Осетрова Влада Анатолевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистон фортепиано мусиқасининг стилистик тенденсиялари (Мустафо Бафоев ижоди мисолида)», 17.00.02–Мусиқа санъати (санъатшунослик фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/San240.
Илмий раҳбар: Қосимхўжаева Саида Ботировна, санъатшунослик фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат консерваторияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат консерваторияси, PhD.03/30.12.2021.San.54.01
Расмий оппонентлар: Кирнарская Дина Константиновна, санъатшунослик фанлари доктори, профессор (Россия Федерацияси); Эргашева Чинора Эргаш қизи, санъатшунослик фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат хореография академияси
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон композиторлари фортепиано асарларининг стилистик хусусиятларини фортепиано мусиқасининг тарихий анъаналари контекстида замонавий композиторлик техникасининг миллийлик билан уйғунлигини М.Бафоевнинг ижоди мисолида очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбекистон композиторларининг фортепиано асарларида романтизмнинг халқчиллиги, миниатюра жанрига хос бўлган дастурийлик, миллийликни бўрттириб кўрсатиш жиҳатлари; неоклассицизмнинг маҳобатли образлар яратиш, аввалги даврларга мурожаат этиш орқали қадимий жанрлардан фойдаланиш жиҳатлари; импрессионизмнинг таассуротларни мусиқада акс эттириш жиҳатлари кенг қўлланилгани далилланган;
Ўзбекистон композиторлари томонидан фортепиано мусиқасининг фолклор (Алпомиш, Ойбарчин, Ялмоғиз кампир), тарихийлик (Амир Темур, ал-Хоразмий, Тагор), миллий созларга иммитациялилик (фортепианонинг ўрта регистрида ғижжак, танбур созларига) каби мусиқий бўёқлар билан бойитилгани композитор Мустафо Бафоевнинг фортепиано асарлари мисолида исботланган;
М.Бафоевнинг фортепиано ижоди мисолида миллийликни ифода этишда замонавий композиторлик ёзув техникаларидан коллаж, алеаторика, сонорика, атонал мусиқанинг кўринишларидан регистларнинг кварта-квинта харакати, октаваларга сакрашлар каби ўзига хос кўринишларидан унумли фойдаланиш мумкин эканлиги аниқланган;
композиторлар томонидан танланган бадиий мақсад-романтизм, неоклассицизм, неоимпрессионизм каби тақдимот услубларининг ифодавий воситаларини белгилаб бериши асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Ўзбекистон композиторларининг фортепиано асарларида романтизмнинг халқчиллиги, миниатюра жанрига хос бўлган дастурийлик, миллийликни бўрттириб кўрсатиш жиҳатлари; неоклассицизмнинг маҳобатли образлар яратиш, аввалги даврларга мурожаат этиш орқали қадимий жанрлардан фойдаланиш жиҳатлари; импрессионизмнинг таассуротларни мусиқада акс эттириш жиҳатлари кенг қўлланилгани Ўзбекистон композиторлари ва бастакорлари уюшмаси фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон композиторлари ва бастакорлари уюшмасининг 2023 йил 25 апрелдаги 01-04/36-76-сон маълумотномаси). Натижада ёш бастакорлар ва мусиқашунослар Ўзбекистон композиторлари ижодиётида стилистик тенденсияларининг ривожланиш босқичлари хусусида қизиқарли маълумотларга ва муайян тасаввурларда эга бўлганлар;
Ўзбекистон композиторлари томонидан фортепиано мусиқасининг фолклор (Алпомиш, Ойбарчин, Ялмоғиз кампир), тарихийлик (Амир Темур, ал-Хоразмий, Тагор), миллий созларга иммитациялилик (фортепианонинг ўрта регистрида ғижжак, танбур созларига) каби мусиқий бўёқлар билан бойитилгани композитор Мустафо Бафоевнинг фортепиано асарлари “Ўзбекистон 24” телерадиоканали орқали эфирга узатилган “Санъат оламида” эшиттиришининг ссенарийсида фойдаланилган (Ўзбекистон телерадиокомпаниясининг 2023 йил 17 октябрдаги 03-09-565-сон маълумотномаси). Натижада радиотингловчиларда замонавий Ўзбекистон композиторларининг фортепиано мусиқаси ҳақида тасаввурлар хосил бўлиб, янги маълумотларга эга бўлишган;
М.Бафоевнинг фортепиано ижоди мисолида миллийликни ифода этишда замонавий композиторлик ёзув техникаларидан коллаж, алеаторика, сонорика, атонал мусиқанинг кўринишларидан регистларнинг кварта-квинта харакати, октаваларга сакрашлар каби ўзига хос кўринишларидан унумли фойдаланиш мумкин эканлиги хусусидаги тадқиқоти материалларидан “Ёшлар” канали телекўрсатуви ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (“Ёшлар” каналининг 2023 йил 27 ноябрдаги 01-05-01/256-сон маълумотнома). Натижада телетомошабинларда замонавий Ўзбекистон композиторларининг фортепиано ижоди хусусида қизиқарли маълумотлар ва муайян таассуротлар шаклланган;
композиторлар томонидан танланган бадиий мақсаднинг романтизм, неоклассицизм, неоимпрессионизм каби услубларининг ифодавий воситалари, мусиқий аккорд ва куйнинг турли регистларда ёйилган ҳолатда ифодаланиши “Маданият ва маърифат” телеканали телекўрсатуви сценарийсида фойдаланилган (“Маданият ва маърифат” телеканалининг 2023-йил 28-ноябр 01-02-01/239-сон маълумотнома). Натижада кўрсатув иштирокчилари ва телетомошабинларида Мустафо Бафоевнинг фортепиано асарлари ҳақида янги илмий маълумотларга эга бўлишларига эришилган.