Shakarov Alisher Rasulovichning

falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.

Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Teri epidermisi regulyator mexanizmlarini matematik modellashtirish», 05.01.07–Matematik modellashtirish. Sonli usullar va dasturlar majmui (texnika fanlari).

Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.1.PhD/T62.

Ilmiy rahbar: Saydalieva Maxruy, texnika fanlari doktori.

Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent axborot texnologiyalari universiteti huzuridagi Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari ilmiy-innovatsion markazi.

IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent axborot texnologiyalari universiteti, DSc.27.06.2017.T.07.01.

Rasmiy opponentlar: Usmanov Rishat Niyazbekovich, texnika fanlari doktori, professor; Taxirov Jozil Ostanovich, fizika-matematika fanlari doktori, professor.

Yetakchi tashkilot: Samarqand davlat universiteti.

Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.

II. Tadqiqotning maqsadi: teri epidermisi hujayralari o‘zaro faoliyati regulyator mexanizmlarining matematik modellari, hisoblash algoritmlarini ishlab chiqish hamda kompyuter modellarini takomillashtirishdan iborat.

III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:

teri epidermisi bo‘linuvchi, o‘suvchi, differensiallanuvchi hujayralari o‘zaro aloqasini ifodalovchi biologik modeli kechikuvchi vaqtning hisobga olinishi asosida takomillashtirilgan;

vaqtiy-fazoviy munosabatlar inobatga olingan biologik model` asosida teri epidermisi hujayralarining regulyator mexanizmlari tenglamalar tizimi ishlab chiqilgan;

teri epidermisi hujayralari o‘zaro faoliyati regulyator mexanizmlarini kechikuvchi argumentli funksional-differensial tenglamalar tizimi asosida matematik model` yaratilgan;

teri epidermisi regulyator mexanizmlari matematik modeli uchun qayta aloqa vaqtini hisobga oluvchi sonli echish usullari kechikuvchi identifikatorlar asosida takomillashtirilgan;

tibbiyotda teri epidermisi hujayralari regulyator mexanizmlari o‘zaro bog‘liqlik jarayonlari masalalarini sonli echish uchun dasturlar majmuasi yaratilgan.

IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.

Teri epidermisi regulyator mexanizmlarini matematik modellashtirish jarayonida olingan natijalar asosida:

teri epidermisi regulyator mexanizmlari normal va anomal faoliyati qonuniyatlarini aniqlash dasturiy majmuasi Samarqand viloyat hokimiyati sog‘liqni saqlash boshqarmasi Viloyat teri-tanosil kasalliklari dispanseriga joriy qilingan (Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligining 2017 yil 27 noyabrdagi 33-8/8035-son; Sog‘liqni saqlash vazirligining 2017 yil 26 oktyabrdagi 8n-z/26-son ma’lumotnomalari). Ilmiy tadqiqot natijasida teri epidermisi hujayralari regulyator mexanizmlarining normal va anomal holatlarda boshqarish va bashoratlash, samarali ilmiy tajribalar o‘tkazish, teri kasalliklariga aniq diagnoz qo‘yishni 1,5-2 marta oshirish va ushbu kasallikni patogenezi va etiologiyasi xususiyatlarini aniqlash asosida davolash taktikasini 35-40% optimallash imkoni yaratilgan;

teri epidermisida paydo bo‘ladigan kasalliklarni oldindan bashorat qilish va tashxis qo‘yishning takomillashgan usullari va dasturiy vositalari “Orzubek shifo servis” MChJga joriy qilingan (Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligining 2017 yil 27 noyabrdagi 33-8/8035-son ma’lumotnomasi). Ilmiy tadqiqot natijasida teri epidermisi hujayralarining o‘zaro biologik munosabatlarini inobatga olgan holda bashorat qilishni 5-10%ga oshirish hamda teri kasalliklariga tez va aniq tashxis qo‘yishni 2-3 marta tezlashtirish imkonini bergan;

hujayralarning patologik halok bo‘lishi, “qora o‘rama” sohasida kechadigan jarayonlarni aniqlash dasturiy majmua “Diyora shifo najot med servis” MChJga joriy qilingan (Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligining 2017 yil 27 noyabrdagi 33-8/8035-son ma’lumotnomasi). Ilmiy tadqiqot natijasida teri kasalliklarini normal va anomal holatlarda boshqarish, teri kasalliklariga tashxis qo‘yish texnologiyalaridan foydalanish natijasida teri kasalliklariga erta tashxis qo‘yishni 10-15%ga oshirish imkonini bergan.