Sayt test rejimida ishlamoqda

Исматуллаев Илёс Нарбековичнинг
фалсафа доктори (Phd) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Хромли ошланган туяқуш чармининг хоссаларига ивитиш-куллаш технологик жараёнлари таъсирини тадқиқ қилиш” 05.06.03 – “Тери, мўйна, пойабзал ва тери-галантерея буюмлари технологияси” (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.PhD/Т3497
Илмий раҳбар: Бегалиев Хашим Хикматджанович, техника фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти, DSc.03/30.12.2019.T.08.01.
Расмий оппонентлар: Худойбердиева Дилфуза Бахромовна техника фанлари доктори, профессор; Азимов Жума Шаропович техника фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Наманган тўқимачилик саноати институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: туяқуш териларидан юқори сифатли экзотик чарм олишда ивитиш-куллаш жараёнлари тадқиқотлари асосида туяқуш тери хомашёсига ишлов бериш технологиясини такомиллаштириш ва туяқуш чармларининг физик – кимёвий хоссаларини тадқиқ қилишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ивитиш жараёнига фермент препарати ва экологик зарарсиз ноионоген анион актив таркибга эга сирт актив моддаларни ҳамда куллаш жараёнига оксидловчи пергидрол ва натрий гидроксидини қўллаган ҳолда, туяқуш териларига ишлов беришнинг такомиллаштирилган ва ихчам технологияси ишлаб чиқилган;
туяқуш териларини ивитиш жараёнида ноколлаген оқсиллар ва мукополисахаридларни парчаловчи фермент препарати ва экологик зарарсиз ноионоген анион актив таркибга эга сирт актив моддаларнинг 50:50 оптимал нисбатдаги миқдори аниқланган;
таклиф этилган таркиб асосида ивитиш-куллаш жараёнидан ўтган тери тўқимасида ноколлаген оқсиллар ва мукополисахаридларнинг камайганлиги, макро ва микро ғовакларнинг катталашганлиги ҳамда ошлаш жараёнида кимёвий боғланишларнинг ҳосил бўлганлигини, спектрофотометр, сканерли микроскопия (СЕМ), элемент таҳлили ва ИҚ-спектроскопия таҳлиллари натижасида аниқланган;
туяқуш терисига ишлов беришнинг такомиллашган куллаш жараёнидаги оксидловчи пергидрол таъсирида тери тўқимасидаги пигмент доғлари парчаланиши натижасида “Краст” туяқуш чарм юза сирти мереясидаги пат фолликулалари ўзгаришсиз сақланиб қолиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Хромли ошланган туяқуш чармининг хоссаларига ивитиш-куллаш технологик жараёнларининг таъсирини тадқиқ қилиш бўйича олинган натижалар асосида:
туяқуш тери хомашёсига ишлов беришда ивитиш-куллаш жараёнларини ўтказиш технологик регламенти “OSIYO – CHARM FAYZ” МЧЖ да жорий қилинган. (“Ўзчармсаноат” уюшмасининг 2023 йил ФБ-7/2386-сонли маълумотномаси). Натижада ивитиш-куллаш жараёнларида антисептик, фермент препарати, САМ, натрий гидроксид ва пергидролларни қўллаш орқали туяқуш тери тўқимаси таркибидаги ноколлаген оқсиллар ва мукополисахаридлар миқдорини камайиш ҳисобига туяқуш чармининг физик-механик хоссаларининг яхшиланиши аниқланган;
туяқуш тери хомашёсига ишлов беришдаги тайёрлов, ошлаш олди ва ошлаш жараёнларини ўтказиш технологик регламенти “ULKAN-LAZIZ” МЧЖ да жорий қилинган. (“Ўзчармсаноат” уюшмасининг ФБ-7/2386-сонли маълумотномаси). Натижада ивитиш-куллаш жараёнлари тадқиқотлари асосида такомиллашган хромли ошланган “Wet blue” чармининг гидротермик деструкцияси назорат намунасидан 5,2 0С юқори бўлишига эришилган;
туяқуш тери хомашёсига ишлов беришдаги бўяш-ёғлаш жараёнларини ўтказиш технологик регламенти “ULKAN-LAZIZ” МЧЖ да жорий қилинган. (“Ўзчармсаноат” уюшмасининг ФБ-7/2386-сонли маълумотномаси). Натижада ивитиш-куллаш тадқиқотлари асосида олинган туяқуш “Краст” чармининг мустаҳкамлик чегараси 0,5 МПа га, 10 МПа куч билан чўзилганда узайиш миқдори 6,9 %га ошиши эвазига туяқуш чармининг физик-кимёвий ва механик хоссаларини яхшиланишига эришилган;
хромли ошланган туяқуш чармларини куллаш жараёнида янги таркиб қўлланилган технологияси “TABIIY CHARM” XK да жорий этилган. (“Ўзчармсаноат” уюшмасининг ФБ-7/2386-сонли маълумотномаси). Натижада куллаш жараёнида янги пергидрол моддасини қўллаш орқали тери дермасидаги желатин эрувчанлик кўрсаткичи 6-7 % га ошиши ҳисобидан хромли ошланган туяқуш чармининг физик-механик хоссаларини яхшиланишига имконият яратилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish