Джураев Джамшид Темуровичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Шарқ ва Ғарб дунёқараши анъаналарида “макон” тушунчаси (Хитой ва Америка парадигмалари сиёсий-фалсафий компаративиcтикаси)”, 23.00.01–Сиёсат назарияси ва фалсафаси. Сиёсий таълимотлар тарихи ва методологияси (сиёсий фанлар).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.4.PhD/Siyos68.

Илмий раҳбар: Алимардонов Тўлқин Турдиевич, сиёсий фанлар доктори, доцент.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc29.08.2017.S.01.08.

Расмий оппонентлар: Қодиров Анвар Қаҳҳарович, фалсафа фанлари доктори, профессор; Самаров Рустам Самарович, фалсафа фанлари доктори, доцент.

Етакчи ташкилот: Г.В.Плеханов номидаги Россия иқтисодиёт академиясининг Тошкент шаҳридаги филиали.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: турли даврларда Хитой (Шарқ) ва Америка (Ғарб)да шаклланган маконга оид ўзига хос ёндашувларга туртки бўлган қарашларни ўрганиш орқали, миллий-цивилизациявий айнанликлар ўртаси ғоявий тўқнашувлар кескинлашуви ва аксинча, бир-бирига ўхшамаган социумлараро мулоқот ва яқинлашувда, хусусан, жамиятнинг ботиний ва зоҳирий имкониятлари кўламига ойдинлик киритишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

халқлар ва социумлар (хитойликлар ва америкаликлар ижтимоий тажрибаси асосида) тарихий-маданий анъаналарини объектив қиёслашда социомаданий хусусийлик ва айримликнинг таҳлилий аҳамияти асослаб берилган;

макон ва замон континууми чуқур қатламларига йўғрилган маконни идрок этишнинг “шарқона анъаналари” ҳозирги босқичга келиб, янада мослашувчанлик, ижтимоийлик ва долзарблик касб этаётганлиги сабаблари очиб берилган;

маконга оид тафаккуридан келиб чиқиб у ёки бу социум, давлат ижтимоий амалиётининг бунёдкор ва аксинча вайронкор эканлигига аниқлик киритиш (ташхис қўйиш) мумкинлиги илмий асосланган;

ўзбек халқи тафаккури ва ҳаётий фаолиятида минг йиллар давомида шаклланган макон фалсафаси қадриятлар тизими маъно-мазмуни, айнан Шарқ маънавий маданияти доирасида яққол намоён бўлиши мумкинлиги асосланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Шарқ ва Ғарб дунёқараши анъаналарида “макон” тушунчасини Хитой ва Америка парадигмалари  сиёсий-фалсафий компаративиcтикаси контекстида ўрганиш юзасидан ишлаб чиқилган таклиф ҳамда тадқиқот натижалари асосида:

халқлар ва социумлар ижтимоий тажрибаси асосида тарихий-маданий анъаналарини объектив қиёслашда социомаданий хусусийлик ва айримликнинг таҳлилий аҳамияти, макон ва замон континууми чуқур қатламларига йўғрилган маконни идрок этишнинг “шарқона анъаналари” ҳозирги босқичга келиб, янада мослашувчанлик, ижтимоийлик ва долзарблик касб этаётгани ҳақидаги таклифлардан Ўзбекистон Миллий университетидаги А-1-163 рақамли “Демократик жараёнларда “ўзбек модели”нинг концептуал масалалари таҳлили ва изчил ривожланишнинг фалсафий-методологик асослари” (2015–2017 йиллар) мавзуидаги амалий грантда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 19 июндаги  89-03-2333-сон маълумотномаси). Илмий ишланмалардаги ижтимоий борлиқни идрок этишнинг Шарқ ҳамда Ғарб дунёқараши анъаналарида намоён бўлиши, ўзбек халқи тафаккури ва ҳаётий фаолиятида шаклланган макон фалсафаси қадриятлар тизими, Шарқ маънавий маданиятига доир мавзуларнинг илмий аҳамиятини оширишга хизмат қилган;

тадқиқотнинг маконга оид тафаккуридан келиб чиқиб у ёки бу социум, давлат ижтимоий амалиётининг бунёдкор ва аксинча вайронкор эканлигига аниқлик киритиш мумкинлиги, ўзбек халқи тафаккури ва ҳаётий фаолиятида минг йиллар давомида шаклланган макон фалсафаси қадриятлар тизими маъно-мазмуни, айнан Шарқ маънавий маданияти доирасида яққол намоён бўлиши мумкинлигига доир хулосалардан Ўзбекистон Миллий университетидадаги А-1-149 рақамли “Ўзбекистон фалсафаси тарихи (уч томлик, ўзбек тилида)” асарининг II томини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 19 июндаги  89-03-2333-сон маълумотномаси). Натижада мазкур грант доирасида нашр эттирилган китоб ва илмий ишланмалар илмий қийматининг ортишига, жумладан, маконни идрок этишнинг “шарқона анъаналари” ҳозирги босқичдаги тавсифлашга доир хулосаларни чуқурлаштиришга олиб келган.