Тоирова Дилфуза Файзуллаевнанинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «XIX аср француз адабиётида тарихий роман данри тадрижи (Bиктор Гюго прозаси мисолида)», 10.00.04–Европа, Америка, Австралия халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017/3.PhD/Fil305.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллар институти.

Илмий раҳбар: Холбеков Мухаммад Нурқосимович, филология фанлари доктори, профессор.

ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент давлат шарқшунослик институти, Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, Ўзбекистон миллий университети, DSc.27.06.2017.Fil.21.01.

Расмий оппонентлар: Лиходзиевский Анатолий Степанович, филология фанлари доктори, профессор; Исматов Сарвар Файзуллаевич, филология фанлари номзоди.

Етакчи ташкилот: Бухоро давлат  университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: XIX аср француз романтизм адабиётида тарихий роман жанрининг ўрни ва эволюцион тадрижини аниқлаш, унинг жанр ва услуб хусусиятларини тасниф этиш ҳамда тарихий романлар матни поэтикасидан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

романтизм тараққиёти немис адабиётида эртаклар воситасида, инглиз адабиётида инқилобий ҳаракат билан боғлиқ равишда Америка адабиётида саргузашт жанридаги романлар орқали намоён бўлганлиги асосланган;

ХIХ аср француз адабиётида тарихий роман жанри тадрижи Виктор Гюго романлари тараққиёт тамойиллари асосида таснифлаб берилган;

француз тарихий роман жанрининг шаклланишида инглиз адиби В.Скотт асарларидаги воқеа-ҳодиса ифодаси, пейзаж тасвири Виктор Гюго тарихий романларига асос бўлганлиги исботланган;

XIX аср француз адабиётида тарихий роман жанри йўналиши «Исландиялик Ган», «Бюг Жаргал», «Париждаги Биби Марям ибодатхонаси» романлари тарихий роман жанрига асос солганлиги ёритиб берилган;

инсон руҳияти ва унинг табиат воқеа-ҳодисаларига мос ҳолда ривожланиши асар мазмун-моҳиятига сингдирилган макон ва замон уйғунлиги, контраст тушунчалар ифодаси, образларнинг кўриниши бадиий адабиётнинг эстетик категориялари билан боғлиқлиги ва маънавий тараққиётдаги муҳим ўрни аниқланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

ХIХ аср француз адабиёти тарихий роман жанри тадрижи (Виктор Гюго прозаси мисолида) илмий тадқиқот билан боғлиқ илмий натижалар асосида:

XIX аср француз адабиётида тарихий роман жанрининг тадрижини, ўзига хос хусусиятлари, унинг ўзбек тарихий романлари билан муштарак қирраларини ўрганиш юзасидан В.Гюго ижоди бўйича амалга оширилган таҳлил натижаларидан Ф-1-06 рақамли «Истиқлол даври ўзбек адабиётида Шарқу Ғарб адабий анъаналари синтези» фундаментал лойиҳасининг бажарилишида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 4 апрелдаги 89-03-1270-сон маълумотномаси). Натижада жаҳон адабиётида роман турлари бадиий тараққиётида Шарқу Ғарб адабий анъаналарининг ўзаро таъсири ва муштараклигини асослаш бўйича хулосалар чиқариш имконини берган;

матнларни ўрганиш ва қайта ҳикоя қилиб бериш бўйича тавсиялардан чет тилини эгаллашнинг компетенциялари асосида ундаш категориясининг миллий-маданий хусусиятлари техника йўналишида таҳсил олаётган талабалар учун мўлжалланган А-1-057 рақамли «Олий таълим муассасалари талабаларини модулли ўқитишда педагогларни компетентли тайёрлашнинг психологик-педагогик асослари» мавзусидаги амалий тадқиқотда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 4 апрелдаги 89-03-1270-сон маълумотномаси). Натижада адабий алоқалар ҳамда чет тилларни ўқитиш тизимини такомиллаштириш давлат сиёсати даражасига кўтарилган бугунги кунда тадқиқот материаллар таълим сифатини оширишга хизмат қилган;

ёш авлодни умуминсоний қадриятлар асосида тарбиялашбилан боғлиқ натижалардан Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси Самарқанд вилоят ҳудудий бўлинмаси қошидаги «Садоқат» ижодий семинарида фойдаланилган (Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасининг 2018 йил 30 мартдаги 01-03/295-сон маълумотномаси). Натижада семинар аъзолари ёш ижодкорларнинг бадиий таффакурини оширишга хизмат қилган.