Сайфуллоев Ойбек Олимовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Агротуризм соҳасига инвеститисияларни жалб этишнинг бошқариш механизмини такомиллаштириш”, 08.00.17 – Туризм ва меҳмонхона фаолияти, 08.00.13 - Менежмент.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Iqt2312
Илмий раҳбар: Қаҳҳоров Отабек Сиддиқович, иқтисодиёт фанлари доктори (DSc), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, PhD.03/05.05.2023.I.72.05.
Расмий оппонентлар: Ибрагимов Нутфилло Салимович, иқтисодиёт фанлари доктори (DSc), профессор; Норов Асрор Эгамбердиевич, иқтисодиёт фанлари доктори (DSc).
Етакчи ташкилот: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
Диссертация йўналиши назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: агротуризм соҳасига инвестицияларни жалб этишнинг бошқариш механизмини такомиллаштириш бўйича илмий-амалий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
агротуризм бўйича инвестицион жозибадорликни баҳолаш услубиёти ҳудудларни “салоҳиятли” (0 ≤ Рж < 0,25), “ўсувчи” (0,25 ≤ Рж < 0,5), “барқарор” (0,5 ≤ Рж < 0,75) ва “истиқболли” (0,75 ≤ Рж ≤ 1,0) даражаларга таснифлаш таклифи асосида такомиллаштирилган;
ҳудудларда агротуризмни ташкил этиш ва фаолият юритишини бошқаришнинг мақбул варианти сифатида бошқарув, хизмат кўрсатиш тузилмалари, агротуризм хизматлари консентрациясига асосланган “ҳудудий агротуризм кластери” таклифи асосланган;
агротуризмга инвестицияларни жалб қилишга йўналтирилган ҳудудий дастурларни ишлаб чиқиш ва уларни амалга оширишда полиинвестор, моноинвестор ва классик бошқарув усулларига асосланган давлат-хусусий шериклик шаклидаги ҳамкорликка устуворлик бериш мақсадга мувофиқлиги асосланган;
Бухоро вилоятида амалга оширилиши белгиланган агротуризм йўналишидаги инвестицион лойиҳа кўрсаткичлари дисконт усули ёрдамида таҳлил қилинган ва “инфляция кутилмаси”, “қайта молиялаштириш ставкаси”, “рисксиз ставка” асосида агротуризмнинг бозорга мойиллик даражасининг 2028-йилга қадар прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Агротуризм соҳасига инвеститисияларни жалб этишнинг бошқариш механизмини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар асосида:
агротуризм бўйича инвестицион жозибадорликни баҳолаш услубиёти ҳудудларни “салоҳиятли” (0 ≤ Рж < 0,25), “ўсувчи” (0,25 ≤ Рж < 0,5), “барқарор” (0,5 ≤ Рж < 0,75) ва “истиқболли” (0,75 ≤ Рж ≤ 1,0) даражаларга таснифлаш таклифидан Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитаси томонидан тасдиқланган “Ромитан ва Когон туманларининг туристик салоҳиятини ошириш бўйича 2024-йилда амалга ошириладиган чора-тадбирлар режаси”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024-йил 5-июлдаги 03-10-17-915 – сонли маълумотномаси). Илмий янгиликнинг амалиётга жорий этилиши агротуризм бўйича юқори инвестицион салоҳиятга эга бўлган Бухоро, Когон, Ромитан ва Қоровулбозор туманларининг мавжуд рақобат устунликларидан келиб чиқиб, ушбу ҳудудларга инвестицияларни жалб қилиш бўйича мувозанатли ривожлантириш стратегияларини шакллантиришда асос бўлиб хизмат қилган;
ҳудудларда агротуризмни ташкил этиш ва фаолият юритишини бошқаришнинг мақбул варианти сифатида бошқарув, хизмат кўрсатиш тузилмалари, агротуризм хизматлари консентрациясига асосланган “ҳудудий агротуризм кластери” таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023-йил 26-апрелдаги “Республиканинг туризм салоҳиятини жадал ривожлантириш ҳамда маҳаллий ва хорижий туристлар сонини янада оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-135-сонли қарорининг 8-иловасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024-йил 5-июлдаги 03-10-17-915 – сонли маълумотномаси). Натижада, “Ромитан ва Когон туманларининг туристик салоҳиятини ошириш бўйича 2024-йилда амалга ошириладиган чора-тадбирлар режаси”га Когон туманининг Чолоқи ва Ниёз Ҳожи ҳамда Ромитан туманининг Азизон, Самосий, Хоса ва Марзия туристик маҳаллаларида агротуризмни ривожлантириш мақсадида қишлоқ туристик кластерларини ташкил қилиш таклифи киритилишида асос бўлган;
агротуризмга инвестицияларни жалб қилишга йўналтирилган ҳудудий дастурларни ишлаб чиқиш ва уларни амалга оширишда полиинвестор, моноинвестор ва классик бошқарув усулларига асосланган давлат-хусусий шериклик шаклидаги ҳамкорликка устуворлик бериш мақсадга мувофиқлиги асосланган таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023-йил 5-апрелдаги “2023-йилда қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқариш, қайта ишлашни кенгайтириш ва қўллаб-қувватлашнинг қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида” ги ПҚ-113-сонли қарорининг 4-иловаси “Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг 2020 — 2030-йилларга мўлжалланган стратегиясида белгиланган вазифаларни 2023-йилда амалга ошириш бўйича чора-тадбирлар дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024-йил 5-июлдаги 03-10-17-915 – сонли маълумотномаси). Натижада, муаллиф томонидан таклиф этилган поли инвестор, моно инвестор ва классик бошқарув усуллари қишлоқ ҳудудларида агротуризмни ривожлантиришни қўллаб-қувватлаш бўйича чора-тадбирлар дастури лойиҳасини ишлаб чиқилишида муайян даражада хизмат қилган;
Бухоро вилоятида амалга оширилиши белгиланган агротуризм йўналишидаги инвестицион лойиҳа кўрсаткичлари дисконт усули ёрдамида таҳлил қилинган ва “инфляция кутилмаси”, “қайта молиялаштириш ставкаси”, “рисксиз ставка” асосида агротуризмнинг бозорга мойиллик даражасининг 2028-йилга қадар ишлаб чиқилган прогноз кўрсаткичларидан “Бухара Варнет” МЧЖ фаолиятида фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024-йил 5-июлдаги 03-10-17-915 – сонли маълумотномаси). Натижада, корхона томонидан барпо этилаётган агротуризм комплексига 2024 – 2030-йиллар оралиғида 10 469,3 млн. сўм миқдорида инвестиция йўналтирилиши бўйича инвестицион дастур қабул қилинган.