Азизуллаҳ Арол Абдушукурнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Афғонистонда навоийшунослик (манбалар манзараси ва таҳлили)”, 10.00.10 – Матншунослик ва адабий манбашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.PhD/Fil3223.
Илмий раҳбар: Сирожиддинов Шуҳрат Самариддинович, филология фанлари доктори, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01.
Расмий оппонентлар: Жўраев Жалолиддин Олимжонович, филология фанлари доктори, доцент; Махмудов Умедулло Акмалиддин ўғли, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Алишер Навоий номидаги Давлат адабиёт музейи.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Афғонистонда ўзбек адабиётининг шаклланиш ва тараққиёт босқичлари, хусусан, навоийшунослик соҳаси ривожи, навойшунослик соҳаси учун аҳамиятли бўлган янги манбаларни илмий истеъмолга киритишдан иборат.   
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Афғонистондаги Алишер Навоий ва темурийлар даври билан боғлиқ Навоий куллиёти қўлёзмаси, шунингдек Ҳазрат Али зиёратгоҳ мажмуаси, Навоий кўприги, Оқинқ сардобаси, Бобо Вали ҳовузи каби тарихий обидалар аниқланиб, уларнинг навоийшунослик учун асосий тарихий ва адабий  муҳим манба экани далилланган;
Алишер Навоий ҳаёти ва ижодига бағишлаб Афғонистонда олиб борилган илмий тадқиқот ишлари ва Афғонистондаги Навоий асарларининг дарий/форс ҳамда пушту тилларида нашр этилиши сабабли Афғонистон навоийшунослигида  илмий, адабий, ижтимоий-сиёсий нуқтайи назардан муҳим аҳамиятга эгалиги асосланган;
Алишер Навоийга бағишлаб Афғонистонда ўтказилган халқаро илмий амалий конференциялар материалларидаги  Навоий ҳаётига оид маҳокама қилинган элликка яқин маърузларда Навоий тафаккурини қайта ўрганиш,  халқ оғзаки ижодида Навоий симоси, шоирга нисбат берилган бир қанча янги иншоатлар  каби янги маълумотлар аниқланиб, уларнинг Ўзбекистон навоийшунослик мактаби билан уйғун эканлиги далилланган;
Афғонистоннинг ўзбек тилидаги матбуотида Алишер Навоий ҳаёти ва ижодининг кенг кўламда ёритилаётганлиги аниқланиб, Афғонистонда ўзбек шоирлари шеъриятда турли бадиий тасвирий воситалар ва  аруз вазнида Навоийга эргашиши ва Навоидан таъсирланиш масаласи очиб берилган.
 IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Афғонистонда  навоийшнунослик тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Афғонистондаги Алишер Навоий ва темурийлар даври билан боғлиқ меъморий санъатлар, менаюторалар санъати, хаттотлик намуналари каби тарихий обидалар аниқланган ва уларнинг навоийшунослик учун асосий тарихий ва адабий  муҳим манба эканига доир  илмий хулосаларидан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида 2021–2023-йилларда бажарилган ИЗ-2021020813 рақамли  “Алишер Навоий ижодининг хорижда ўрганилиши ва тарғиботи асосида кўп тилли мултимедиа тўпламини яратиш” мавзусидаги лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети  2024- йил 30-майдаги 04/1-1397-сон маълумотномаси). Натижада Афғонистондаги ҳозирги кунга қадар чоп этилган Алишер Навоий асарлари, турли йиллардаги ва турли тиллардаги нашрлар, жумладан, газета ва журналларда чоп этилган илмий ҳамда бадиий чиқишлар билан боғлиқ илмий-назарий хулосалардан билан бойитилишига хизмат қилган;
Алишер Навоий ҳаёти ва ижодига бағишлаб Афғонистонда олиб борилган илмий тадқиқот ишлари ҳақидаги маълумотлар ва Афғонистондаги Навоий асарлари нашрларининг Афғонистон навоийшунослигида  илмий, адабий, ижтимоий-сиёсий нуқтайи назардан аҳамиятига оид илмий хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида 2021–20232-йилларда бажарилган ПФ-201912258 рақамли “Ўзбек адабиётининг кўп тилли (ўзбек, рус, инглиз тилларида) электрон платформасини яратиш” мавзусидаги лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети  2024- йил 30-майдаги 04/1-1398-сон маълумотномаси). Натижада Алишер Навоий ҳаёти ва ижодига, Навоийга эргашган Афғонистон шоирларининг ижод намуналарига оид муҳим илмий материаллар билан  бойитилган;
Алишер Навоийга бағишлаб Афғонистонда ўтказилган халқаро илмий амалий конференциялар материалларидаги  Навоий ҳаётига оид халқ оғзаки ижоди, шоирга нисбат берилган янги иншоатлар  каби янги маълумотлар, Афғонистон ўзбек шоирларининг Навоийга эргашиши ва Навоидан таъсирланиш масалаларига доир илмий-назарий хулосалардан Венгриянинг  ЭОТВОС университетида 2020–2023-йилларда бажарилган Эрасмус+ Интернатионал КА107 Cредит мобилитй “Алишер Навоий асарларини инглиз тилига таржима қилиш ва унинг асарларини хорижда тарғиб қилиш” мавзусидаги лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети 2024-йил 30-майдаги 04/1-1396-сон маълумотномаси). Натижада Афғонистонда асрлар давомида шаклланган ўзбек тилининг ўзига хос хусусиятлари, ўзбек тилида мулоқот қилувчи кишилар томонидан яратилган ҳамда ижро этилиб келган халқ оғзаки ижоди намуналарига доир материаллар билан  бойитилган.