Исомиддинов Юнусжон Юсуббоевичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Глобаллашув шароитида коррупсияга қарши курашиш маданияти: ислоҳотлар ва асосий парадигмалар” мавзусидаги 09.00.04 – Ижтимоий фалсафа ихтисослиги.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.DSc/Fal142
Илмий маслаҳатчи: Ғайбуллаев Отабек Муҳаммадиевич, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллари институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.03/30.12.2019.F.01.05.
Расмий оппонентлар: Мусаев Фахриддин Абдусатторович, фалсафа фанлари доктори, профессор; Тошев Бобоқул юридик фанлари доктори профессор; Қодиров Анвар Қаххорович фалсафа фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент иқтисодиёт универститети.
Диссертация йўналиши: назарий-амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади глобаллашув шароитида коррупсиянинг давлат ва жамият бошқарувидаги таъсирини камайтиришга хизмат қиладиган постмодернистик парадигмаларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ривожланган мамлакатларда маънавият ва маърифат асосида коррупсиянинг давлат ва жамият бошқарувига таъсирини камайтиришнинг миллий моделлари (ҳуқуқий, маърифий ва ахлоқий онгни юксалтириш) аниқланган;
коррупсияни социумга таъсири борасидаги ташкилий парадигмадаги ўзгаришлар тизими, бошқарув органлари ва фуқаро муносабатларидаги барқарорликни издан чиқарувчи, ўзгартирувчи омилларнинг объектив қонуниятлари (ўзгаришлар, таҳдидларнинг муқаррарлиги) ва субектив қонуниятлари (миллий ментал хусусиятлар) очиб берилган;
коррупсияга қарши курашнинг халқаро тажрибаси ижобий ютуқларини ўрганиш асосида ижтимоий-фалсафий профилактиканинг гомеостазис (мувозанат) ва социостазис (ўзини ўзи тартибга солиш) механизмлари воситасида ижтимоий ҳамкорликнинг таъминланиши аниқланган;
коррупсияни жамият ҳаётидаги таъсирининг камайтириш мақсадида фуқароларда мафкуравий иммунитетни шакллантиришнинг таъсирчан медиа воситаларини қўллаш усуллари такомиллаштирилган;
“коррупсия” ва “порахўрлик” феноменларини сиёсий-ҳуқуқий, маънавий-ахлоқий таҳдид сифатида намоён бўлишнинг деструктив, манипулятив, эсхатологик хусусиятлари, уларга қарши курашнинг ижтимоий-фалсафий жиҳатлари асослаб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Глобаллашув шароитида коррупсияга қарши курашиш маданияти:ислоҳотлар ва асосий парадигмалар мавзусида амалга оширилган тадқиқоти иши бўйича олинган натижалар асосида:
ривожланган мамлакатларда маънавият ва маърифат асосида коррупсиянинг давлат ва жамият бошқарувига таъсирини камайтиришга доир таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистонда олий таълим соҳасини такомиллаштиришда Самарқанд давлат чет тиллар институтида Эрасмус+ дастурининг 2016-2018-йилларга мўлгалланган 561624-ЭПП-1-УК-ЭППКА2-CБҲЕ-СП-ЭРАСМУС+CБҲЕ ИМЕП: “Ўзбекистонда Олий таълим тизими жараёнларини модернизациялаш ва халқаролаштириш” мавзусидаги лойиҳа доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2023-йил 26-июндаги №1886/30.02.01-сонли маълумотномаси). Илмий натижалар олий таълим муассасалари бошқарувига жамоатчилик назоратини киритиш, раҳбарият молиявий фаолиятини танқидий баҳолаш механизмларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
коррупсияни социумга таъсири борасидаги ташкилий парадигмадаги ўзгаришлар тизими, бошқарув органлари ва фуқаро муносабатларидаги барқарорликни издан чиқарувчи, ўзгартирувчи омилларнинг объектив қонуниятлари (ўзгаришлар, таҳдидларнинг муқаррарлиги) ва субъектив қонуниятларига доир таклиф ва тавсиялардан “Коррупсияга қарши курашиш тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига доир қўшма қарорлар лойиҳасини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикасида Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг 2023-йил 14-сентябрдаги 02/6-05-1337-сонли маълумотномаси). Илмий натижалар мазкур тадқиқот иши натижаларининг илмий-амалий жиҳатлари, методологик ғоялари, таклиф-тавсиялари ҳамда хулосаларидан коррупсияга қарши курашиш тўғрисида миллий маърузасини тайёрлаш юзасидан алоҳида режа жадвал асосида ташкилий чора-тадбирларни амалга оширишга хизмат қилган;
коррупсияга қарши курашнинг халқаро тажрибаси ижобий ютуқларини ўрганиш асосида ижтимоий-фалсафий профилактиканинг гомеостазис (мувозанат) ва социостазис (ўзини ўзи тартибга солиш) механизмлари воситасида ижтимоий ҳамкорликка оид таклиф ва тавсияларидан Ўзбекистон Республикаси ёшлар сиёсати ва спорт вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган “2022-2023-йилларда ҳудудларда ёшларга оид давлат дастурлари ижросини таъминлашга қаратилган чора-тадбирлар” дастури ва “Йўл харитаси”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ёшлар сиёсати ва спорт вазирлигининг 2023-йил 20-июлдаги 04-01/04/7254-сонли маълумотномаси). Илмий натижалар ёшларни маънавий-ахлоқий руҳда тарбийлаш жамият тараққиётининг гарови эканлигини инобатга олган ҳолда асосланган дастурларни ишлаб чиқилишига ҳизмат қилган;
жамият ҳаётида ижтимоий ҳамкорлик тизимини издан чиқарувчи салбий ижтимоий феноменлар (бюрократия, коррупсия, уюшган жиноятчилик) таъсирининг олдини олиш мақсадида фуқароларда мафкуравий иммунитетни шакллантиришнинг таъсирчан медиа воситаларига оид таклиф ва тавсиялардан “Менинг юртим” телеканалида “Марказий студия” информатион дастурини ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (“Менинг юртим” телеканалининг 2023-йил 31-июлдаги 336/23-сонли маълумотномаси). Илмий натижалар фуқароларнинг ҳуқуқий онги ва маданиятини янада ривожлантиришига хизмат қилган;
“коррупсия” ва “порахўрлик” феноменларини сиёсий-ҳуқуқий, маънавий-ахлоқий таҳдид сифатида намоён бўлишининг деструктив, манипулятив, эсхатологик хусусиятлари, уларга қарши курашнинг ижтимоий-фалсафий жиҳатларига оид таклиф ва тавсиялардан Самарқанд радиосининг 2023-йил январ ва феврал ойлари давомида эфирга узатилган “Самарқанд садоси” эшиттиришларининг ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий Телерадиокомпанияси Самарқанд вилоят телерадиокомпаниясининг 2023-йил 7-июлдаги 01-07/229-сонли маълумотномаси). Илмий натижаларда радиотингловчиларда коррупсияга қарши курашиш бўйича энг самарали усул бўлган жамоатчилик назоратига оид билимларини кучайтиришга хизмат қилган.