Бойманов Элёр Ғиёзовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек тилининг туризм терминологияси”, 10.00.01 - Ўзбек тили (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.3.PhD/Fil478.
Илмий раҳбар: Абдиев Муродқосим Болбекович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Навоий давлат педагогика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.02.03
Расмий оппонентлар: Жабборов Хўжамурод, филология фанлари доктори, профессор; Собиров Абдулҳай Шукурович, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбек тили туризм терминларини тўплаш, сўз/терминларининг лексик-семантик, грамматик-структурал ва лексикографик хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
бадиий асарларда қўлланган меҳмон, савдогар, карвонсарой каби туризм терминларининг қўноқ, тожир, работ сингари қадимий шаклларида ифодаланган халқимиз тили, дини, урф-одати, яшаш тарзининг тил менталитети, тил руҳияти, мулоқот воситаси, тил соҳиби, маданий антропология каби лингвокултурологик хусусиятлари очиб берилган;
ўзбек тили туризм терминларининг тужжор – савдогар, сатïğčï – сотувчи, барқïн  – йўловчи, шорпинг-тур – тижорат туризми  каби синонимик; даромад – буромад, кирим – чиқим, арқïš - карвон сингари антонимик; санчқи, бар, лангар шаклидаги омонимик ҳодисалари аниқланган;
ўзбек тили туризм терминларининг содда, қўшма, жуфт, бирикмали, қисқартма морфологик тузилиши зиёратгоҳ, саёҳатчи, йўловчи, буюртма, банд қилмоқ каби аффиксация ва композиция усулларида ясалиши исботланган;
ўзбек тили матнларидаги туризм терминлари қўлланилишини касбга, жойга, вақтга, маҳсулотга тегишли ўзбекча номларни топиш орқали миллийлаштириш, турли ғайри тиллар таъсиридан содда, тушунарли, ишончли, мақбул сўзларни қўллаш орқали муҳофаза қилиш, терминни ифодалайдиган мазмунга мос келишини аниқлаш орқали тартибга солиш, оғзаки ва ёзма нутқ меъёрлари асосида ундош д, т ва унли а, о товушларини қулай талаффуз қилиниши очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек тилининг туризм терминологиясида кузатиладиган лексик-семантик, лингвокултрологик хусусиятлар, гирерономик, градуонимик, рартонимик муносабатлар ҳамда уларнинг ўзгарувчан қиймат касб этишидан  олинган илмий-назарий натижалар асосида:
ўзбек тили туризм терминларининг тужжор – савдогар, сатïğčï – сотувчи, барқïн  – йўловчи, шорпинг-тур – тижорат туризми  каби синонимик; даромад – буромад, кирим – чиқим, арқïš - карвон сингари антонимик; санчқи, бар, лангар шаклидаги омонимик ҳодисалари аниқланган ўринлардан ЎзРФА Фундаментал тадқиқотларни қўллаб-қувватлаш фонди томонидан молийалаштирилган “Навоий вилойати чўл ҳудудлари маҳаллий аҳолисининг муқаддас қадамжолари тарихи ва улар билан боғлиқ ривойатлар” мавзусидаги № И Ж.10-18-сонли грант лойиҳасининг бажарилишида фойдаланилган. (Ўзбекистон Ресрубликаси Фанлар академийаси Навоий вилойати бўлимининг 2023-йил 22-майдаги 1-15/92-1-сон маълумотномаси). Натижада грант лойиҳаси ишида қўлланилган туризмга оид сўз/терминлар имлоси лотин йозувига асосланган йанги ўзбек алифбосига кўра йозилиши аниқлаштирилди ва ўзлашма сўзлар маъноси изоҳланди;
ўзбек тили туризм терминларининг содда, қўшма, жуфт, бирикмали, қисқартма морфологик тузилиши зиёратгоҳ, саёҳатчи, йўловчи, буюртма, банд қилмоқ каби аффиксация ва композиция усулларида ясалиши исботланган ўринлардан Навоий вилойати туризм салоҳийатини оширишда, йаъни муқаддас қадамжолар, зийоратгоҳлар, қадимий йодгорликлар ва улар таркибида фаол қўлланувчи сўз/терминларни ўрганишда фойдаланилган (Ўзбекистон Ресрубликаси Маданийат ва туризм вазирлигининг 2023-йил 26-майдаги 05-12-15-3551-сон маълумотномаси). Натижада Навоий вилойати ҳудудида жойлашган туризм манзиллари, уларга доир сўз/терминлар ҳақидаги маълумотлар йанада аниқлаштирилди ҳамда туризм соҳаси иштирокчиларига йақиндан йордам берди;
бадиий асарларда қўлланган меҳмон, савдогар, карвонсарой каби туризм терминларининг қўноқ, тожир, работ сингари қадимий шаклларида ифодаланган халқимиз тили, дини, урф-одати, яшаш тарзининг тил менталитети, тил руҳияти, мулоқот воситаси, тил соҳиби, маданий антропология каби лингвокултурологик хусусиятлари очиб берилган ўринлардан Йозувчилар уюшмаси иш фаолийатида, мумтоз ва ҳозирги замон адиблари асарларида қўлланган саййоҳлик ҳамда туризмга доир соҳа сўз/терминларнинг изоҳида, матнларда учрайдиган ўзига хосликларнинг мазмун-моҳийатини очиб беришда, терминларнинг қўлланиши ва имлосидаги бир хилликни таъминлашга фойдаланилган. (Ўзбекистон Ресрубликаси Йозувчилар уюшмаси Навоий бўлимининг 2023-йил 18-майдаги 37-сон маълумотномаси). Натижада китобхонларнинг бадиий матнда учрайдиган соҳага доир сўз/терминлар маъно ҳамда изоҳини тушунишлари учун бирмунча қулайликлар йаратилди;
ўзбек тили матнларидаги туризм терминлари қўлланилишини касбга, жойга, вақтга, маҳсулотга тегишли ўзбекча номларни топиш орқали миллийлаштириш, турли ғайри тиллар таъсиридан содда, тушунарли, ишончли, мақбул сўзларни қўллаш орқали муҳофаза қилиш, терминни ифодалайдиган мазмунга мос келишини аниқлаш орқали тартибга солиш, оғзаки ва ёзма нутқ меъёрлари асосида ундош д, т ва унли а, о товушларини қулай талаффуз қилиниши хусусиятларидан Ўзбекистон Ресрубликаси Миллий телерадиокомранийаси Навоий вилойати телерадиокомранийасининг “Тил–миллат кўзгуси”, “Мозийга назар” телекўрсатувлари ҳамда “Долзарб мавзу”, “Муносабат” радиоешиттиришларини эфирга узатишда фойдаланилган (Навоий вилойат телерадиокомранийасининг 2021-йил 15-декабрдаги 01-02/197-сон маълумотномаси) Натижада эфирга узатилган кўрсатув ва эшиттиришларнинг долзарблиги таъминланган.