Давронова Лола Уктамовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Шахснинг фото-роботи асосида идентификациялашнинг самарали модел ва алгоритмлари”, 05.01.05 – Ахборотларни ҳимоялаш усуллари ва тизимлари. Ахборот хавфсизлиги (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2023.3.PhD/Т3876.
Илмий раҳбар: Иргашева Дурдона Якубджановна, техника фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ахборот технологиялари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент ахборот технологиялари университети, DSc.13/30.12.2019.Т.07.02.
Расмий оппонентлар: Керимов Камил Фикратович, техника фанлари доктори (DSc), доцент; Бойқузиев Илхом Марданоқулович, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: «UNICON.UZ» - фан – техника ва маркетинг тадқиқотлар маркази.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: шахснинг фоторобот асосида идентификациялашнинг самарадорлигини оширишга имкон берувчи модел ва алгоритмларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
фоторобот асосида идентификациялаш тизимида турли иштирокчиларнинг ўзаро алоқасини аниқлаш орқали ҳужум нуқталарига ажратиш ва ҳар бир ҳужум нуқтасига бўлиши мумкин бўлган таҳдидларни ҳисобга олиш асосида таҳдид модели ишлаб чиқилган;
биометрик тизимларнинг ҳимоясини баҳоловчи, амалга ошириш хусусиятлари ўртасидаги алоқадорликни инобатга олиш орқали фоторобот ёрдамида таниб олиш тизими хавфсизлигини баҳолаш омилларининг ўзаро боғлиқлигини аниқлаш схемаси ишлаб чиқилган;
фотороботга асосланган идентификациялаш тизими учун тизим ва ундаги маълумотлар хавфсизлигини таъминлаш мақсадида фоторобот асосида идентификациялаш тизимидаги фойдаланувчилар ҳуқуқларини тақсимлаш орқали фойдаланишларни бошқариш модели такомиллаштирилган;
шахс фотороботининг турли ўлчамли хусусиятларини стил сифатида акслантиришга асосланган генератор орқали ягона криминалистик фотороботдан бир нечта номзод юз тасвирларини ҳосил қилиш имкониятига эга самарали модел ишлаб чиқилган;
қараб чизилган фоторобот (ёки юз тасвири) дан юзни аниқлаш ва таниб олиш учун талаб этилувчи юз соҳасидаги муҳим хусусиятлар сонини ошириш орқали шахсни юқори аниқликда идентификацияловчи алгоритм ва модел ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ишлаб чиқилган таҳдидларга бардошли, фоторобот асосида юз тасвирини генерациялаш ва таниб олишга имкон берувчи дастурий воситалар бўйича олинган илмий натижалар асосида:
қараб чизилган фоторобот ва юз тасвири асосида шахсни идентификациялаш модели ва алгоритми асосида ишлаб чиқилган дастурий восита Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги Ахборот коммуникация технологиялари бошқармаси амалий фаолиятига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Рақамли технологиялар вазирлигининг 2023-йил 7-сентябрдаги 33-8/6134-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижасида, дастурий восита фуқороларни 96.08% аниқлик билан идентификациялаш имкониятини берган;
Криминалистик фотороботдан бир нечта номзод юз тасвирларини генерациялаш имкониятига эга самарали модел асосида ишлаб чиқилган дастурий восита Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги тезкор-қидирув департаменти Киберхавфсизлик маркази амалий фаолиятида татбиқ этилган (Ўзбекистон Республикаси Рақамли технологиялар вазирлигининг 2023-йил 7-сентябрдаги 33-8/6134-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижасида гувоҳлар сўзлари асосида чизилган фотороботдан бир нечта гумонланувчи юз тасвирлари мавжудларига нисбатан 9% юқори аниқлик билан генерация қилинган;
юз тасвири асосида шахсни идентификациялаш модели ва алгоритми асосида ишлаб чиқилган дастурий восита “Радиоалоқа, радиоешиттириш ва телевидения маркази” ДУК фаолиятида татбиқ этилган (Ўзбекистон Республикаси Рақамли технологиялар вазирлигининг 2023-йил 7-сентябрдаги 33-8/6134-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижасида ташкилотга киришда ходимларни 96.7% аниқлик билан идентификациялаш имконияти яратилган.