Мўминов Шерозбек Сиддиқжоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Раҳбар мулоқот хулқининг ижтимоий-лисоний тадқиқи”, 10.00.01 – Ўзбек тили  (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Fil2395.
Илмий раҳбар: Шукуров Раҳматилло Мирзатиллаевич, филология фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02.
Расмий оппонентлар: Одилов Ёрқинжон Раҳмоналиевич, филология фанлари доктори, профессор; Собиров Абдулҳай Шукурович, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Шарқ мутафаккирларининг бошқарув маданияти, раҳбар мулоқот хулқи ҳақидаги қарашларини, раҳбар мулоқот хулқининг лингвомаданий хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мулоқот жараёнининг турли миллат вакиллари маданий қадриятлари, урф-одатлари, анъаналари, турли ҳудудлардаги тил хусусиятлари, суҳбат жараёнидаги мулоқот иштирокчиларининг кайфияти, миллий, ҳудудий, касбий, хусусий ўзига хосликларга эгалиги, вербал ва новербал воситалар орқали ифодаланиши, коммуникация иштирокчиларидан муайян тайёргарлик талаб қилиш асосланган;
Янги Ўзбекистонда раҳбарлик ва унга ёндош тушунчалар семантикаси, раҳбар мулоқот хулқи ва уни ижтимоий-лисоний аспектда баҳолаш, замонавий раҳбар маънавияти унинг мулоқот хулқида ҳамда раҳбарлик лавозимлари профессиограммалари, мемуар, бағишлов ва марсияларда раҳбар мулоқот хулқига хос қирраларнинг намоён бўлиши далилланган;
сиёсий арбоблар, шарқ мутафаккирларининг раҳбар мулоқот хулқи, унинг жамиятдаги ўрни, ахлоқий тамойиллари, мулоқот стратегиялари каби қарашлари ҳамда самарали мулоқот олиб бориш қобилияти, нутқдаги ўзига хос ёндашувлар, тингловчилар билан қандай услубда мулоқот қилиш омиллари, тил ва одоб меъёрларига риоя қилиш, ҳиссиётларини назорат қилиш, фикрларини содда ва тушунарли қилиб етказиш каби нутқий индивидуалликлари Амир Темурнинг саркардаликка хос нутқи, Алишер Навоийнинг давлатни бошқариш санъати тўғрисидаги мероси, замонавий раҳбарларнинг маърузалари асосида очиб берилган;
раҳбар мулоқот хулқида қўлланиладиган усул ва воситалар: тинглаш маданияти, ҳозиржавоблик; турли вазиятларда суҳбатдошга чуқур мулоҳазалар, аниқ далиллар, мантиқий фикрлар билан биргаликда ҳиссий рағбатлантириш, илҳомлантириш; мақтов ва танбеҳ; халқоналик ва кечиримлилик; мажлис, турли йиғинларда нутқ сўзлаш ва оммани ягона мақсад сари ўз ортидан эргаштира олишдаги лисоний (лексика, грамматика ва тил услубларининг маданий контекстга мос келиши) ва нолисоний (тана тили, имо-ишоралар, юз ифодалари ва бошқа новербал белгилар) лингвомаданий меъёрлар аниқланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Раҳбар мулоқот хулқининг ижтимоий-лисоний тадқиқига бағишланган ушбу диссертацияда эришилган илмий натижалар қуйидаги ишларда жорийланган:
Янги Ўзбекистонда раҳбарлик ва унга ёндош тушунчалар семантикаси, раҳбар мулоқот хулқи ва уни ижтимоий-лисоний аспектда тадқиқ этиш, замонавий раҳбар маънавияти ва унинг мулоқот хулқида намоён бўлиши, раҳбарлик лавозимлари профессиограммалари, мемуар, бағишлов ва марсияларда раҳбар мулоқот хулқига хос қирраларнинг намоён бўлишига оид хулосалардан Фарғона давлат университетида 2017-2020-йилларда бажарилган ОТ-Ф-1-100 рақамли “Имконияти чекланган болалар ижтимоий-маданий фаолиятининг бадиий-ижодиёт воситалари асосида назарий ва амалий такомиллашуви” мавзусидаги фундаментал лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Фарғона давлат университетининг 2024-йил 30-июл 03/3948-сон маълумотномаси). Натижада болалар ижтимоий-маданий фаолиятининг бадиий-ижодиёт воситалари асосида назарий ва амалий такомиллашувини шакллантиришда бошқарувнинг қанчалар аҳамиятли эканлиги ғояси сингдирилган;
раҳбар мулоқот хулқида қўлланиладиган усул ва воситалар: тинглаш маданияти, ҳозиржавоблик; турли вазиятларда суҳбатдошга чуқур мулоҳазалар, аниқ далиллар, мантиқий фикрлар билан биргаликда ҳиссий рағбатлантириш, илҳомлантириш; мақтов ва танбеҳ; халқоналик ва кечиримлилик; мажлис, турли йиғинларда нутқ сўзлаш ва оммани ягона мақсад сари ўз ортидан эргаштира олишдаги лисоний (лексика, грамматика ва тил услубларининг маданий контекстга мос келиши) ва нолисоний (тана тили, имо-ишоралар, юз ифодалари ва бошқа новербал белгилар) лингвомаданий меъёрларга оид хулосалардан Фарғона давлат университетида бажарилган 2019-2021-йилларга мўлжалланган “ЭМИ (Энглиш ас а Медиум оф Инструcтион)” номли халқаро лойиҳа доирасида фойдаланилган (Фарғона давлат университетининг 2024-йил 30-июлдаги 03/3953-сон маълумотномаси). Натижада халқаро лойиҳанинг назарий ва амалий такомиллашувини шакллантиришда бошқарувнинг қанчалар аҳамиятли эканлиги ғояси илмий жиҳатдан бойитилган;
мулоқот жараёнининг турли миллат вакиллари маданий қадриятлари, урф-одатлари, анъаналари, турли ҳудудлардаги тил хусусиятлари, суҳбат жараёнидаги мулоқот иштирокчиларининг кайфияти, миллий, ҳудудий, касбий, хусусий ўзига хосликларга эгалиги, вербал ва новербал воситалар орқали ифодаланиши, коммуникация иштирокчиларидан муайян тайёргарлик талаб қилиш каби жиҳатларига оид маълумотлардан 2022-2023-йилларда Ўзбекистон Республикаси Миллий телерадиокомпанияси Фарғона вилоят телерадиокомпаниясининг “Оталар сўзи”, “Биз билган ва билмаган олам” кўрсатувларида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Миллий телерадиокомпанияси Фарғона вилоят телерадиокомпаниясининг 2023-йил 11-апрелдаги 02-12/89-сон маълумотномаси) Натижада юқорида санаб ўтилган кўрсатувларнинг илмий-оммабоплик даражаси ортган;
сиёсий арбоблар, шарқ мутафаккирларининг раҳбар мулоқот хулқи, унинг жамиятдаги ўрни, ахлоқий тамойиллари, мулоқот стратегиялари каби қарашлари ҳамда самарали мулоқот олиб бориш қобилияти, нутқдаги ўзига хос ёндашувлар, тингловчилар билан қандай услубда мулоқот қилиш омиллари, тил ва одоб меъёрларига риоя қилиш, ҳиссиётларини назорат қилиш, фикрларини содда ва тушунарли қилиб етказиш каби нутқий индивидуалликлари Амир Темурнинг саркардаликка хос нутқи, Алишер Навоийнинг давлатни бошқариш санъати тўғрисидаги мероси, замонавий раҳбарларнинг маърузалари хусусидаги манбалардан “РУХСОР” телерадиоканали масъулияти чекланган жамияти тасарруфидаги “РУХСОР ТВ”, “Голд УЗ ТВ” телеканаллари ҳамда “РУХСОР ФМ” радиоси эшиттиришларининг “Мен 30 ёшдаман”, “Ёнимиздаги одамлар”, “Жаннатмакон”, “Кеча”, “Фикрлар марафони”, “Мустақиллик шукронаси”, “Фактлар”, “Яшаш бахти” каби бир қатор туркум дастурлар ссенарийсини ёзишда фойдаланилган (“Рухсор” телерадиоканалининг 2023-йил 11-январдаги 10-сон маълумотномаси). Натижада тингловчиларнинг замонавий ўзбек бошқарув санъати ҳақидаги тасаввурларини кенгайтиришга эришилган.