Шарипов Тохир Мирахимовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Инновацион банк хизматларини ривожлантириш истиқболлари», 08.00.07 - «Молия, пул муомаласи ва кредит».
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.1.PhD/Iqt3794
Илмий раҳбар: Жумаев Нодир Хосиятович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ренессанс таълим университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент Халқаро университети, DSc.22/29.12.2023.I.175.01
Расмий оппонентлар: Ғуломов Саидахрор Саидахмедович, иқтисодиёт фанлари доктори, академик; Рузиева Дилобар Исомжоновна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: «Пойтахт банк» акциядорлик жамияти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади мамлакатимиз тижорат банкларида инновасион банк хизматлари самарадорлигини оширишга қаратилган илмий-назарий, амалий ва услубий таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат..
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тижорат банкларининг трансформасия жараёнини янада фаоллаштириш, мижозларга кўрсатилаётган банк хизматларини янги босқичга олиб чиқиш, масофавий банк хизматидан фойдаланувчиларнинг банк самарадорлигига таъсирини ошириш илмий асосланди;
банк мижозларига масофавий хизмат кўрсатиш сифатини янада ошириш мақсадида проектларни бошқариш тамойиллари, хусусан миросервис технологиялари асосида Сcрум методологиясини қўллаган ҳолда иш фаолиятини амалга оширадиган Трастпай 2.0 мобил иловасини амалиётга жорий этиш таклиф этилди;
тижорат банклари фаолиятида илғор рақамли технологияларни кенг татбиқ этган ҳолда аҳоли ва мижозларга хизмат кўрсатиш сифатини яхшилаш, масофавий банк хизматини кўрсатувчи тизимлар самарадорлигини янада ошириш илмий асосланди.
тижорат банкларнинг инновасион хизматлари самарадорлиги таҳлил қилган асосида масофавий банк хизматларини ривожлантиришнинг 2026 йилга қадар прогноз кўрсаткичларини ишлаб чиқилди.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тижорат банкларида инновацион банк хизматларини ривожлантириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
тижорат банкларининг трансформасия жараёнини янада фаоллаштириш, мижозларга кўрсатилаётган банк хизматларини янги босқичга олиб чиқиш, масофавий банк хизматидан фойдаланувчиларнинг банк самарадорлигига таъсирини оширишга доир таклифи ХАБ Трастбанк фаолиятларига жорий этилган (ХАБ Трастбанкнинг 2024 йил 24 апрелдаги 01-29/1596-сон далолатномаси). Натижада, масофавий хизматлардан фойдаланувчи юридик шахслар ва якка тартибдаги тадбиркорлар сонининг бир фоизга ошиши икки ойдан кейин банкнинг масофавий хизматларидан оладиган даромадини 0,09 фоизга шунингдек, банкда масофавий хизматлардан фойдаланувчи жисмоний шахслар сонининг бир фоизга ошиши масофавий банк хизматларидан оладиган даромадини 0,13 фоизга ошириши эмпирик моделлар орқали асосланди.
банк мижозларига масофавий хизмат кўрсатиш сифатини янада ошириш мақсадида проектларни бошқариш тамойиллари, хусусан миросирвис технологиялари асосида Сcрум методологиясини қўллаган ҳолда иш фаолиятини амалга оширадиган Трастпай 2.0 мобил иловасини амалиётга жорий этишга доир таклифи ХАБ Трастбанк фаолиятларига жорий этилган (ХАБ Трастбанкнинг 2024 йил 24 апрелдаги 01-29/1596-сон далолатномаси). Натижада, янги мобил илова ёрдамида мижозларнинг маълумотларини ташқи тизимлардан олиш орқали КЙC (Кноw Ёур Cустомер)ни амалга оширишда кўплаб имкониятларни яратмоқда ҳамда мобил илова фойдаланувчилар сони олдинги версиясига нисбатан 300 фоизга ошган ҳолда бугунги кунда 260 мингтани ташкил қилди.
тижорат банклари фаолиятида илғор рақамли технологияларни кенг татбиқ этган ҳолда аҳоли ва мижозларга хизмат кўрсатиш сифатини яхшилаш, масофавий банк хизматини кўрсатувчи тизимлар самарадорлигини янада оширишга доир таклифи ХАБ Трастбанк (ХАБ Трастбанкнинг 2024 йил 24 апрелдаги 01-29/1596-сон далолатномаси). Натижада, ўрнатилган банкомат ва инфокиосклар сонларининг бир фоизга ошиши икки ойлик лаг билан масофавий банк хизматларидан оладиган даромадини 0,33 фоизга ошириши шунингдек, тўлов терминаллари сонининг бир фоизга ошиши эса банк даромадини 0,23 фоизга ошириши эконометрик структуравий векторли авторегрессия (СВАР) модел орқали аниқланди ва асослаб берилди.
тижорат банкларнинг инновасион хизматлари самарадорлиги таҳлил қилган асосида масофавий банк хизматларини ривожлантиришнинг 2026 йилга қадар прогноз кўрсаткичларини ишлаб чиқишга доир таклифи ХАБ Трастбанк фаолиятларига жорий этилган (ХАБ Трастбанкнинг 2024 йил 24 апрелдаги 01-29/1596-сон далолатномаси). Натижада, 2026 йил март ойига қадар масофавий банк хизматларидан оладиган даромадларининг реал қиймати оптимал ҳолатда 557,2 млн.сўмга, ҳамда 95 фоиз эҳтимоллик билан оптимистик прогнозларга кўра 779,1 млн.сўмга ошиши илмий асослаб берилган.