Матёкубова Гузал Ражаповнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Рауф Парфи асарлари қўлёзмаларининг матний-қиёсий тадқиқи”, 10.00.10 – Матншунослик ва адабий манбашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.PhD/Fil3653.
Илмий раҳбар: Эшонқулов Жаббор Солиевич, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Давлат адабиёт музейи.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01.
Расмий оппонентлар: Жабборов Нурбой Абдулҳакимович, филология фанлари доктори, профессор; Қасимов Яшар Алиқули ўғли, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Рауф Парфи  асарларининг қўлёзма ва нашр нусхалари матний-қиёсий текшириш, матн тарихи, шоирнинг ижод лабораторияси, талқин ва таҳрир муаммоларини, Рауф Парфи шеърларининг адабиётимиз тарихи ва замонавий адабий жараёнда тутган ўрнини очиб беришдан иборат.  
 III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Рауф Парфи асарлари қўлёзмалари илк бор матний-қиёсий текширилиб, шоирнинг қўлёзмалари ва китоблари орасидаги шеърларида мисра, сўзлар таҳрири каби бадиий, Туркистон, Турон сўзлари орқали  ғоявий тафовутлар аниқланиб, Рауф Парфи шеъриятининг тили, семантикаси, руҳоний ва мажозий хусусиятлари очиб берилган;
шоир қўлёзмалари ва шеърларининг нашр нусхалари қиёсий текширилиб, шеърлар қўлёзмадан китобга ва китобдан китобга кўчганда “Жигарбандим, кўзим йўлингда”, “Дарё мавжларига ёзилмиш ғазал”, “Чўли Ироқ” каби  шеърларида маъно ўзгаришларга учрагани аниқланган ҳамда шоир шеъриятининг ғоявий, бадиий, услубий ва шаклий хусусиятлари асосланган;
муаллифнинг адабий жамоатчиликка номаълум бўлган 20 та дафтаридаги ўқувчилик ва талабалик йилларига мансуб “Ўзбек тили”, “Лайло”(14-дафтар, 1036 рақамли қўлёзма) шеърлари, Десанка Максимовичнинг “Барибир”  шеъри  таржимаси илк марта  илмий истифодага олиб кирилган;
архив материалларидаги 64 та шеърда 134 та ўзгартиш шоирнинг ўзи томонидан амалга оширилганлиги аниқланиб, бу тафовутлар муаллиф асарларининг турли йиллардаги нашр нусхалари қиёси натижасида аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Рауф Парфи асарлари қўлёзмаларининг матний-қиёсий тадқиқи  бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Рауф Парфи асарлари қўлёзмалари илк бор матний-қиёсий текширилиб, шоирнинг қўлёзмалари ва китоблари орасидаги шеърларида мисра, сўзлар таҳрири каби бадиий, Туркистон, Турон сўзлари орқали  ғоявий тафовутлар аниқлангани, Рауф Парфи шеъриятининг тили, семантикаси, руҳоний ва мажозий хусусиятлари, шоир қўлёзмалари ва шеърларининг нашр нусхалари қиёсий текширилгани ва  шеърлар қўлёзмадан китобга ва китобдан китобга кўчганда турфа кўринишдаги маъно  ўзгаришларга учраганига оид  илмий хулосалардан Наманган давлат университетида 2020-2023-йилларда бажарилган ФЗ 201912099 рақамли  “Ўзбек фолклорининг ўзбек ва инглиз тилларида веб сайти ва мултимедиа маҳсулотларини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Наманган давлат университетининг 2024-йил 30-январдаги 04-3247-сон маълумотномаси). Натижада образларнинг рамзий-мажозий моҳияти, тасвир ва ифода тарзининг ғояга бўйсунмагани ва поетик жиҳатларнинг ички алоқадорлик асосида фолклорга боғланишига доир материаллар билан бойитилган;
муаллифнинг адабий жамоатчиликка номаълум бўлган 20 та дафтаридаги ўқувчилик ва талабалик йилларига мансуб “Ўзбек тили”, “Лайло”(14-дафтар, 1036 рақамли қўлёзма) шеърлари, Десанка Максимовичнинг “Барибир”  шеъри  таржимаси илк марта  илмий истифодага олиб кирилгани ҳақидаги илмий маълумотлардан “Ўзбекистон тарихи” телеканалида ефирга узатилган “Ибтидо” кўрсатуви ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг  2024-йил 19-мартдаги 02-31-401 сон маълумотномаси.) Натижада  шоир агхивидаги қўлёзмалар  тадқиқи ва шеърларининг поетик ва психологик хусусиятларига доир маълумотлар билан кўрсатув илмий савияси ошишига хизмат қилган;
архив материаллари орасидаги 64 та шеърда 134 та ўзгартиш шоирнинг ўзи томонидан амалга оширилганлиги,  тафовутлар муаллиф асарларининг турли йиллардаги нашр нусхалари қиёси натижасида юзага келганлиги,  Рауф Парфи шеъриятининг руҳий-психологик портрети, асарларидаги халқимизнинг қадимий тарихи, бугуни ва бой маданияти, эл-юртимизнинг фидокорона меҳнати билан эришилаётган туб ўзгаришларни теран акс эттиришга қаратилган ғоялар  ёш ижодкорлар учун фаолият олиб борадиган “Умид” тўгараги, “Хиёбон оқшомлари” машғулотлари дастурларини тайёрлашда ва ёшлар ўртасида китобхонлик танловларини ўтказиш чора-тадбирларини амалга оширишда  фойдаланилган (Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасининг 2024-йил 18-январдаги 01-03/84-сон маълумотномаси). Натижада ёш ижодкорларнинг Рауф Парфи шеъриятининг бадиий-ғоявий хусусиатлари ва Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси томонидан нашрга тайёрланган Рауф Парфи шеърлари жамланган  китобдаги асарларнинг тўғри ва аниқ вариантлари билан танишишга эришган.