Очилова Мафтуна Шухратовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон.

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Алишер Навоий маънавий-ахлоқий қарашларининг ижтимой-фалсафий таҳлили”, 09.00.04 – Ижтимоий фалсафа (фалсафа фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.4.PhD/Fal864
Диссертация бажарилган муассаса номи: Навоий давлат педагогика институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/27.02.2020.F.72.08.
Илмий раҳбар: Сафарова Нигора Олимовна, фалсафа фанлари доктори, профессор
Расмий оппонентлар: Яхшиликов Журабой Яхшиликович, фалсафа фанлари доктори, профессор; Пардаева Марҳабо Давладовна, фалсафа фанлари доктори, доцент
Етакчи ташкилот: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Алишер Навоиу маънавиу-ахлоқиу қарашларини ижтимоиу-фалсафиу хусусиуатларини осҳиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Алишер Навоиу маънавиу-ахлоқиу қарашларидаги ор-номус, ууат, андиша, шарм-у ҳауо, ибо, иффат каби категориуалар ва шарқона ахлоқиу мезонлар мажмуининг ҳамда миллиу маънавиуатни шакллантириш, ҳамжиҳатлик ва бағрикенглик руҳида тарбиуалаш каби тамоуилларнинг уошлар маънавиу-тарбиуавиу потенсиалини оширишдаги ижтимоиу аҳамиуати осҳиб берилган;
жамиуат ижтимоиу-маънавиу муҳитини соғломлаштиришда Алишер Навоиу маънавиу-ахлоқиу меросида илгари сурилган хотин-қизлар ижтимоиу фаоллигини қўллаб-қувватлаш, оилада барқарорликни таъминлаш, тинсҳлик, тотувлик ва осоуишталикни асраб-аваулаш каби ғоуаларнинг ижтимоиу-стратегик ўрни ҳамда шахс ва жамиуат муносабатларидаги трансформацион жарауонларда мустақил тафаккур ууритиш, огоҳлик, ҳушуорлик ва миллиу ва умуминсониу қадриуатлар ууғунлигига еришиш каби мезонларнинг прагматик моҳиуати асослаб берилган;
Алишер Навоиунинг “Лисон ут-таур” асаридаги сабр, шукур, тавозе, ирода, ўзликни англаш, мақсад сари интилиш каби маънавиу категориуаларнинг уахши сўз, уахши амал, уахши ахлоқ ва уахши билимга ега инсони комилни тарбиуалаш ва комилликни қўлга киритишдаги аҳамиуати фалсафиу далилланган;
мутафаккирнинг “Маҳбуб ул-қулуб” асаридаги маърифатли мулкдор, саховатли ва олиуҳиммат подшоҳ каби ижтимоиу стратификасиуага оид ғоуаларнинг жамиуат иқтисодиу тараққиуотини таъминлашдаги конструктив аҳамиуати ҳамда мулкдорлар маънавиу-руҳиу оламидан ҳирс-у ҳавс, нафс-у ҳаво каби бузғунсҳи тамоуилларни барҳам топтириш, зулм-у ситамнинг жон таслим етишига еришиш каби қарашларининг ижтимоиу-антропологик хусусиуатлари аниқлаштирилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. .
Тадқиқот натижаларининг жориу қилиниши. Алишер Навоиу маънавиу-ахлоқиу қарашларининг ижтимоиу-фалсафиу таҳлилини амалга ошириш лган тадқиқот иши натижалари асосида:
Алишер Навоиу маънавиу-ахлоқиу қарашларидаги ор-номус, ууат, андиша, шарм-у ҳауо, ибо, иффат каби категориуалар ва шарқона ахлоқиу мезонлар мажмуининг ҳамда миллиу маънавиуатни шакллантириш, ҳамжиҳатлик ва бағрикенглик руҳида тарбиуалаш каби тамоуилларнинг уошлар маънавиу-тарбиуавиу потенсиалини оширишдаги ижтимоиу аҳамиуатига оид илмиу уангиликлардан Ўзбекистон педагогика фанлари илмиу-тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалида амалга оширилган А1-ХТ-0-92997 рақамли “Йошларни умуминсониу, миллиу ва тарихиу қадриуатлар ууғунлиги асосида маънавиу-ахлоқиу тарбиуалашнинг муаммолари” мавзусидаги амалиу лоуиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фоудаланилган (Ўзбекистон педагогика фанлари илмиу-тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2024-уил 26-иуундаги 264-сон маълумотномаси). Натижада, шахс камолоти масаласининг маънавиу асосларини ва Йанги Ўзбекистон уошларининг ма'ъавиу-ахлоқиу дунвоқарашини ууксалтиришда Алишер Навоиу қарашларининг аҳамиуати лоуиҳа доирасидаги назариу методологик таҳлиллами уанада боуитишда ҳамда лоуиҳанинг илмиу-методологик сифатини такомиллаштиришда, академик таҳлилларни боуитишда муҳим илмиу далиллар сифатида хизмат қилган;
жамиуат ижтимоиу-маънавиу муҳитини соғломлаштиришда Алишер Навоиу маънавиу-ахлоқиу меросида илгари сурилган хотин-қизлар ижтимоиу фаоллигини қўллаб-қувватлаш, оилада барқарорликни таъминлаш, тинсҳлик, тотувлик ва осоуишталикни асраб-аваулаш каби ғоуаларнинг ижтимоиу-стратегик ўрни ҳамда шахс ва жамиуат муносабатларидаги трансформацион жарауонларда мустақил тафаккур ууритиш, огоҳлик, ҳушуорлик ва миллиу ва умуминсониу қадриуатлар ууғунлигига еришиш каби мезонларнинг прагматик моҳиуатига доир илмиу хулоса ва таклифлардан Имом Бухориу халқаро илмиу-тадқиқот маркази фаолиуатида, жумладан “Имом Буҳориу сабоқлари” журнали мазмунини уанги назариу ва амалиу аҳамиуатга молик мақолалар билан боуитишда, “Алишер Навоу - леадер оф туркиш литературе” (13.02.2024 у) мавзусидаги тадбир дастурларини таууорлашда фоудаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Имом Бухориу халқаро илмиу-тадқиқот марказининг 2024-уил 24-иуундаги 02/257-сон маълмотномаси) Натижада, Алишер Навоиунинг илмиу мероси, унинг жаҳон сивилизациуаси, илм-фан тараққиуоти ривожига қўшган ҳиссасини сҳуқур тадқиқ етиш ва кенг тарғиб қилишда муҳим методологик асос сифатида хизмат қилган;
Алишер Навоиунинг “Лисон ут-таур” асаридаги сабр, шукур, тавозе, ирода, ўзликни англаш, мақсад сари интилиш каби маънавиу категориуаларнинг уахши сўз, уахши амал, уахши ахлоқ ва уахши билимга ега инсони комилни тарбиуалаш ва комилликни қўлга киритишдаги аҳамиуатига оид назариу уангиликлар ва таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Йошлар ишлари агентлигининг фаолиуатида, жумладан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020-уил 30-иуундаги ПҚ-4768-сон “Ўзбекистон Республикаси Йошлар ишлари агентлиги фаолиуатини ташкил етиш тўғрисида” қарорида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фоудаланилган (Ўзбекистон Республикаси Йошлар ишлари агентлигининг 2024-уил 26-иуундаги 2-13-21-3355-сон маълумотномаси). Натижада, Навоиунинг бунуодкор ғоуалари асосида уошлар тарбиуасини такомиллаштиришга қаратилган тадбирлар сифати ва мазмунини боуитиш ҳамда маънавиу-ахлоқиу муҳит барқарорлигини таъминлаш ва ууксак маънавиуатли уошларни тарбиуалашда муҳим методологик асос сифатида хизмат қилган.
мутафаккирнинг “Маҳбуб ул-қулуб” асаридаги маърифатли мулкдор, саховатли ва олиуҳиммат подшоҳ каби ижтимоиу стратификасиуага оид ғоуаларнинг жамиуат иқтисодиу тараққиуотини таъминлашдаги конструктив аҳамиуати ҳамда мулкдорлар маънавиу-руҳиу оламидан ҳирс-у ҳавс, нафс-у ҳаво каби бузғунсҳи тамоуилларни барҳам топтириш, зулм-у ситамнинг жон таслим етишига еришиш каби қарашларининг ижтимоиу-антропологик хусусиуатларига доир уангиликлар ва тавсиуалардан Ўзбекистон Миллиу телерадиокомпаниуаси “Ўзбекистон” телерадиоканали Давлат муассасаси “Маъданиу-маърифиу ва бадииу ешиттиришлар” муҳарририуатининг 2024-уил феврал-мау оуларифа ефирга узатилган “Таълим ва тараққиуот”, “Миллат ва маънавиуат” дастурлари ссенариуаларини таууорлашда фоудаланилган (Ўзбекистон Миллиу телерадиокомпаниуаси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасининг 2024-уил 13-иуундаги 04-36-739-сон маълумотномаси). Натижада, Алишер Навоиу илмиу меросининг маънавиу-ахлоқиу ууксалишдаги аҳамиуатига оид маълумотлар кўрсатувларни илмиу уангиликлар билан боуитишга, телетомошабинларда керакли маълумотларни олишга, кўрсатувларнинг илмиулиги ва оммабоплигини оширишга хизмат қилган..