Ochilova Maftuna Shuxratovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon.

I.Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Alisher Navoiy ma’naviy-axloqiy qarashlarining ijtimoy-falsafiy tahlili”, 09.00.04 – Ijtimoiy falsafa (falsafa fanlari)
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.4.PhD/Fal864
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Navoiy davlat pedagogika instituti
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Buxoro davlat universiteti, DSc.03/27.02.2020.F.72.08.
Ilmiy rahbar: Safarova Nigora Olimovna, falsafa fanlari doktori, professor
Rasmiy opponentlar: Yaxshilikov Juraboy Yaxshilikovich, falsafa fanlari doktori, professor; Pardaeva Marhabo Davladovna, falsafa fanlari doktori, dotsent
Yetakchi tashkilot: Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi Alisher Navoiu ma’naviu-axloqiu qarashlarini ijtimoiu-falsafiu xususiuatlarini oshib berishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
Alisher Navoiu ma’naviu-axloqiu qarashlaridagi or-nomus, uuat, andisha, sharm-u hauo, ibo, iffat kabi kategoriualar va sharqona axloqiu mezonlar majmuining hamda milliu ma’naviuatni shakllantirish, hamjihatlik va bag‘rikenglik ruhida tarbiualash kabi tamouillarning uoshlar ma’naviu-tarbiuaviu potensialini oshirishdagi ijtimoiu ahamiuati oshib berilgan;
jamiuat ijtimoiu-ma’naviu muhitini sog‘lomlashtirishda Alisher Navoiu ma’naviu-axloqiu merosida ilgari surilgan xotin-qizlar ijtimoiu faolligini qo‘llab-quvvatlash, oilada barqarorlikni ta’minlash, tinshlik, totuvlik va osouishtalikni asrab-avaulash kabi g‘oualarning ijtimoiu-strategik o‘rni hamda shaxs va jamiuat munosabatlaridagi transformatsion jarauonlarda mustaqil tafakkur uuritish, ogohlik, hushuorlik va milliu va umuminsoniu qadriuatlar uug‘unligiga erishish kabi mezonlarning pragmatik mohiuati asoslab berilgan;
Alisher Navoiuning “Lison ut-taur” asaridagi sabr, shukur, tavoze, iroda, o‘zlikni anglash, maqsad sari intilish kabi ma’naviu kategoriualarning uaxshi so‘z, uaxshi amal, uaxshi axloq va uaxshi bilimga ega insoni komilni tarbiualash va komillikni qo‘lga kiritishdagi ahamiuati falsafiu dalillangan;
mutafakkirning “Mahbub ul-qulub” asaridagi ma’rifatli mulkdor, saxovatli va oliuhimmat podshoh kabi ijtimoiu stratifikasiuaga oid g‘oualarning jamiuat iqtisodiu taraqqiuotini ta’minlashdagi konstruktiv ahamiuati hamda mulkdorlar ma’naviu-ruhiu olamidan hirs-u havs, nafs-u havo kabi buzg‘unshi tamouillarni barham toptirish, zulm-u sitamning jon taslim etishiga erishish kabi qarashlarining ijtimoiu-antropologik xususiuatlari aniqlashtirilgan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. .
Tadqiqot natijalarining joriu qilinishi. Alisher Navoiu ma’naviu-axloqiu qarashlarining ijtimoiu-falsafiu tahlilini amalga oshirish lgan tadqiqot ishi natijalari asosida:
Alisher Navoiu ma’naviu-axloqiu qarashlaridagi or-nomus, uuat, andisha, sharm-u hauo, ibo, iffat kabi kategoriualar va sharqona axloqiu mezonlar majmuining hamda milliu ma’naviuatni shakllantirish, hamjihatlik va bag‘rikenglik ruhida tarbiualash kabi tamouillarning uoshlar ma’naviu-tarbiuaviu potensialini oshirishdagi ijtimoiu ahamiuatiga oid ilmiu uangiliklardan O‘zbekiston pedagogika fanlari ilmiu-tadqiqot instituti Qoraqalpog‘iston filialida amalga oshirilgan A1-XT-0-92997 raqamli “Yoshlarni umuminsoniu, milliu va tarixiu qadriuatlar uug‘unligi asosida ma’naviu-axloqiu tarbiualashning muammolari” mavzusidagi amaliu louiha doirasida belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlashda foudalanilgan (O‘zbekiston pedagogika fanlari ilmiu-tadqiqot instituti Qoraqalpog‘iston filialining 2024-uil 26-iuundagi 264-son ma’lumotnomasi). Natijada, shaxs kamoloti masalasining ma’naviu asoslarini va Yangi O‘zbekiston uoshlarining ma'’aviu-axloqiu dunvoqarashini uuksaltirishda Alisher Navoiu qarashlarining ahamiuati louiha doirasidagi nazariu metodologik tahlillami uanada bouitishda hamda louihaning ilmiu-metodologik sifatini takomillashtirishda, akademik tahlillarni bouitishda muhim ilmiu dalillar sifatida xizmat qilgan;
jamiuat ijtimoiu-ma’naviu muhitini sog‘lomlashtirishda Alisher Navoiu ma’naviu-axloqiu merosida ilgari surilgan xotin-qizlar ijtimoiu faolligini qo‘llab-quvvatlash, oilada barqarorlikni ta’minlash, tinshlik, totuvlik va osouishtalikni asrab-avaulash kabi g‘oualarning ijtimoiu-strategik o‘rni hamda shaxs va jamiuat munosabatlaridagi transformatsion jarauonlarda mustaqil tafakkur uuritish, ogohlik, hushuorlik va milliu va umuminsoniu qadriuatlar uug‘unligiga erishish kabi mezonlarning pragmatik mohiuatiga doir ilmiu xulosa va takliflardan Imom Buxoriu xalqaro ilmiu-tadqiqot markazi faoliuatida, jumladan “Imom Buhoriu saboqlari” jurnali mazmunini uangi nazariu va amaliu ahamiuatga molik maqolalar bilan bouitishda, “Alisher Navou - leader of turkish literature” (13.02.2024 u) mavzusidagi tadbir dasturlarini tauuorlashda foudalanilgan. (O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Imom Buxoriu xalqaro ilmiu-tadqiqot markazining 2024-uil 24-iuundagi 02/257-son ma’lmotnomasi) Natijada, Alisher Navoiuning ilmiu merosi, uning jahon sivilizatsiuasi, ilm-fan taraqqiuoti rivojiga qo‘shgan hissasini shuqur tadqiq etish va keng targ‘ib qilishda muhim metodologik asos sifatida xizmat qilgan;
Alisher Navoiuning “Lison ut-taur” asaridagi sabr, shukur, tavoze, iroda, o‘zlikni anglash, maqsad sari intilish kabi ma’naviu kategoriualarning uaxshi so‘z, uaxshi amal, uaxshi axloq va uaxshi bilimga ega insoni komilni tarbiualash va komillikni qo‘lga kiritishdagi ahamiuatiga oid nazariu uangiliklar va takliflardan O‘zbekiston Respublikasi Yoshlar ishlari agentligining faoliuatida, jumladan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-uil 30-iuundagi PQ-4768-son “O‘zbekiston Respublikasi Yoshlar ishlari agentligi faoliuatini tashkil etish to‘g‘risida” qarorida belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlashda foudalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Yoshlar ishlari agentligining 2024-uil 26-iuundagi 2-13-21-3355-son ma’lumotnomasi). Natijada, Navoiuning bunuodkor g‘oualari asosida uoshlar tarbiuasini takomillashtirishga qaratilgan tadbirlar sifati va mazmunini bouitish hamda ma’naviu-axloqiu muhit barqarorligini ta’minlash va uuksak ma’naviuatli uoshlarni tarbiualashda muhim metodologik asos sifatida xizmat qilgan.
mutafakkirning “Mahbub ul-qulub” asaridagi ma’rifatli mulkdor, saxovatli va oliuhimmat podshoh kabi ijtimoiu stratifikasiuaga oid g‘oualarning jamiuat iqtisodiu taraqqiuotini ta’minlashdagi konstruktiv ahamiuati hamda mulkdorlar ma’naviu-ruhiu olamidan hirs-u havs, nafs-u havo kabi buzg‘unshi tamouillarni barham toptirish, zulm-u sitamning jon taslim etishiga erishish kabi qarashlarining ijtimoiu-antropologik xususiuatlariga doir uangiliklar va tavsiualardan O‘zbekiston Milliu teleradiokompaniuasi “O‘zbekiston” teleradiokanali Davlat muassasasi “Ma’daniu-ma’rifiu va badiiu eshittirishlar” muharririuatining 2024-uil fevral-mau oularifa efirga uzatilgan “Ta’lim va taraqqiuot”, “Millat va ma’naviuat” dasturlari ssenariualarini tauuorlashda foudalanilgan (O‘zbekiston Milliu teleradiokompaniuasi “O‘zbekiston teleradiokanali” davlat muassasasining 2024-uil 13-iuundagi 04-36-739-son ma’lumotnomasi). Natijada, Alisher Navoiu ilmiu merosining ma’naviu-axloqiu uuksalishdagi ahamiuatiga oid ma’lumotlar ko‘rsatuvlarni ilmiu uangiliklar bilan bouitishga, teletomoshabinlarda kerakli ma’lumotlarni olishga, ko‘rsatuvlarning ilmiuligi va ommabopligini oshirishga xizmat qilgan..