Sayt test rejimida ishlamoqda

Шавази Наргиз Нуралиевнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Муддатдан олдинги туғруқнинг клиник ва патогенетик омилларини баҳолаш, даво ва профилактика чораларини оптималлаштириш, 14.00.01 - Акушерлик ва гинекология  (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3. DSс /Tib732.
Илмий маслахатчи: Султанов Саидазим Насирович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат тиббиёт университети, DSc.04/30.12.2019.Tib.102.01
Расмий оппонентлар: Кузьмин Владимир Николаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Пахомова Жанна Евгеньевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор;  Худоярова Дилдора Рахимовна, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Тиббиёт ҳодимларининг касбий малакасини ривожлантириш маркази.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: даволаш-профилактика чора тадбирларини оптималлаштириш ва башорат қилишнинг янги усулларини ишлаб чиқиш орқали муддатдан олдинги туғилиш хавфини даво натижаларини яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
муддатидан олдинги туғруқ хавфи сабаблари ўз вақтида аниқланмаслиги ва анъанавий терапия усулларини қўллаш натижасида назорат гуруҳидаги ҳомиладорларда асосий гурухга нисбатан 11,9% ҳолларда кўпрок муддатидан олдинги  туғрук жараёни ривожланиши  аниқланган;  
муддатидан олдинги туғрук хавфи бўлган ҳомиладор аёлларда эндоген интоксикациянинг юқори даражаси липопероксидланиш жараёнларининг фаоллашишига, антиоксидант химоя  тизимининг бузилишига  ва ўз навбатида иммун тизими фаолиятининг номутаносиблигига, реактив оқсилларнинг шаклланишига, пурин асослари алмашинувининг ошишига олиб келиши исботланган.
илк бор она қонидаги  сийдик кислота микдори билан янги туғилган чақалоқнинг киндик қони зардоби ва амниотик суюқлигидаги микдори орасида тўғри коррелацион боғлиқлик аниқланган ва бу холат чуқур эндотоксикоз ривожланишига хамда  муддатидан олдинги  туғрук келиб чиқишига сабаб булиши патогенетик асосланган;
илк бор муддатдан олдинги туғруқ хафи бўлган аёллар плацентасида сийдик кислотанинг вазоконстриктор таъсири допплерографик (плацентар перфузиянинг пасайиши) ва патоморфологик (хориоамнионит, децидуит, интервиллизит, виллузит, флебит, киндик артерити ва апопотоз) тасдиқланган ва хомиладорлик жараёнини хавф остида колдириши, хамда муддатдан олдинги туғруқни чақириши асосланган;
илк бор  комплекс даволаш усули анъанавий даволаш усулига антиоксидант таъсир кўрсатадиган, эндотелиал функцияни ва пурин алмашинувини тиклайдиган, она ва ҳомила учун туғилиш натижаларига фойдали таъсир кўрсатадиган (росмарин кислотасини ўз ичига олган препаратлар, Глюкуроно-2-амино-2-дезоксиглюкоглюкан сульфат, L-Аргинина ва L-Аспартат) дориларни қўшимча қўллаш орқали такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Самарқанд давлат тиббиёт университети эксперт кенгашининг 2023 йил 25 декабрдаги 81-сон хулосасига кўра:
биринчи илмий янгилик: муддатидан олдинги туғруқ хавфи  сабабларини ўз вақтида аниқламаслик ва анъанавий терапия усулларини қўллаш натижасида назорат гуруҳидаги ҳомиладорларда 11,9% ҳолларда  асосий гурухга нисбатан купрок муддатидан олдинги  туғрук жараёни ривожланиши  аниқланган ва Самарқанд шаҳри Республика ихтисослаштирилган она ва болаликни муҳофаза қилиш илмий-амалий тиббиёт маркази филиали  23.09.2022 йилдаги 134/5-сонли буйруқ,  Самарканд шахар №1 сонли туғруқ комплекси  хомиладорлар патология булими 26.11.2022 йилдаги 121/3-сонли буйруқ, Пайариқ перинатал маркази 03.06.2021 йилдаги 63/7-сонли буйруқ хамда  Жиззах вилояти перинатал маркази 03.07.2021 йилдаги 89/9-сонли буйруқ, билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: тадқиқотда замонавий,  бир - бирини тўлдирувчи клиник, статистик усуллардан фойдаланиш, шунингдек, текширилган беморларнинг етарли сони, муддатидан олдин тугилиш хавфини камайтириш учун диагностик, прогностик ва профилактика мезонларини такомиллаштириш, статистик таҳлил усуллари тўплами, шунингдек уларни тўғри қўллаш билан, халқаро ҳамда маҳаллий тажрибалар билан таққослангани, хулосалар, олинган натижаларнинг ваколатли тузилмалар томонидан тасдиқланганлиги билан асосланади. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: муддатидан олдинги тугрук хавфи булган хомиладор аёлларни   комплекс даволаш  ётоқ кунини  4 кунга қисқарганлиги хисобига ётоқ кунидан 212 000 сўм давлат бюджети маблағларини иқтисод қилишга имконини берди. Хулоса: муддатидан олдинги тугрук хавфи булган хомиладор аёлларни  комплекс даволаш   ётоқ кунини 4 кунга 1 нафар бемор хисобига давлат бюджети маблағларини 212 000 сўмга иқтисод қилиш имконини берди.  
иккинчи илмий янгилик: муддатидан олдинги туғрук хавфи   бўлган ҳомиладор аёлларда эндоген интоксикациянинг юқори даражаси липопероксидланиш жараёнларининг фаоллашишига, антиоксидант химоя  тизимининг бузилишига  ва ўз навбатида иммун тизими фаолиятининг номутаносиблигига, реактив оқсилларнинг шаклланишига, пурин асослари алмашинувининг ошишига олиб келиши исботланган ва Самарқанд шаҳри Республика ихтисослаштирилган она ва болаликни муҳофаза қилиш илмий-амалий тиббиёт маркази филиали  23.09.2022 йилдаги 134/5-сонли буйруқ,  Самарканд шахар №1 сонли туғруқ комплекси  хомиладорлар патология булими 26.11.2022 йилдаги 121/3-сонли буйруқ, Пайариқ перинатал маркази 03.06.2021 йилдаги 63/7-сонли буйруқ хамда  Жиззах вилояти перинатал маркази 03.07.2021 йилдаги 89/9-сонли буйруқ, билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: тадқиқотда замонавий,  бир - бирини тўлдирувчи клиник, статистик усуллардан фойдаланиш, шунингдек, текширилган беморларнинг етарли сони, муддатидан олдин тугилиш хавфини камайтириш учун диагностик, прогностик ва профилактика мезонларини такомиллаштириш, статистик таҳлил усуллари тўплами, шунингдек уларни тўғри қўллаш билан, халқаро ҳамда маҳаллий тажрибалар билан таққослангани, хулосалар, олинган натижаларнинг ваколатли тузилмалар томонидан тасдиқланганлиги билан асосланади. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ишлаб чиқилган диагностик,  даволаш ва профилактика  чора-тадбирлари алгоритми қўллаш орқали муддатидан олдинги тугрукни 33,1 % дан 21,2 % гача (бу эса 11,9 % ташкил килади) ва перинатал улимни 1,0 % гача камайтириш имконини берди. Хулоса: кўрсатмаларга асосланган усулларни қўлланилиши хомиладорларнинг кайта госпитализасиясини 2,5 мартага камайтирганлиги хисобига 1.298.000  сўмга иқтисод қилиш имконини берди.
учинчи илмий янгилик: илк бор она қонидаги  сийдик кислота микдори билан янги туғилган чақалоқнинг киндик қони зардоби ва амниотик суюқлигидаги микдори орасида тўғри коррелатсион  боғлиқлик аниқланган ва  бу холат  чуқур эндотоксикоз ривожланишига хамда  муддатидан олдинги  тугрук келиб чикишига сабаб булиши патогенетик асосланган ва Самарқанд шаҳри Республика ихтисослаштирилган она ва болаликни муҳофаза қилиш илмий-амалий тиббиёт маркази филиали  23.09.2022 йилдаги 134/5-сонли буйруқ,  Самарканд шахар №1 сонли туғруқ комплекси  хомиладорлар патология булими 26.11.2022 йилдаги 121/3-сонли буйруқ, Пайариқ перинатал маркази 03.06.2021 йилдаги 63/7-сонли буйруқ хамда  Жиззах вилояти перинатал маркази 03.07.2021 йилдаги 89/9-сонли буйруқ, билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: тадқиқотда замонавий,  бир - бирини тўлдирувчи клиник, статистик усуллардан фойдаланиш, шунингдек, текширилган беморларнинг етарли сони, муддатидан олдин тугилиш хавфини камайтириш учун диагностик, прогностик ва профилактика мезонларини такомиллаштириш, статистик таҳлил усуллари тўплами, шунингдек уларни тўғри қўллаш билан, халқаро ҳамда маҳаллий тажрибалар билан таққослангани, хулосалар, олинган натижаларнинг ваколатли тузилмалар томонидан тасдиқланганлиги билан асосланади. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: 1 кунлик анъанавий терапия миқдори 41000 минг сўмни ташкил этади, давомийлиги 7 ётоқ куни, яъни 287000 сум, таклиф қилинган комплекс терапия миқдори бир кунда 53000 сўмни, яъни 371000 сўм. Гиперурикемия билан оғриган аёлларда комплекс терапиядан сўнг тугрук мажмуасига такрорий ётқизиш сони 2,5 баравар камайишини ҳисобга олсак иқтисодий самарадорлик 1 298 000 ни ташкил қилади. Хулоса: кўрсатмаларга асосланган усулларни қўлланилиши хомиладорларнинг кайта госпитализасиясини 2,5 мартага камайтирганлиги хисобига олиб иқтисодий самарадорлик 1 298 000 ни ташкил қилади.
тўртинчи илмий янгилик: илк бор муддатдан олдинги туғруқ хафи булган аёллар плацентасида сийдик кислотанинг вазоконстриктор тасири допплерографик (плацентар перфузиянинг пасайиши) ва патоморфологик (хориоамнионит, децидуит, интервиллизит, виллузит, флебит, киндик артерити ва апопотоз) аниқланган ва хомиладорлик жараёнини хавф остида колдириши, хамда муддатдан олдинги туғруқни чакириши асосланган ва Самарқанд шаҳри Республика ихтисослаштирилган она ва болаликни муҳофаза қилиш илмий-амалий тиббиёт маркази филиали  23.09.2022 йилдаги 134/5-сонли буйруқ,  Самарканд шахар №1 сонли туғруқ комплекси  хомиладорлар патология булими 26.11.2022 йилдаги 121/3-сонли буйруқ, Пайариқ перинатал маркази 03.06.2021 йилдаги 63/7-сонли буйруқ хамда  Жиззах вилояти перинатал маркази 03.07.2021 йилдаги 89/9-сонли буйруқ, билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: тадқиқотда замонавий,  бир - бирини тўлдирувчи клиник, статистик усуллардан фойдаланиш, шунингдек, текширилган беморларнинг етарли сони, муддатидан олдин тугилиш хавфини камайтириш учун диагностик, прогностик ва профилактика мезонларини такомиллаштириш, статистик таҳлил усуллари тўплами, шунингдек уларни тўғри қўллаш билан, халқаро ҳамда маҳаллий тажрибалар билан таққослангани, хулосалар, олинган натижаларнинг ваколатли тузилмалар томонидан тасдиқланганлиги билан асосланади. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат:    1 кунлик анъанавий терапия миқдори 41000 минг сўмни ташкил этади, давомийлиги 7 ётоқ куни, яъни 287000 сум, таклиф қилинган комплекс терапия миқдори бир кунда 53000 сўмни, яъни 371000 сўм. Гиперурикемия билан оғриган аёлларда комплекс терапиядан сўнг  иқтисодий самарадорлик даволаш нархи хисодига  1 кунга 12.000 сумни, 7 кун хисобига эса 84.000 ни тугрук мажмуасига такрорий ётқизиш сони 2,5 баравар камайишини ҳисобга эса 210.000  ташкил қилади.  Хулоса: гиперурикемия билан оғриган аёлларда комплекс терапиядан сўнг  иқтисодий самарадорлик даволаш нархи хисодига  1 кунга 12.000 сумни, 7 кун хисобига эса 84.000 ни тугрук мажмуасига такрорий ётқизиш сони 2,5 баравар камайишини ҳисобга эса 210.000  ташкил қилади.
бешинчи илмий янгилик: илк бор  комплекс даволаш усули анъанавий даволаш усулига антиоксидант таъсир кўрсатадиган, эндотелиал функцияни ва пурин алмашинувини тиклайдиган, она ва ҳомила учун туғилиш натижаларига фойдали таъсир кўрсатадиган (антиоксидант таъсирга эга бўлган ва росмарин кислотасини ўз ичига олган препаратлар,Глюкуроно-2-амино-2-дезоксиглюкоглюкан сульфат, L-Аргинина L-Аспартат) дориларни кушимча  қўллаш орқали оптималлаштирилган. ва Самарқанд шаҳри Республика ихтисослаштирилган она ва болаликни муҳофаза қилиш илмий-амалий тиббиёт маркази филиали  23.09.2022 йилдаги 134/5-сонли буйруқ,  Самарканд шахар №1 сонли туғруқ комплекси  хомиладорлар патология булими 26.11.2022 йилдаги 121/3-сонли буйруқ, Пайариқ перинатал маркази 03.06.2021 йилдаги 63/7-сонли буйруқ хамда  Жиззах вилояти перинатал маркази 03.07.2021 йилдаги 89/9-сонли буйруқ, билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: тадқиқотда замонавий,  бир - бирини тўлдирувчи клиник, статистик усуллардан фойдаланиш, шунингдек, текширилган беморларнинг етарли сони, муддатидан олдин тугилиш хавфини камайтириш учун диагностик, прогностик ва профилактика мезонларини такомиллаштириш, статистик таҳлил усуллари тўплами, шунингдек уларни тўғри қўллаш билан, халқаро ҳамда маҳаллий тажрибалар билан таққослангани, хулосалар, олинган натижаларнинг ваколатли тузилмалар томонидан тасдиқланганлиги билан асосланади. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: гиперурикемия сабабли муддатидан олдинги тугрук хавфи булган хомиладор аёлларни   прогнозини бахолаш сийдик кислотасини микдорини урганиш кифоя эканлиги хисобланиб, ортиқча текширув усулларидан фойдаланиш зарурати йўқлиги хисобига сарф харажатларни 25% камайтириш имконини берди. Хулоса: илк бор гиперурикемия сабабли муддатидан олдинги тугрук хавфи булган хомиладор аёлларни   прогнозини бахолаш сийдик кислотасини микдорини урганиш кифоя эканлиги хисобланиб, ортиқча текширув усулларидан фойдаланиш зарурати йўқлиги хисобига сарф харажатларни 25% камайтириш имконини берди  ва 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини 760 000 сўмга ва бюджетдан ташқари маблағларни 270 000 сўмга иқтисод қилиш имконини берди.
“Муддатдан олдинги туғруқнинг клиник ва патогенетик омилларини баҳолаш, даво ва профилактика чораларини оптималлаштириш” мавзусида илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Самарқанд Давлат тиббиёт университетининг 2023 йил 4 январдаги декабрдаги 5308-сонли хати. юборилган (Самарканд давлат тиббиёт университети қошидаги эксперт кенгаши 2023 йил 27 мартдаги 4-сон хулосаси).

Yangiliklarga obuna bo‘lish