Sayt test rejimida ishlamoqda

Бекмуродова Гуллола Амировнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Сут кислотали бактерияларнинг антиоксидант ва антидиабетик хусусиятлари», 03.00.04 – Микробиология ва вирусология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.1.PhD/B862.
Илмий раҳбар: Миралимова Шахло Миржамаловна, биология фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Микробиология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Микробиология институти, DSc.02/30.12.2019.В.38.01.
Расмий оппонентлар: Абдухалилова Гулнора Кудратуллаевна, тиббиёт фанлари доктори; Пулатова Озодахон Мансуровна, биология фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Тошкент фармацевтика институти.
Диссертация йўналиши: назарий  ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: антидиабетик парҳез қўшимчасини ишлаб чиқариш учун маҳаллий сут кислотали бактерия штаммларнинг антиоксидант ва гипогликемик хусусиятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор доривор ўсимликлардан Apilactobacillus kunkeei турига мансуб маҳаллий сут кислота бактерияси ажратиб олинди ва унинг антиоксидант ва антимикроб хусусиятлари тавcифланган, бу унинг инсон учун пробиотик сифатида фойдаланиш имкониятларини очиб берган;
антиоксидант фаолликка эга доривор ўсимликлардан ажратилган сут кислотали бактерияларнинг ферментланган озиқ-овқат, сут маҳсулотлари ва бошқа манбалардан ажратилган изолятларга нисбатан юқори антиоксидант фаоллиги аниқланган;
илк бор  сут кислотали бактериялари ўстириш муҳитида нафақат В9 ва В12 витаминлари, балки РР ва С витаминлари миқдорини оширишга қодир эканлиги аниқланган;
сут кислотали бактерияларининг глицин, цистеин ва глутамин аминокислоталарини ишлаб чиқариш қобилияти аниқланган, бу уларни табиий антиоксидант глутатион ишлаб чиқарувчилари сифатида истиқболли бўлиши асосланган;
яратилган “Пробиомикс-AWL” препарати нистатинга чидамли Candida albicans ачитқисига қарши юқори антогонистик фаолликка эга эканлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Сут кислотали бактерияларнинг антиоксидант ва гипогликемик хусусиятлари, улар асосида қандли диабетга қарши восита яратиш юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
антиоксидант ва гипогликемик хусусиятга эга пробиотик биологик фаол қўшимчаси учун Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлиги томонидан ихтиро патенти  олинган (№ IAP 07270, 2022 й). Натижада, фармацевтикада 2-тоифа қандли диабетнинг олдини олиш ва ёрдамчи профилактик восита сифатида антиоксидант ва гипогликемик хусусиятларига эга пробиотик биологик фаол қўшимча сифатида фойдаланиш имконини берган;
антидиабет таъсирга эга A.kunkeei 1, L.plantarum TK1, L.plantarum KA3, E.faecium1 сут кислотали бактерия штаммлари асосида яратилган «Пробиомикс-AWL» биологик фаол қўшимчасини ишлаб чиқариш учун Техник шартлар Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги хизмати томонидан тасдиқланган (Тs 29516138-002:2021). Натижада, «Пробиомикс-AWL» БФҚси “AllWellLab” МЧЖ базасида ишлаб чиқариш имконини берган;
таркибида сут кислотали бактерияларининг маҳаллий штаммларини ўз ичига олган диабетга қарши «Пробиомикс-AWL»  БФҚ ни серияли ишлаб чиқариш учун мувофиқлик сертификати олинган (№ Z.SMT/01.0011.74318886). Натижада, Ўзбекистон бозорига қандли диабетни олдини олиш ва профилактикаси учун маҳаллий микроорганизмлар асосидаги диабетга қарши озиқ – овқат биологик фаол қўшимчасини тадбиқ қилиш имконини берган;
табиий маҳаллий манбалардан ажратилган A.kunkeei1, L. plantarum TK1,
L. plantarum KA3 ва E. faecium1 сут кислотали бактериялари Микробиология институти “Микроорганизмлар тўплами”га ноёб объекти коллекциясига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2023 йил 02 ноябрдаги 4/1255-2422-сон маълумотномаси). Натижада, тўплам диабетга қарши бактерия штаммлари билан бойитилди ва бу ахборот-таҳлилий электрон маълумотлар базасини шакллантириш имконини берган;
сут кислотали L. plantarum TK1, L. plantarum KA3 ва E. faecium1 штаммлар16S rPHK нуклеотид кетма-кетлиги аниқланиб National Center for Biotechology Information (NCBI) маълумотлар базасида Lactiplantibacillus plantarum TK1 (OR168727), Lactiplantibacillus plantarum KA3 (OR168934), Enterococcus faecium 1 (OR168982.1) рақамлар остида рўйхатдан ўтказилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2023 йил 02 ноябрдаги 4/1255-2422-сон маълумотномаси). Натижада, ушбу штаммларнинг нуклеотидлар кетма-кетликлари маълумотларини дунёнинг турли минтақаларида учрайдиган штаммлар билан таққослаш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish