Xalilov Jamshid Akmal o‘g‘lining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Xlororganik chiqindilarni qayta ishlash asosida neft mahsulotlarida eriydigan korroziya ingibitorlar olish texnologiyasini ishlab chiqish», 02.00.14 - Organik moddalar va ular asosidagi materiallar texnologiyasi (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.2.PhD/T3599.
Ilmiy rahbar: Nurqulov Fayzulla Nurmuminovich, texnika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent kimyo-texnologiya ilmiy tadqiqot instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent kimyo-texnologiya ilmiy tadqiqot instituti, DSc.16/30.12.2019.K/T.87.01.
Rasmiy opponentlar: Yodgorov Normuxammad, kimyo fanlari doktori; Berdimurodov Elyor To‘xlievich, kimyo fanlari doktori.
Etakchi tashkilot: Buxoro muhandislik-texnologiya instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: xlororganik chiqindilarni qayta ishlash asosida tarkibida azot saqlagan korroziya ingibitorlarini olishning iqtisodiy samarador texnologiyasini ishlab chiqish va qo‘llashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
xlororganik aralashma, dietanolamin, monoetanolamin, ammiak, yog‘ kislotalari asosida uglevodorodlarda eriydigan korroziya ingibitorlar olingan;
tarkibida azot bo‘lgan PF-1, AFMD-2, AFMT-1, MPO-1 markali korroziya ingibitorlarni optimal nisbatlari va fizik –kimyoviy,mexanik xossalari aniqlangan;
olingan uglevodorodlarda eriydigan korroziya ingibitorlarni gaz-kondensat, neft yoqilg‘ilariga qo‘llashning maqbul nisbatlari aniqlangan;
uglevodorodlarda eriydigan korroziya ingibitorlari neft mahsulotlari muhitidagi korroziya tezligini 0,0004 g/m2·s gacha, va himoyalash darajasini 98,6% gacha yaxshilaganligi isbotlangan;
metall konstruksiyalarni korroziyadan himoyalash darajasini yaxshilash uchun tarkibida azot saqlagan korroziya ingibitorlarini olish texnologiyasi ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Xlororganik chiqindilarni qayta ishlash asosida neft mahsulotlarida eriydigan korroziya ingibitorlarini olish texnologiyasini ishlab chiqish va amaliyotda qo‘llash bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
tarkibida azot saqlagan, uglevodorodlarda eriydigan PF-1 va AFMD-2 markali korroziya ingibitorlari “Buxoroneftgazparmalash” AJ korxonasida amaliyotga joriy qilingan (“Buxoroneftgazparmalash” AJning 2024 yil 14 fevraldagi 02/BT-149-son ma’lumotnomasi). Natijada xlororganik chiqindilarni qayta ishlash asosida tarkibida azot saqlagan korroziya ingibitorlarni ishlab chiqarish imkonini bergan;
AFMT-1, MPO-1 markali uglevodorodlarda eriydigan korroziya ingibitorlari “Buxoroneftgazparmalash” AJ ning gaz-kondensat quduqlarida amaliyotga joriy qilingan (“Buxoroneftgazparmalash” AJning 2024 yil 14 fevraldagi 02/BT-149-son ma’lumotnomasi). Natijada, uglevodorodlarda eriydigan korroziya ingibitorlari gaz-kondensat quduqlarining ishlash muddatini uzaytirish imkonini bergan.
