Қаршиев Абдуҳошим Хўжақуловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Юқори қовушқоқли нефть конларида жадаллашган тарзда суюқлик олиш самарадорлигини ошириш», 04.00.13–Нефть ва газ конларини ўзлаштириш ҳамда ишлатиш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.1.PhD/T584.
Илмий раҳбар: Агзамов Аваз Хамидиллаевич, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Нефть ва газ конлари геологияси ҳамда қидируви институти, Ўзбекистон нефт-газ саноати илмий-тадқиқот ва лойиҳалаш институти, Тошкент давлат техника университети ва И.М. Губкин номидаги Россия давлат нефть ва газ университетининг Тошкент шаҳридаги филиали, DSc.27.06.2017.GM/Т.41.01.
Расмий оппонентлар: Ли Роберт Чанирович, техника фанлари доктори; Акрамов Бахшилло Шафиевич, техника фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: «Ўзнефтгазқазибчиқариш» АЖ.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: юқори қовушқоқли нефть конларида жадаллашган тарзда суюқлик олишнинг самарали моделини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қатлам нефтининг қовушқоқлигини ишончлироқ аниқлашга имкон берувчи қовушқоқлик ва нефть таркибидаги парафин, асфальтен ва смола (қатрон)ларнинг умумий миқдори орасидаги логарифмик боғлиқлик аниқланган;
қудуқларнинг тузилмада жойлашишини ҳисобга олиб, маҳсулдор қатламларни бирлаштириш ёки ажратишнинг асослаш имкониятини берувчи бир ишлатиш объектига бирлаштирилаётган горизонтларда нефть захираларини йўқотилиш даражаси баҳоланган;
қатламларни ювилганлик коэффициенти ва суюқлик-нефть омили кўрсаткичлари бўйича жадаллашган тарзда суюқлик олиш усулини самарали қўллаш геологик-физик шароитлари аниқланган;
суюқлик олишни орттиришнинг бошлаш вақтини ва даражасини асослаш имконини берувчи ишлатишнинг турли босқичлари учун суюқлик ва нефть олиш суръатларининг геологик-физик омилларга боғлиқликлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Юқори қовушқоқ нефтли конларда жадаллашган тарзда суюқлик олиш самарадорлигини ошириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
бирга ишлатилаётган горизонтларни ажратиш Учқизил конидаги №51 ва Хаудаг конидаги №6 қудуқларда жорий этилган (“Ўзбекнефтегаз” АЖнинг 2018 йил 3 апрелдаги 14-2/18-1948-сон маълумотномаси). Натижада №51 ва №6 қудуқлардан кунлик олинаётган нефть миқдорини ва конларни ишлатиш самарадорлигини ошириш имконини берган;
қудуқлар тўри зичлигининг нефть бераолишлик коэффициентига таъсири Шўртепа конида бошланғич қудуқлар тўрини зичлаштириш учун жорий этилган (“Ўзбекнефтегаз” АЖнинг 2018 йил 3 апрелдаги 14-2/18-1948-сон маълумотномаси). Натижада 4 та янги лойиҳа қудуғи бурғиланиб, нефть олишни оширишга ва уни кейинги йилларда барқарорлаштириш имконияти яратилган;
турли босқичлар учун суюқлик ва нефть олиш суръатларининг геологик-физик омилларга боғлиқлиги “Ўзбекнефтегаз” АЖда амалиётга жорий этилган (“Ўзбекнефтегаз” АЖнинг 2018 йил 3 апрелдаги 14-2/18-1948-сон маълумотномаси). Натижада конларнинг техник-иқтисодий ишлаш кўрсаткичларини ва геологик-техник тадбирлар самарадорлигини ошириш имконини берган.