka erishilgan;
bioyoqilg‘i miqdorini oshirish imkonini beruvchi qurilma Toshkent viloyati O‘rta Chirchiq tumanidagi fermer xo‘jaliklarida joriy etilgan (Qishloq xo‘jaligi vazirligining 2023-yil 17-noyabrdagi № 07/34-05/5897-son ma’lumotnomasi) Natijada, fermer xo‘jaliklarida hosil bo‘ladigan chiqindilarni termal qayta ishlash orqali bioyoqilg‘i olish miqdori 13,2 % ga oshirish imkoniyati yaratilgan.
