Каримов Даврон Рустам ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): « Ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашни такомиллаштириш», 14.00.40 – Шошилинч тиббиëт. (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.1.PhD/Tib1806..
Илмий раҳбар: Хаджибаев Фарход Абдухакимович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика шошилинч тиббий ëрдам илмий маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази, DSc.04/30.12.2019.Tib.63.01.
Расмий оппонентлар: Гаджиев Новруз Джаббар ўғли (Озарбайжон Республикаси), тиббиёт фанлари доктори, профессор; Эрметов Азиз Ташметович, тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот номи: Тиббиёт ходимларининг касбий малакасини ривожлантириш маркази
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга молик
II. Тадқиқотнинг мақсади: ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шакллари билан хасталанган беморларни видеолапароскопик аппендэктомия техникасини такомиллаштириш ва кўрсатмаларни кенгайтириш, касалликнинг дифференциал ҳамда эрта ташхисот ахборотли мезонларини ишлаб чиқиш йўли орқали даволаш натижаларини яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашда A.Alvarado ташхислаш шкаласи, ноинвазив ультратовуш ва мультислайсли компютер томография ва инвазив видеолапароскопик усулларнинг қўлланиш натижалари материаллари асосида хасталикнинг асоратларини олдини олиш ва ўлим даражасини пасайтириш тартиби ахборотли дастур асосидаги таҳлили асосланган;
касалликнинг сонографик, компьютер-томографик ва видеоэндоскопик белгиларини баҳолаш ҳамда ультратовуш ва мультислайсли компютер томография ва видеолапароскопик усулларни қиёсий қўллаш, ўткир аппедицитни ташхисий шкаласи мезонларини аниқлашга асосланган ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашни жарроҳлик даволаш тактикасини танлашга тамойилли янги ёндашув ишлаб чиқилган;
лапароскопик усулдаги аппендэктомияда чувалчангсимон ўсимта чўлтогини янги муаллиф томонидан қайта ишлаб чиқилишининг хавфсизлиги ва самарадорлиги исботланган;
ташхисот ва даволашнинг инвазив лапароскопик ҳамда ноинвазив ультратовуш ташхисоти, мултислайс компютер томографияси усулларни қиёсий қўллаш билан ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашда тақдим этилган даволаш-ташхислаш алгоритмидан фойдаланишнинг мақсадга мувофиқлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази 2024 йил 19 январдаги 1- сонли хулосасига кўра:
биринчи илмий янгилик: ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашда A.Alvarado ташхислаш шкаласи, ноинвазив ультратовуш ва мультислайсли компютер томография ва инвазив видеолапароскопик усулларнинг қўлланиш натижалари материаллари асосида хасталикнинг асоратларини олдини олиш ва ўлим даражасини пасайтириш тартиби ахборотли дастур асосидаги таҳлили асосланганлиги Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Наманган вилояти филиалининг фаолияти бўйича (15.09.2023 й.; №212/14 рақамли) ҳамда Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Сирдарё вилояти филиалининг фаолияти бўйича (18.09.2023 й.; №131/1 рақамли) буйруқ билан амалиётга жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашда A.Alvarado ташхислаш шкаласи, ноинвазив ультратовуш ва мультислайсли компютер томография ва инвазив видеолапароскопик усулларнинг қўлланиш натижалари материаллари асосида хасталикнинг асоратларини олдини олиш ва ўлим даражасини камайтириш орқали беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш алгоритми ишлаб чиқилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашда A.Alvarado ташхислаш шкаласи, ноинвазив ультратовуш ва мультислайсли компютер томография ва инвазив видеолапароскопик усулларнинг қўлланиш натижалари материаллари асосида хасталикнинг асоратларини олдини олиш ва ўлим даражасини пасайтириш тартиби ахборотли дастур беморнинг шифохонада қолиш муддатини 5 кундан 4 кунга қисқартирилиши натижасида бир нафар бемор учун бюджет маблағларидан кунига 207000 минг сўмга ҳамда тадбиқ кўламига нисбатан эса (n=622) 129042500 иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: Чувалчангсимон ўсимтани йиринглашини эрта босқичда аниқлаш орқали ўз вақтида кам инвазив жаррохлик усулида даволаш беморларда касалликнинг асоратлари камайиши, шифохонада даво кунининг ўртача бир кунга қисқартириш, иқтисодий самарадорлик бир нафар беморга бир ётоқ куни учун ўртача 207000 сўмни ташкил қилиши ҳамда умумий татбиқ кўлами учун 129042500 сўмни иқтисод қилиш имконини берган.
иккинчи илмий янгилик: касалликнинг сонографик, компьютер-томографик ва видеоэндоскопик белгиларини баҳолаш ҳамда ультратовуш ва мультислайсли компютер томография ва видеолапароскопик усулларни қиёсий қўллаш, ўткир аппедицитни ташхисий шкаласи мезонларини аниқлашга асосланган ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашни жарроҳлик даволаш тактикасини танлашга тамойилли янги ёндашув ишлаб чиқилганлиги Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Наманган вилояти филиалининг фаолияти бўйича (15.09.2023 й.; №212/14 рақамли) ҳамда Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Сирдарё вилояти филиалининг фаолияти бўйича (18.09.2023 й.; №131/1 рақамли) буйруқ билан амалиётга жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: касалликнинг сонографик, компьютер-томографик ва видеоэндоскопик белгиларини баҳолаш ҳамда ультратовуш ва мультислайсли компютер томография ва видеолапароскопик усулларни қиёсий қўллаш, ўткир аппедицитни ташхисий шкаласи мезонларини аниқлашга асосланган ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашни жарроҳлик даволаш тактикасини танлашга тамойилли янги ёндашув ишлаб чиқиш орқали беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш алгоритми ишлаб чиқилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: касалликнинг сонографик, компьютер-томографик ва видеоэндоскопик белгиларини баҳолаш ҳамда ультратовуш ва мультислайсли компютер томография ва видеолапароскопик усулларни қиёсий қўллаш, ўткир аппедицитни ташхисий шкаласи мезонларини аниқлашга асосланган ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашни жарроҳлик даволаш тактикасини танлашга тамойилли янги ёндашув ишлаб чиқиш натижасида беморнинг шифохонада қолиш муддатини 5 кундан 4 кунга қисқартирилиши натижасида бир нафар бемор учун бюджет маблағларидан кунига 207000 минг сўмга ҳамда тадбиқ кўламига нисбатан эса (n=622) 129042500 иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: чувалчангсимон ўсимтани йиринглашини эрта босқичда ташхислаш натижасида шифохонада бўлиш вақтини бир кунга қисқартириш орқали бир ётоқ куни учун ўртача 207000 сўмни ҳамда умумий 129042500 сўмни иқтисод қилиш имконини берган.
учинчи илмий янгилик: лапароскопик усулдаги аппендэктомияда чувалчангсимон ўсимта чўлтоғини янги муаллиф томонидан қайта ишлаб чиқилишининг хавфсизлиги ва самарадорлиги исботланганлиги Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Наманган вилояти филиалининг фаолияти бўйича (15.09.2023й.; №212/14 рақамли) ҳамда Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Сирдарё вилояти филиалининг фаолияти бўйича (18.09.2023й.; №131/1 рақамли) буйруқ билан амалиётга жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: лапароскопик усулдаги аппендэктомияда чувалчангсимон ўсимта чўлтоғини янги муаллиф томонидан қайта ишлаб чиқилишининг хавфсизлиги ва самарадорлиги исботлаш орқали беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш алгоритми ишлаб чиқилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: лапароскопик усулдаги аппендэктомияда чувалчангсимон ўсимта чўлтоғини янги муаллиф томонидан қайта ишлаб чиқишнинг хавфсизлиги ва самарадорлиги баҳолаш шифохонада қолиш муддатини 5 кундан 4 кунга қисқартирилиши натижасида бир нафар бемор учун бюджет маблағларидан кунига 207000 минг сўмга ҳамда тадбиқ кўламига нисбатан эса (n=622) 129042500 иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: Лапароскопик усулдаги аппендэктомияда чувалчангсимон ўсимтани чўлтоқни янги муаллиф томонидан қайта ишлаб чиқиш тактикасини самараси натижасида бир кунга қисқартириш, иқтисодий самарадорлик бир нафар беморга бир ётоқ куни учун ўртача 207000 сўмни ташкил қилиши ҳамда умумий татбиқ кўлами учун 129042500 сўмни иқтисод қилиш имконини берган.
тўртинчи илмий янгилик: ташхисот ва даволашнинг инвазив лапароскопик ҳамда ноинвазив ультратовуш ташхисоти, мултислайс компютер томографияси усулларни қиёсий қўллаш билан ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашда тақдим этилган даволаш-ташхислаш алгоритмидан фойдаланишнинг мақсадга мувофиқлиги исботланганлиги Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Наманган вилояти филиалининг фаолияти бўйича (15.09.2023 й.; №212/14 рақамли) ҳамда Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Сирдарё вилояти филиалининг фаолияти бўйича (18.09.2023 й.; №131/1 рақамли) буйруқ билан амалиётга жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: ташхисот ва даволашнинг инвазив лапароскопик ҳамда ноинвазив ультратовуш ташхисоти, мултислайс компютер томографияси усулларни қиёсий қўллаш билан ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашда тақдим этилган даволаш-ташхислаш алгоритмидан фойдаланиш орқали беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш алгоритми ишлаб чиқилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: ташхисот ва даволашнинг инвазив лапароскопик ҳамда ноинвазив ультратовуш ташхисоти, мултислайс компютер томографияси усулларни қиёсий қўллаш билан ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашда тақдим этилган даволаш-ташхислаш алгоритмидан фойдаланиш натижасида беморнинг шифохонада қолиш муддатини 5 кундан 4 кунга қисқартирилиши натижасида бир нафар бемор учун бюджет маблағларидан кунига 207000 минг сўмга ҳамда тадбиқ кўламига нисбатан эса (n=622) 129042500 иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: Чувалчангсимон ўсимтани йиринглашини эрта босқичда аниқлаш орқали ўз вақтида кам инвазив жаррохлик усулида даволаш беморларда касалликнинг асоратлари камайиши, шифохонада даво кунининг ўртача бир кунга қисқартириш, иқтисодий самарадорлик бир нафар беморга бир ётоқ куни учун ўртача 207000 сўмни ташкил қилиши ҳамда умумий тадбиқ кўлами учун 129042500 сўмни иқтисод қилиш имконини берган. Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиши: «Ўткир аппендицитнинг атипик ва ноёб шаклларини ташхислаш ва даволашни такомиллаштириш» мавзусидаги диссертацион тадқиқоти натижаларининг амалиётга жорий қилинганлиги тўғрисида илмий янгиликни бошқа даволаш-профилактика муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг 2023 йил 05 сентябрдаги 03-04/1805-сонли хати юборилган.