Sayt test rejimida ishlamoqda

Исроилов Қобулжон Тоштемировичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Акмеологик ёндашув асосида бўлажак тарих ўқитувчиларининг касбий тайёргарлик сифатини ошириш методикаси”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (тарих) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Ped3362.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Чирчиқ давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Эрназарова Гулнора Облақуловна, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Чирчиқ давлат педагогика университети, DSc.03/30.04.2021.Ped.82.01.
Расмий оппонентлар: Рахманова Муқаддас Қаҳрамоновна, педагогика фанлари доктори, доцент; Карахонова Лобархон Мусахоновна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Навоий давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади акмеологик йондашув асосида бўлажак тарих ўқитувчиларининг касбий тайёргарлик сифатини ошириш методикасини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талабаларни касбий тайёргарлиги жараёнида акмеологик йондашувни қўллашнинг методик хусусиятлари талабаларда касбий фазилатларни шакллантиришнинг конструктив ва деструктив, психологик-педагогик, эвристик ва услубий жиҳатларини уларнинг шахсий, ижтимоий ва касбий педагогик ривожланиш траекториясига замонавий таълим парадигмаларига мувофиқ касбий мослаштириш асосида аниқлаштирилган;
тарих фанини ўқитишнинг интегратив мазмуни касбий тайёргарлик сифатини оширишнинг педагогик шарт-шароитларини касбий мотивация, компетентлик ва йўналганликни шакллантиришга илмий-ижодий муҳит ва инновацион фаолият уйғунлигини эпистемологик ва когнитив тамойилларга мувофиқ таъминлаш орқали интеграциялаш асосида очиб берилган;
бўлажак тарих ўқитувчиларининг касбий тайёргарлигини ривожлантиришнинг дидактик модели тарих ўқитиш методикасини акметехнологиялар воситасида ривожлантиришда фаннинг прагматиc, эмпириc ва детерминистиc омилларини бўлажак тарих ўқитувчисининг касбий ўсиш билан боғлиқ усуллар тизимига таълим ресурсларини ташкил этишнинг интеграл тизимлари орқали мувофиқлаштириш асосида ишлаб чиқилган;
талабанинг акмеограммаси ва индивидуал ривожланиш траекториясини акметехнологик тамойиллар асосида ривожлантиришнинг амалий механизмлари бўлажак тарих ўқитувчилари  педагогик тайёргарлиги  сифатини  оширишда уларнинг касбий ривожланиш векторини тарих фанларини замонавий педагогик ёндашувлар асосида ўқитишга вертикал йўналтириш технологиясини такомиллаштириш асосида  ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак  тарих ўқитувчиларининг касбий тайёргарлик сифатини акмеологик йондашув асосида такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалари асосида:
талабаларда касбий фазилатларни шакллантиришнинг конструктив ва деструктив, психологик-педагогик, эвристик ва услубий жиҳатларини уларнинг шахсий, ижтимоий ва касбий педагогик ривожланиш траекториясига замонавий таълим парадигмаларига мувофиқ касбий мослаштириш асосида аниқлаштирилган талабаларни касбий тайёргарлиги жараёнида акмеологик йондашувни қўллашнинг методик хусусиятларига оид илмий-методик тавсиялар “Педагогик компетентлик” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023 йил 27 мартдаги буйруғига асосан берилган 68-206-рақамли нашр рухсатномаси). Натижада, талабаларни касбий тайёргарлик сифатини оширишга қўйилган замонавий талабларга мос равишда акмеологик йондашув асосида талабаларни касбий тайёргарлик сифатини ошириш муаммосини тадқиқ қилиш зарурлигини назарий асослашга эришилган;
касбий тайёргарлик сифатини оширишнинг педагогик шарт-шароитларини касбий мотивация, компетентлик ва йўналганликни шакллантиришга илмий-ижодий муҳит ва инновацион фаолият уйғунлигини эпистемологик ва когнитив тамойилларга мувофиқ таъминлаш орқали интеграциялаш асосида очиб берилган тарих фанини ўқитишнинг интегратив мазмунига оид таклифлардан “Ўзбекистон тарихи”  телеканалининг  “Тақдимот” номли кўрсатув ссенариясини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси, “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасининг 2023 йил 31 майдаги 01-31-854-сон маълумотномаси). Натижада, акмеологик йондашув асосида  олий таълимда бўлажак тарих ўқитувчиларини касбий тайёргарлик сифатини оширишнинг педагогик-психологик шарт-шароитлари такомиллаштирилган;
тарих ўқитиш методикасини акметехнологиялар воситасида ривожлантиришда фаннинг прагматиc, эмпириc ва детерминистиc омилларини бўлажак тарих ўқитувчисининг касбий ўсиш билан боғлиқ усуллар тизимига таълим ресурсларини ташкил этишнинг интеграл тизимлари орқали мувофиқлаштириш асосида ишлаб чиқилган бўлажак тарих ўқитувчиларининг касбий тайёргарлигини ривожлантиришнинг дидактик модели Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети ўқув жараёнига татбиқ этилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2023 йил 13 июндаги 02-07-2273/04-рақамли далолатномаси). Натижада, олий таълим муассасаларида акмеологик йондашувни жорий этиш технологиялари, ўқув-билиш фаолиятини акмеологик касбий йўналтириш метод, восита ва усуллари такомиллаштирилган;
бўлажак тарих ўқитувчилари  педагогик тайёргарлиги  сифатини  оширишда уларнинг касбий ривожланиш векторини тарих фанларини замонавий педагогик ёндашувлар асосида ўқитишга вертикал йўналтириш технологиясини такомиллаштириш асосида  ишлаб чиқилган талабанинг акмеограммаси ва индивидуал ривожланиш траекториясини акметехнологик тамойиллар асосида ривожлантиришнинг амалий механизмларига оид тавсиялар ва тадқоқот иши натижалари Т.Н.Қори-Ниёзий номидаги Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг АИ-ХТ-0-92997 рақамли “Ёшларни умуминсоний, миллий ва тарихий қадриятлар уйғунлиги асосида маънавий-ахлоқий тарбиялашнинг муаммолари” номли амалий лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2023 йил 10 апрелдаги 174-рақамли маълумотномаси). Натижада, олий таълим муассасаларида бўлажак  кадрларни касбий фаолиятга тайёргарлигини акмеологик йондашув асосида такомиллаштиришга эришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish