Юнусов Дилмурод Самиховичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Простата бези саратони миниинвазив жарроҳлик даволашда янги ёндашувлар» 14.00.14 – Онкология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.2.PhD/Tib 1929.
Илмий раҳбар: Тилляшайхов Мирзагалеб Нигматович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий амалий тиббиёт маркази, DSc.04/30.12.2019Tib.77.01.
Расмий оппонентлар: Мухаммедаминов Шухрат Каримджанович,  тиббиёт фанлари доктори, профессор; Гайбуллаев Асилбек Асадович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: тарқалган простата бези саратонида миниинвазив жарроҳлик усулларини қўллаш орқали даволаш натижаларини яхшилашни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
уретранинг ташқи сфинктерини сақлаб қолиш техникаси, унинг простата бези сартонида HoLEP жаррохлик амалиётида простата бези тўқимасини сфинктер тўқимасидан ажратиб олиш техникаси ёрдамида мажбурий сийдикни ушлаб қолишга қаратилган уретранинг ташқи сфинктерининг фаолиятини сақлаш ҳисобига жаррохлик амалиётининг утказишлигини исботланган;
простата бези сартонида HoLEP жаррохлик амалиётида простата безининг ҳажмининг 80 см3 дан ортиқ бўлганда трансуретрал резекцияга нисбатан интраоперацион простата бези тўқималаридан йўқотиладиган қонининг паст кўрсаткичларини таъминлаш натижасида усулнинг хавфсизлиги исботланган;
HoLEP амалиёти натижасида мустақил сийдик айрув фаолиятини тиклаш  ва андроген-депривацион даволаш тактикаси билан биргаликда простата бези саратонига чалинган беморларда жаррохлик амалиётининг самарадорлигини IPSS, QoL ва PVR натижасида умр кўриш давомийлилигини узайиши исботланган;
простата бези сартонида миниинвазив эндоскопик амалиётларни амалга оширишда инфравезикал обструкция мавжудлиги, доимий сийдик пуфаги катетерлашдан рад этишда самарали (чаноқ сон бўғимларнинг коксартрози, нур терапиясида ман этилиши) натижалари ҳисобига асоратларни камайтириш тактикаси исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Мувофиқлаштирувчи-эксперт кенгашининг 2024 йил 21 январдаги 6-сон хулосасига кўра (илмий янгиликни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий етиш тўғрисида Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт марказининг 2024 йил 17 январдаги 01-4/255 -сонли хати Соғлиқни сақлаш вазирлигига тақдим етилган):
биринчи илмий янгилик: илмий янгиликнинг моҳияти: уретранинг ташқи сфинктерини сақлаб қолиш техникаси, унинг HoLEP простата бези сартонида HoLEP жаррохлик амалиётида простата бези тўқимасини сфинктер тўқимасидан ажратиб олиш техникаси ёрдамида мажбурий сийдикни ушлаб қолишга қаратилган уретранинг ташқи сфинктерининг фаолиятини сақлаш ҳисобига жаррохлик амалиётининг ўрни исботланган; 
Илмий янгиликнинг аҳамияти: инфравезикал обструкцияни бартараф этишнинг миниинвазив жарроҳлик ва консерватив усулларини қиёсий таҳлил қилишда, жарроҳлик усуллари функционал жиҳатдан, простата бези саратонининг кенг тарқалган шакллари бўлган беморларда миниинвазив жарроҳлик амалиётларни ўтказиш самарали онкологик ва функционал натижаларни таъминлашда беморларни эҳтиёткорлик билан танлашга боғлиқлиги ўрни асосланган операция усули танланган; 
Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Олинган илмий натижалар уретранинг ташқи сфинктерини сақлаб қолиш техникаси, унинг HoLEP простата бези сартонида HoLEP жаррохлик амалиётида простата бези тўқимасини сфинктер тўқимасидан ажратиб олиш техникаси ёрдамида мажбурий сийдикни ушлаб қолишга қаратилган уретранинг ташқи сфинктерининг фаолиятини сақлаш ҳисобига жаррохлик амалиётининг ўрни исботланганлиги Республика ихтисослаштирилган урология илмий-амалий тиббиёт маркази, DMнинг 2023 йилнинг 19 октябрдаги 38-1 сонли буйруқ билан,  СПООО «ZARMED PRATIKSHA HOSPITALS GROUP» 2023 йилнинг 02 октябрдаги 50-а-сонли буйруқ билан амалиётга жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: таклиф этилган жаррохлик амалаиёти биринчи марта уретранинг ташқи сфинктерини сақлаб қолиш техникасидан фойдаланиш орқали простата бези сартонида HoLEP жаррохлик амалиётида простата бези тўқимасини сфинктер тўқимасидан ажратиб олиш техникаси ёрдамида мажбурий сийдикни ушлаб қолишга қаратилган уретранинг ташқи сфинктерининг фаолиятини сақлаш орқали жаррохлик амалиётининг аҳамияти ва самарадорлиги орқали  хасталикнинг асоратларини олдини олиш беморлар умр давомийлигини узайишига қаратилган замонавий ташхислаш тартиби яхшиланган. 
Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: биринчи марта уретранинг ташқи сфинктерини сақлаб қолиш техникасидан фойдаланиш орқали простата бези сартонида HoLEP жаррохлик амалиётида простата бези тўқимасини сфинктер тўқимасидан ажратиб олиш техникаси ёрдамида мажбурий сийдикни ушлаб қолишга қаратилган уретранинг ташқи сфинктерининг фаолиятини сақлаш орқали давлат бюджетидан сарф харажатларни бир нафар бемор учун 2142000 сўмга иқтисод қилишга эришилган ва шифохоанла бўлиш вақтини  2-3 кунга қисқартириш имконини берган.
 Хулоса: простата бези сартонида HoLEP жаррохлик амалиётида простата бези тўқимасини сфинктер тўқимасидан ажратиб олиш техникаси ёрдамида мажбурий сийдикни ушлаб қолишга қаратилган уретранинг ташқи сфинктерининг фаолиятини сақлашда бир нафар бемор учун бюджет маблағларидан сарф харажатларни 2142000 сўмга иқтисод қилишга эришилган.
иккинчи илмий янгилик: илмий янгиликнинг моҳияти: простата бези сартонида HoLEP жаррохлик амалиётида простата безининг ҳажмининг 80 см3 дан ортиқ бўлганда трансуретрал резекцияга нисбатан интраоперацион простата бези тўқималаридан йўқотиладиган қонининг паст кўрсаткичларини таъминлаш натижасида усулнинг хавфсизлиги исботланган;
Илмий янгиликнинг аҳамияти: операциядан кейинги ва эрта кўрсаткичлардаги энг муҳим фарқлар простата бези саратони ТУР ўтказиш учун камроқ вақт талаб қилиниши, операциянинг ўртача давомийлиги 76,4±25 дақиқа, HoLEP учун эса 99,1±31,2 дақиқани, олиб ташланган простата бези ўртача ҳажми (70,5±16,6 ва 88,6± 38,4 см3 ўз навбатида) ва қон йўқотиш ўртача ҳажми (202,2±92,1 и 68,3±29,8 мл ўз навбатида) HoLEP энг яхши натижаларни кўрсатган.
Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Олинган илмий натижалар простата бези сартонида HoLEP жаррохлик амалиётида простата безининг ҳажмининг 80 см3 дан ортиқ бўлганда трансуретрал резекцияга нисбатан интраоперацион простата бези тўқималаридан йўқотиладиган қонининг паст кўрсаткичларини таъминлаш натижасида усулнинг хавфсизлиги исботланганлиги Республика ихтисослаштирилган урология илмий-амалий тиббиёт маркази, DMнинг 2023 йилнинг 19 октябрдаги 38-1 сонли буйруқ билан,  СПООО «Zarmed pratiksha hospitals group» 2023 йилнинг 02 октябрдаги 50-а-сонли буйруқ билан амалиётга жорий этилган. 
Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: простата бези саратонининг кенг тарқалган шакллари бўлган беморларда миниинвазив жарроҳлик амалиётларни ўтказиш самарали онкологик ва функционал натижаларни таъминлашда беморларни эҳтиёткорлик билан танлашга боғлиқлиги башоратлаш орқали самарали даволаш  тартибини татбиқ этиш имконини берган.
Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: простата бези сартонида HoLEP жаррохлик амалиётида простата безининг ҳажмининг 80 см3 дан ортиқ бўлганда трансуретрал резекцияга нисбатан интраоперацион простата бези тўқималаридан йўқотиладиган қонининг паст кўрсаткичларини таъминлаш ва бир нафар бемор учун бюджет маблағларидан сарф харажатларни 2142000 сўмга иқтисод қилишга эришилган.
Хулоса: простата бези сартонида HoLEP жаррохлик амалиётида простата безининг ҳажмининг 80 см3 дан ортиқ бўлганда трансуретрал резекцияга нисбатан интраоперацион простата бези тўқималаридан йўқотиладиган қонининг паст кўрсаткичларини таъминлаш учун 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларидан 2142000 сўмга иқтисод қилишга эришилган.
учинчи илмий янгилик: илмий янгиликнинг моҳияти: HoLEP амалиёти натижасида мустақил сийдик айрув фаолиятини тиклаш  ва андроген-депривацион даволаш тактикаси билан биргаликда простата бези саратонига чалинган беморларда жаррохлик амалиётининг самарадорлигини IPSS, QoL ва PVR натижасида умр кўриш давомийлилигини узайиши исботланган;
Илмий янгиликнинг аҳамияти: HoLEP амалиёти натижасида мустақил сийдик айрув фаолиятини тиклаш  ва андроген-депривацион даволаш тактикаси билан биргаликда простата бези саратонига чалинган беморларда жаррохлик амалиётининг самарадорлигини IPSS, QoL ва PVR натижасида умр кўриш давомийлилигини узайиши исботланган;
Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Олинган илмий натижалар HoLEP амалиёти натижасида мустақил сийдик айрув фаолиятини тиклаш  ва андроген-депривацион даволаш тактикаси билан биргаликда простата бези саратонига чалинган беморларда жаррохлик амалиётининг самарадорлигини IPSS, QoL ва PVR натижасида умр кўриш давомийлилигини узайиши исботланганлиги Республика ихтисослаштирилган урология илмий-амалий тиббиёт маркази, DMнинг 2023 йилнинг 19 октябрдаги 38-1 сонли буйруқ билан,  СПООО «Zarmed pratiksha hospitals group» 2023 йилнинг 02 октябрдаги 50-а-сонли буйруқ билан амалиётга жорий этилган.
Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: плеврал ичи кимётерапиясида гидрокортизон ва лидазанинг қўшилиши плеврал йирингнинг реологик хусусияти ҳамда абсорбциянинг яхшилаш, шунингдек, плеврал шварт пайдо бўлишининг кичрайишига боғлиқлиги  баҳолаш орқали ушбу усулининг самарадорлигини ошириши, беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш орқали самарали даволаш тартибини татбиқ этиш имконини берган. 
Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: HoLEP амалиёти натижасида мустақил сийдик айрув фаолиятини тиклаш  ва андроген-депривацион даволаш тактикаси билан биргаликда простата бези саратонига чалинган беморларда жаррохлик амалиётининг самарадорлигини таъминлаш учун орқали давлат бюджетидан сарф харажатларни бир нафар бемор учун 2142000 сўмга иқтисод қилишга эришилган ва шифохонада бўлиш вақтини 2-3 кунга қисқартириш имконини берган.
Хулоса: HoLEP амалиёти натижасида мустақил сийдик айрув фаолиятини тиклаш  ва андроген-депривацион даволаш тактикаси билан биргаликда простата бези саратонига чалинган беморларда жаррохлик амалиётининг самарадорлигини баҳолаш учун 2142000 сўмга иқтисод қилишга эришилган;
тўртинчи илмий янгилик: илмий янгиликнинг моҳияти: простата бези сартонида миниинвазив эндоскопик амалиётларни амалга оширишда инфравезикал обструкция мавжудлиги, доимий сийдик пуфаги катетерлашдан рад этишда самарли (чаноқ сон бўғимларнинг коксартрози, нур терапиясида ман этилиши) натижалари ҳисобига асоратларни камайтириш тактикаси исботланган.
Илмий янгиликнинг аҳамияти: простата бези сартонида миниинвазив эндоскопик амалиётларни амалга оширишда инфравезикал обструкция мавжудлиги, доимий сийдик пуфаги катетерлашдан рад этишда самарли ҳисобланасада, унинг ижобий натижаси умр кўриш давомийлигини ошириш ва местатик  кўринишларни камайтиришга асос бўлса, чаноқ сон бўғимларнинг коксартрози, нур терапиясида ушбу  миниинвазив жаррохлик амалиёти ман этилиши қайт қилинганлиги операциянинг назарий асослари билан исботланганлиги даволаш тактикасида кўрсатилганлиги билан ажралиб туради.
Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Олинган илмий натижалар простата бези сартонида миниинвазив эндоскопик амалиётларни амалга оширишда инфравезикал обструкция мавжудлиги, доимий сийдик пуфаги катетерлашдан рад этишда самарли (чаноқ сон бўғимларнинг коксартрози, нур терапиясида ман этилиши) натижалари ҳисобига асоратларни камайтириш тактикаси исботланганлиги Республика ихтисослаштирилган урология илмий-амалий тиббиёт маркази, DMнинг 2023 йилнинг 19 октябрдаги 38-1 сонли буйруқ билан, СПООО «Zarmed pratiksha hospitals group» 2023 йилнинг 02 октябрдаги 50-а-сонли буйруқ билан амалиётга жорий этилган.
Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: простата бези саратони мавжуд бўлган беморларда радикал простатэктомиясига карши кўрсатмалар бўлса ва шу беморларда пастки сийдик йўлларининг аломатлари бартараф этишда простата безини HoLEP амалиётининг самарадорлигини аниқ тактикаси ишлаб чиқиш орқали умр кўриш давомийлигини узайтириш кўрсатиб ўтилган.
Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: простата бези сартонида миниинвазив эндоскопик амалиётларни амалга оширишда инфравезикал обструкция мавжудлиги, доимий сийдик пуфаги катетерлашдан рад этишда самарли (чаноқ сон бўғимларнинг коксартрози, нур терапиясида ман этилиши) натижалари ҳисобига асоратларни камайтириш тактикаси исботланган татбиқ этиш орқали бджетидан сарф харажатларни 2142000 сўмга иқтисод қилишга эришилган.
 Хулоса: простата бези сартонида миниинвазив эндоскопик амалиётларни амалга ошириш чаноқ сон бўғимларнинг коксартрози, нур терапиясида ман этилиши ҳисобига асоратларни олдини учун 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини бир курс учун 2142000 сўмга иқтисод қилиш ва беморларнинг ҳаёт сифатини ошириш имконини берган иқтисод қилишга эришилган;
 Д.С.Юнусовнинг «Простата бези саратони миниинвазив жарроҳлик даволашда янги ёндашувлар» мавзусидаги диссертация тадқиқотида олинган юқоридаги 4 та илмий янгилик бошқа соғлиқни сақлаш муассаларига жорий этиш бўйича Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт марказининг 2024 йилдаги 17 январдаги 01-4/255-сон хати Соғлиқни Сақлаш вазирлигига тақдим этилган.