Shukurov Baxtiyor Kodirovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «O‘smirlarda vitiligo kasalligining klinik-immunologik xususiyatlari, davolashni optimallashtirish», 14.00.36 – Allergologiya va immunologiya (tibbiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.2.PhD/Tib3661.
Ilmiy rahbar: Achilova Donoxon Nutfilloevna, tibbiyot fanlari doktori (DSc).
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro davlat tibbiyot instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Buxoro davlat tibbiyot instituti, DSc.04/30.04.2022.Tib.93.01.
Rasmiy opponentlar: Nuraliev Nekkadam Abdullaevich, tibbiyot fanlari doktori, professor; Amonov Malik Mansurovich, tibbiyot fanlari doktori, professor (Malayziya).
Yetakchi tashkilot: Samarqand davlat tibbiyot universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: O‘smirlarda vitiligoning typli shakllapi patogenezida klinik-immynologik ctatycni e’tibopga olib, klinik-immynologik xycyciyatlapini baholash va ylapni komplekc davolash ycyllapini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
o‘smirlarda vitiligoning turli shakllarida trombotsitlar bilan boyitilgan plazma va ozonoterapiyani qo‘llashning ijobiy klinik va immunologik samaradorligi hamda tibbiy xavfsizligi isbotlangan;
vitiligo tashxislangan o‘smirlarda ikkilamchi immun javob darajasi ko‘rinishida IgG ning 1,95 martaga allergik fan ko‘rinishida IgE ning 6,59 martaga, maxsus bo‘lmagan rezistentlik omillari SZS 1,54 va prokal`sitoninning 4,86 martaga, yallig‘lanishni qo‘llovchi va unga qarshi sitokinlar IL-4 va TNF-α ning mos ravishda 2,43 va 11,47 martaga sog‘lom o‘smirlarga nisbatan ko‘p uchragani aniqlangan;
davo kompleksiga trombotsitlarga boy plazma va ozonaterapiyaning kiritilishi IgG, IgE, SZS, prokal`sitonin, IL-4 va TNF-α kabi immun tizim asosiy ko‘rsatkichlarining1,28-6,06 martagacha ishonarli kamaytirildi, immun tizimidagi bu holat tavsiya etilgan davolash usulining immunologik samarasi asoslangan;
  vitiligo tashxislangan o‘smirlarda tanada aniqlanish sohalaridan qat’iy nazar teridagi melanin miqdori tavsiya etilgan davodan so‘ng 1,98-2,53 martagacha ishonarli darajada oshgani aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Buxoro davlat tibbiyot instituti ekspert kengashining 2023 yil 5 dekabrdagi №23-z/093 son xulosasiga ko‘ra:
birinchi ilmiy yangilik: olib borilgan tadqiqotlar natijasida o‘smirlarda vitiligoning kechishi, patogenezi, davolash va profilaktikasiturli shakllari bo‘lgan o‘smir bolalarda immunologik hamda klinik-laboratortekshirish usullariga asosantrombotsitlar bilan boyitilgan plazma va ozonoterapiyani qo‘llash natijasining ta’siri haqida yangi ma’lumotlar olinganligi aniqlangan. Ilmiy yangilikning amaliyotga joriy qilinishi: olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Buxoro viloyati Jondor tuman tibbiyot birlashmasi markaziy poliklinikasi bo‘yicha buyruq (22.08.2023 y.; №01/04/4342) hamda, Romitan tuman tibbiyot birlashmasiga qarashli markaziy poliklinikasi bo‘yicha buyruq (22.08.2023 y.; №01/04/4383) bilan amaliyotga joriy etildi. Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagilardan iborat: Olingan natijalar vitiligo bilan kasallangan bemorlarda erta tashxislash va davolashga imkon bergan. Yuqoridagi davolash usullari ushbu kontingentdagi bemorlarda klinik-laborator yordamni tashkil qilish hamda kasalliklarning asoratlarini oldini olish uchun xizmat qilgan.Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagilardan iborat: 1 nafar bemor uchun vitiligoni tashxislash va davolash, ishlab chiqilgan diagnostik va davolash amaliyoti davolash xarajatlarining quyidagicha iqtisod bo‘lishiga olib kelgan: vitiligo kuzatilgan o‘smir yoshli bemorlarda tashxislash uchun xarajatlar miqdori 40 000 so‘m; bir kunlik davolash harajati 110 000 so‘mni tashkil qilgan. Kompleks davolashda davo muddati 5 kunga qisqarishi hisobiga iqtisodiy samaradorlik belgilangan.Xulosa: yangi tashxislash va davolash amaliyotining joriy qilinishi 1 nafar bemor hisobiga byudjet va byudjetdan tashqari  mablag‘larni 550 000 so‘mga iqtisod qilish imkonini bergan. Ilmiy yangilikdan kengaytirilgan holda foydalanishi: «O‘smirlarda vitiligo kasalligining klinik-immunologik xususiyatlari, davolashni optimallashtirish» mavzusida ilmiy yangilikni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Buxoro davlat tibbiyot instituti Ekspert kengashi raisiga, Buxoro davlat tibbiyot instituti ilmiy ishlar va innovatsiyalar prorektori tomonidan 2023 yil 8 setyabrdagi 01/04/4814 sonli xat yuborilgan.
ikkinchi ilmiy yangilik: vitiligo tashxislangan o‘smirlarni davolashda trombotsitlar bilan boyitilgan plazma va ozonoterapiyani qo‘llash usuli uyg‘unlikda qo‘llanganida vitiligoning turli shakllarini kompleks immunologik davolashning unikal sxemasi ishlab chiqilgan va shifokor taktikasi asoslangan.Ilmiy yangilikning amaliyotga joriy qilinishi: olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Buxoro viloyati Jondor tuman tibbiyot birlashmasi markaziy poliklinikasi bo‘yicha buyruq (22.08.2023 y.; №01/04/4342) hamda, Romitan tuman tibbiyot birlashmasiga qarashli markaziy poliklinikasi bo‘yicha buyruq (22.08.2023 y.; №01/04/4383)   bilan amaliyotga joriy etildi. Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagilardan iborat: olingan natijalar vitiligo bilan kasallangan bemorlarda erta tashxislash va davolashga imkon bergan. Yuqoridagi davolash usullari ushbu kontingentdagi bemorlarda klinik-laborator yordamni tashkil qilish hamda kasalliklarning asoratlarini oldini olish uchun xizmat qilgan. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagilardan iborat: 1 nafar bemor uchun vitiligoni tashxislash va davolash, ishlab chiqilgan diagnostik va davolash amaliyoti davolash xarajatlarining quyidagicha iqtisod bo‘lishiga olib kelgan: vitiligo kuzatilgan o‘smir yoshli bemorlarda tashxislash uchun xarajatlar miqdori 40 000 so‘m; bir kunlik davolash harajati 110 000 so‘mni tashkil qilgan. Kompleks davolashda davo muddati 5 kunga qisqarishi hisobiga iqtisodiy samaradorlik belgilangan.Xulosa: yangi tashxislash va davolash amaliyotining joriy qilinishi 1 nafar bemor hisobiga byudjet va byudjetdan tashqari  mablag‘larni 550 000 so‘mga iqtisod qilish imkonini bergan.Ilmiy yangilikdan kengaytirilgan holda foydalanishi: «O‘smirlarda vitiligo kasalligining klinik-immunologik xususiyatlari, davolashni optimallashtirish» mavzusida ilmiy yangilikni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Buxoro davlat tibbiyot instituti Ekspert kengashi raisiga, Buxoro davlat tibbiyot instituti ilmiy ishlar va innovatsiyalar prorektori tomonidan 2023 yil 8 setyabrdagi 01/04/4814 sonli xat yuborilgan.
uchinchi ilmiy yangilik: vitiligoning turli shakllarini davolashning takomillashtirilgan kompleks usuli davolash sifati va samaradorligini oshirish, residivlar sonini kamaytirish hamda uzoq muddatlarda ijobiy klinik-laborator hamda immunologik natijalar olish imkonini bergan. Ilmiy yangilikning amaliyotga joriy qilinishi: olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Buxoro viloyati Jondor tuman tibbiyot birlashmasi markaziy poliklinikasi bo‘yicha buyruq (22.08.2023 y.; №01/04/4342) hamda, Romitan tuman tibbiyot birlashmasiga qarashli markaziy poliklinikasi bo‘yicha buyruq (22.08.2023 y.; №01/04/4383)   bilan amaliyotga joriy etildi.Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagilardan iborat: olingan natijalar menopauza davridagi vitiligo bilan kasallangan bemorlarda erta tashxislash va davolashga imkon bergan. Yuqoridagi davolash usullari ushbu kontingentdagi bemorlarda klinik-laborator yordamni tashkil qilish hamda kasalliklarning asoratlarini oldini olish uchun xizmat qilgan. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagilardan iborat: 1 nafar bemor uchun vitiligoni tashxislash va davolash, ishlab chiqilgan diagnostik va davolash amaliyoti davolash xarajatlarining quyidagicha iqtisod bo‘lishiga olib kelgan: vitiligo kuzatilgan o‘smir yoshli bemorlarda tashxislash uchun xarajatlar miqdori 40 000 so‘m; bir kunlik davolash harajati 110 000 so‘mni tashkil qilgan. Kompleks davolashda davo muddati 5 kunga qisqarishi hisobiga iqtisodiy samaradorlik belgilangan. Xulosa: yangi tashxislash va davolash amaliyotining joriy qilinishi 1 nafar bemor hisobiga byudjet va byudjetdan tashqari  mablag‘larni 550 000 so‘mga iqtisod qilish imkonini bergan.Ilmiy yangilikdan kengaytirilgan holda foydalanishi: «O‘smirlarda vitiligo kasalligining klinik-immunologik xususiyatlari, davolashni optimallashtirish» mavzusida ilmiy yangilikni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Buxoro davlat tibbiyot instituti Ekspert kengashi raisiga, Buxoro davlat tibbiyot instituti ilmiy ishlar va innovatsiyalar prorektori tomonidan 2023 yil 8 setyabrdagi 01/04/4814 sonli xat yuborilgan.
to‘rtinchi ilmiy yangilik: vitiligo tashxislangan o‘smirlarni davolashda trombotsitlar bilan boyitilgan plazma va ozonoterapiyani qo‘llash usulini uyg‘unlikda qo‘llab umumiy amaliyot shifokorlari va ambulator dermatovenerolog-immunolog qabuli sharoitida vitiligoning turli shakllarini davolash samaradorligini oshirishga erishilgan. Ilmiy yangilikning amaliyotga joriy qilinishi: olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Buxoro viloyati Jondor tuman tibbiyot birlashmasi markaziy poliklinikasi bo‘yicha buyruq (22.08.2023 y.; №01/04/4342) hamda, Romitan tuman tibbiyot birlashmasiga qarashli markaziy poliklinikasi bo‘yicha buyruq (22.08.2023 y.; №01/04/4383)   bilan amaliyotga joriy etildi.Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagilardan iborat: olingan natijalar vitiligo bilan kasallangan bemorlarda erta tashxislash va davolashga imkon bergan. Yuqoridagi davolash usullari ushbu kontingentdagi bemorlarda klinik-laborator yordamni tashkil qilish hamda kasalliklarning asoratlarini oldini olish uchun xizmat qilgan. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagilardan iborat: 1 nafar bemor uchun vitiligoni tashxislash va davolash, ishlab chiqilgan diagnostik va davolash amaliyoti davolash xarajatlarining quyidagicha iqtisod bo‘lishiga olib kelgan: vitiligo kuzatilgan o‘smir yoshli 1 nafar bemorlarni tashxislash uchun xarajatlar miqdori 40 000 so‘m; bir kunlik davolash harajati 110 000 so‘mni tashkil qilgan. Kompleks davolashda davo muddati 5 kunga qisqarishi 1 nafar bemor hisobiga byudjet mablag‘lari hisobiga iqtisod qilingan. Xulosa: yangi tashxislash va davolash amaliyotining joriy qilinishi 1 nafar bemor hisobiga mablag‘larni 550 000 so‘mga iqtisod qilish imkonini bergan. Ilmiy yangilikdan kengaytirilgan holda foydalanishi: «O‘smirlarda vitiligo kasalligining klinik-immunologik xususiyatlari, davolashni optimallashtirish» mavzusida ilmiy yangilikni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Buxoro davlat tibbiyot instituti Ekspert kengashi raisiga, Buxoro davlat tibbiyot instituti ilmiy ishlar va innovatsiyalar prorektori tomonidan 2023 yil 8 setyabrdagi 01/04/4814 sonli xat yuborilgan.