Маматалиев Тўлқин Хушмамат ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи “Масофавий таълимнинг ташкилий-ҳуқуқий асосларини шакллантириш”, 12.00.02 – Конституциявий ҳуқуқ. Маъмурий ҳуқуқ. Молия ва божхона ҳуқуқи (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.4.PhD/Yu848.
Илмий раҳбар: Якубов Шухрат Умматалиевич, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.02.
Расмий оппонентлар: Нематов Жўрабек Нематиллоевич, юридик фанлар доктори, доцент; Асадов Шавкат Ғайбуллаевич, юридик фанлар доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети.
Диссертациянинг йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистонда масофавий таълимнинг ҳуқуқий асосларини шакллантириш билан боғлиқ илмий-назарий хулосалар ва қонунчиликни такомиллаштиришга қаратилган таклифлар ҳамда тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўқишга қабул қилиш параметрларини белгилашда олий таълим муассасаларига бакалавриатнинг масофавий таълим шаклини жорий қилиш зарурати таълимга кириш имкониятларини кенгайтириш, мослашувчанликни, иқтисодий самарадорликни ошириш, сифатли таълим ресурсларига киришни яхшилаш, инновацияларни қўллаб-қувватлаш, шунингдек, талабалар ва ўқитувчилар орасида рақамли технологияларни самарали ишлатишни рағбатлантириш билан асослаб берилган;
масофавий таълимнинг мақсади ахборот-коммуникация технологияларидан кенг ва самарали фойдаланиш орқали талабанинг турар жойидан қатʼи назар, унга таълим дастурларини муваффақиятли ўзлаштириш имкониятини тақдим этиш, шу билан бирга, талабаларнинг индивидуал қизиқишлари, иқтидори ва эҳтиёжларига мос равишда касбий салоҳиятини ривожлантиришни таъминлашдан иборат бўлиши норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга киритилиши зарурати асослантирилган;
масофавий таълим иштирокчиларнинг интерфаоллиги, талабаларнинг идентификация қилиниши, янги ахборот-коммуникация технологияларини қўллашнинг педагогик мақсадга мувофиқлиги, таълим беришнинг очиқлиги ва мослашувчанлиги тамойиллари асосда ташкил этилишининг амалий аҳамияти, шунингдек, таълим йўналиши малака талабини ишлаб чиқишда масофавий таълим шакли хусусиятларини инобатга олиш асослаб берилган;
масофавий таълимни ташкил этишнинг асосий вазифалари сифатида талабаларнинг масофадан туриб таълим олиш ва интеллектуал қобилиятларини ривожлантиришга бўлган эҳтиёжини қондириш, талабаларга мамлакатнинг ҳар қайси ҳудудида ва унинг ташқарисида таълим олишнинг тенг имкониятларини тақдим этиш, таълим хизматлари экспортини кенгайтириш орқали таълим тизимининг жозибадорлигини ошириш мумкинлиги асослантирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Масофавий таълимнинг ташкилий-ҳуқуқий асосларини шакллантириш мавзусидаги тадқиқот бўйича олинган илмий натижалардан қуйидагиларда фойдаланилган:
давлат олий таълим муассасаларига бакалавриатнинг масофавий таълим шакли бўйича давлат буюртмаси асосида ўқишга қабул қилиш параметрларини белгилашга доир таклифдан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 15-июндаги “2022/2023 ўқув йили учун давлат олий таълим муассасаларига ўқишга қабул қилишнинг давлат буюртмаси параметрлари тўғрисида”ги Ф-60-сон фармойишининг масофавий таълим шаклига оид нормалари ҳамда фармойишнинг 1в-иловасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 6-июндаги 02/02-1018-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф давлат олий таълим муассасаларига бакалавриатнинг масофавий таълим шакли бўйича давлат буюртмаси асосида ўқишга қабул қилиш параметрларини шакллантиришга хизмат қилган;
масофавий таълимнинг мақсади ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланиш асосида талабанинг турар жойидан қатʼи назар, унга таълим дастурларини ўзлаштириш учун имконият тақдим этиш, талабаларнинг қизиқишлари, иқтидори ва эҳтиёжларига мувофиқ касбий салоҳиятини ривожлантиришдан иборат бўлиши ҳақидаги таклиф Вазирлар Маҳкамасининг 2022-йил 3-октябрдаги “Олий таълим ташкилотларида масофавий таълим шаклини жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 559-сон қарори билан тасдиқланган Олий таълим ташкилотларида масофавий таълимни ташкил этиш тартиби тўғрисидаги низомнинг 5-бандини ишлаб чиқишда эътиборга олинган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Ахборот-таҳлил ва Юридик таъминлаш департаментининг 2023-йил 11-июлдаги 12-15-42-сон далолатномаси). Мазкур таклиф масофавий таълимнинг мақсадларини аниқ белгилаш ва тартибга солиш орқали таълим имкониятларини кенгайтириш ва талабаларнинг касбий салоҳиятини ривожлантиришни таъминлашга хизмат қилган;
масофавий таълим иштирокчиларнинг интерфаоллиги, талабаларнинг идентификация қилиниши, янги ахборот-коммуникация технологияларини қўллашнинг педагогик мақсадга мувофиқлиги, таълим беришнинг очиқлиги ва мослашувчанлиги тамойиллари асосда ташкил этилиши, шунингдек, таълим йўналиши малака талабини ишлаб чиқишда масофавий таълим шакли хусусиятларини инобатга олиш тўғрисидаги таклиф Вазирлар Маҳкамасининг 2022-йил 3-октябрдаги “Олий таълим ташкилотларида масофавий таълим шаклини жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 559-сон қарори билан тасдиқланган Олий таълим ташкилотларида масофавий таълимни ташкил этиш тартиби тўғрисидаги низомнинг 6-бандини ҳамда “60421200 – Давлат бошқаруви” таълим йўналиши малака талабини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Ахборот-таҳлил ва Юридик таъминлаш департаментининг 2023-йил
11-июлдаги 12-15-42-сон далолатномаси, Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги ҳузуридаги Олий таълимни ривожлантириш тадқиқотлари ва илғор технологияларни татбиқ этиш марказининг 2022-йил 24-ноябрдаги 02/01-01-82-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф масофавий таълимнинг интерфаоллик, идентификация, педагогик мақсадга мувофиқлик, очиқлик ва мослашувчанлик тамойилларига асосланиб ташкил этилиши, таълим йўналишлари малака талабларини ишлаб чиқишда масофавий таълимнинг хусусиятларини инобатга олишни таъминлаш орқали таълим жараёнининг сифатини ошириш ва стандартларга мослаштиришга хизмат қилган;
масофавий таълимни ташкил этишнинг асосий вазифалари сифатида талабаларнинг масофадан туриб таълим олиш ва интеллектуал қобилиятларини ривожлантиришга бўлган эҳтиёжини қондириш, талабаларга мамлакатнинг ҳар қайси ҳудудида ва унинг ташқарисида таълим олишнинг тенг имкониятларини тақдим этиш, таълим хизматлари экспортини кенгайтириш орқали таълим тизимининг жозибадорлигини ошириш ҳақидаги таклиф Вазирлар Маҳкамасининг 2022-йил 3-октябрдаги “Олий таълим ташкилотларида масофавий таълим шаклини жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 559-сон қарори билан тасдиқланган Олий таълим ташкилотларида масофавий таълимни ташкил этиш тартиби тўғрисидаги низомнинг 7-бандини ишлаб чиқишда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Ахборот-таҳлил ва Юридик таъминлаш департаментининг 2023-йил 11-июлдаги 12-15-42-сон далолатномаси). Ушбу таклиф талабаларнинг масофадан таълим олиш ва интеллектуал қобилиятларини ривожлантириш эҳтиёжларини қондириш, мамлакат ичида ва ташқарисида тенг таълим имкониятларини тақдим этиш ҳамда таълим хизматлари экспортини кенгайтириш орқали таълим тизимининг жозибадорлигини оширишга хизмат қилган.