Джуманов Аскар Хасановичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Хўжалик ширкатларининг фуқаролик-ҳуқуқий мақоми: назария ва амалиёт муаммолари”, 12.00.03 – Фуқаролик ҳуқуқи. Тадбиркорлик ҳуқуқи. Оила ҳуқуқи. Халқаро хусусий ҳуқуқ (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.4.PhD/Yu857.
Илмий раҳбар: Рузиназаров Шуҳрат Нуралиевич, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.01.
Расмий оппонентлар: Гулямов Саид Саидахрорович, юридик фанлар доктори, профессор; Эркабаева Шахноза Икромжоновна, юридик фанлар бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Судялар олий кенгаши ҳузуридаги Судялар олий мактаби.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ривожланган ғарб ҳуқуқий тизимлари тажрибасини ҳисобга олган ҳолда хўжалик ширкатларининг фуқаролик-ҳуқуқий мақомини ривожлантириш бўйича хулосалар, таклифлар, баёнотлар ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тадбиркорлик субекти устав фондини (устав капиталини) камайтириш ҳақидаги қарор қабул қилинганда бундай қарор кредиторларнинг ҳуқуқ ва манфаатларига салбий таъсир ко'рсатмаслиги сабабли кредиторларга ёзма хабарнома беришнинг ва бу ҳақида оммавий ахборот воситаларида эълон беришнинг зарурати йўқлиги асосланган;
таъсис шартномасини имзолаган маҳаллий ва хорижий юридик ва жисмоний шахслар қонунчиликда белгиланган тадбиркорлик эркинлиги тамойилига кўра венчур фондининг муассислари бо'лиши мумкинлиги асослантирилган;
маъсулияти чекланган корпорацияларнинг таъсис шартномаси қонунчилик ва ҳуқуқий амалиётда кўп ҳолларда бундай корпорацияларнинг уставини такрорланишига олиб келаётганлиги сабабли уни давлат рўйхатидан ўтказиш шарт эмаслиги, у корпорация иштирокчиларининг ички ҳужжати бўлиб қолиши мумкинлиги асосланган;
қўшимча масъулиятли жамиятлар, корпорация таъсисчиларининг маъсулияти чекланганлиги тамойилига мос келмаслиги сабабли, бундай корпоратив муносабатлар тизимига зид келадиган тузилма эканлиги ва ҳуқуқий тизимдан чиқарилиши кераклиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Илмий тадқиқотлар якунларига кўра, хўжалик ширкатларининг фуқаролик-ҳуқуқий мақомини такомиллаштириш бўйича қуйидаги таклифлар ишлаб чиқилди ва жорий этилди:
тадбиркорлик субекти устав фондини (устав капиталини) камайтириш ҳақидаги қарор қабул қилинганда бундай қарор кредиторларнинг ҳуқуқ ва манфаатларига салбий таъсир ко'рсатмаслиги сабабли кредиторларга ёзма хабарнома беришнинг ва бу ҳақида оммавий ахборот воситаларида эълон беришнинг зарурати йўқлиги тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг "Тадбиркорлик фаолиятини давлат томонидан тартибга солишни соддалаштириш чора-тадбирлари тўғрисида"ги 2022-йил 9-ноябрдаги ПФ-244-сонли Фармонининг учинчи банд 2-хатбоши ишлаб чиқишда қўлланилган (Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субектлари ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакилнинг 2023-йил 15-март кунги 1-сон далолатномаси). Ушбу таклиф тадбиркорлик субектларида устав капиталини камайтириш тартибини аниқлашга хизмат қилган;
таъсис шартномасини имзолаган маҳаллий ва хорижий юридик ва жисмоний шахслар қонунчиликда белгиланган тадбиркорлик эркинлиги тамойилига кўра венчур фондининг муассислари бўлиши мумкинлиги тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2019-йил 17-май куни 414-сонли қарори билан тасдиқланган «Инвестиция ва бошқарув компаниялари фаолияти тўғрисидаги Низом»нинг 17-бандини ишлаб чиқишда қўлланилган (Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субектлари ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакилнинг 2023-йил 15-март кунги 1-сон далолатномаси). Ушбу таклиф венчур фонди тузишда маҳаллий жисмоний ва юридик шахсларнинг таъсис шартномасини имзолаш имкониятини аниқлашга хизмат қилган;
маъсулияти чекланган жамиятларнинг таъсис шартномаси қонунчилик ва ҳуқуқий амалиётда кўп ҳолларда бундай корпорацияларнинг уставини такрорланишига олиб келиши сабабли уни давлат рўйхатидан ўтказиш талабининг чиқариб ташлаш тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 8-ноябрдаги "Корпоратив муносабатларнинг ҳуқуқий асосларини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида"ги ПҚ-415-сонли Қарори билан тасдиқланган 1-банднинг б) кичик бандини ишлаб чиқишда қўлланилган (Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг 2023-йил 6-сентябрдаги 11/23-697/8-4-сон далолатномаси). Ушбу таклиф масъулияти чекланган жамиятлар учун таъсис шартномасининг мажбурий давлат рўйхатидан ўтказилишини чиқариб ташлаш орқали қонунчиликдаги тартибни соддалаштирган;
қўшимча маъсулиятли жамият, корпорация таъсисчиларининг маъсулияти чекланганлиги тамойилига мос келмаслиги сабабли бундай ташкилий-ҳуқуқий шаклда юридик шахсни ташкил қилиш мумкин эмаслиги тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 8-ноябрдаги "Корпоратив муносабатларнинг ҳуқуқий асосларини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида"ги ПҚ-415-сонли Қарорининг 2-бандини ишлаб чиқишда қўлланилган (Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг 2023-йил 6-сентябрдаги 11/23-697/8-4-сон далолатномаси). Ушбу таклиф қонунчиликдан қўшимча масъулиятли жамият каби тузилмани чиқариб ташлашга хизмат қилган.