Абдулвохидов Алишер Латифовичнинг
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Муқобил гравитатсия назарияларида қора ўралар атрофида оптик-энергетик жараёнлар”, 01.03.01 – “Астрономия” ва 01.03.02- “Астрофизика ва космос физикаси” (физика-математика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.1.PhD/FM1025
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “ТИҚХММИ” Миллий тадқиқот университети ҳузуридаги Фундаментал ва амалий тадқиқотлар институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи DSc.03/31.03.2022.Т/FM.10.04 рақамли Илмий кенгаш.
Илмий раҳбарлар: Ахмедов Бобомурат Жураевич,физика-математика фанлари доктори,академик
Атамуротов Фаррух Шухратович, физика-математика фанлари доктори.
Расмий оппонентлар: Нарзиллоев Бахтиёр Мурот ўғли, физика-математика фанлари доктори, (ЎзР ФА Астрономия институти, бош илмий ходими); Мамаджанов Аҳрор Ибрагимович, физика-математика фанлари номзоди,доцент (Наманган муҳандислик-қурилиш институти).
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади турли гравитатсия моделларида қора ўралар яқинидаги зарралар ва квази даврий тебранишлар динамикасини тавсифлаш учун астрофизик моделларни ишлаб чиқиш ва такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
Маълум бўлишича, торли булутнинг мавжудлиги ҳодисалар (ёки космологик) горизонтнинг бироз ўсишига (ёки камайишига) сабаб бўлади ва квинтессенсиал майдон ҳодисалар горизонтининг бироз ошишига олиб келади, космологик эса етарли даражада камаяди;
Ҳодисалар горизонтининг мавжудлиги/йўқлигига иккита майдон параметрларининг мос келадиган қийматлари, шунингдек, майдонлар таъсирининг ҳодисалар горизонти радиусига таъсири таҳлил қилинди. Ҳодисалар горизонти торли булутлар мавжудлигида ортиб бориши учун олинади, квинтессенсиал параметрнинг ошиши билан эса у камаяди;
Торли булутларнинг турли қийматлари ва квинтессенсиал параметрларининг самарали потентсиалини таҳлил қилиш шуни кўрсатдики, иккала параметрнинг ошиши самарали потентсиалнинг пасайишига олиб келади;
Заррачалар энергияси ва айлана орбиталарига мос келадиган бурчак импулсларини ўрганиш шуни кўрсатдики, торли булут параметри қийматлари учун бурчак импулси ортади, квинтессенсиал майдон мавжуд бўлганда эса импулс камаяди;
Энергия самарадорлиги торли булут параметрларининг ошиши билан ортиб бориши ва квинтессенсиал майдон йўқлигида 70% гача етиши кўрсатилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши Муқобил гравитатсия назарияларида қора ўралар атрофида оптик-энергетик жараёнлар бўйича олинган натижалар асосида:
Ўзгартирилган гравитатсия назариясида зарядланган заррачаларнинг фотон ва заррача ҳаракатининг ишлаб чиқилган математик моделлари асосида:
магнитланган заррачалар ҳаракати ва магнит эффектлар бўйича олинган илмий натижалар Шанхайдаги Фудан университети (ФУ) олимлари томонидан қўлланилган (ФУ, Хитой, 2024 йил 26 март маълумотномаси);
заррачаларнинг магнит қиймати ва деформатсияланган фазонинг бу зарралар орбиталарига таъсири ҳисобланган. Хорижий тадқиқотчиларнинг ишларида, юқори импакт факторли хорижий журналларда зарядланган заррачалар ҳаракати натижалари (Пҳйсиcал Ревиеw Д, 2022; В.94: Иссуе 8, Wеб-Сc, ИФ-4,804; Астропҳйсиcс анд Спаcе Сcиенcе, 2016) , В.361: ид91, Wеб-Сc, ИФ- 1495; Европа жисмоний журнали C, 2020; В.80: 11-сон, Wеб-Сc, ИФ-4,389; Пҳйсиcа Сcрипта, 2020; В.95: 8-сон, ид 80800 , Wеб-Сc, ИФ-1.866 ва бошқалар) айланувчи қора ўра атрофида магнитланган заррачаларнинг таъсирини тасвирлаш учун 20 дан ортиқ нашр этилган илмий ишларда қўлланилади;
натижада ўзгартирилган гравитатсия назариялари доирасида магнитланган заррачаларнинг ихчам жисмлар атрофида ҳаракати ҳақида маълумот олиш мумкин бўлади.