Sayt test rejimida ishlamoqda

Махмудова Сабина Авазжоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ж. Олдриж романларида “Британия Империяси” фрейми моделининг воқеланиши”, 10.00.04 – Европа, Америка ва Австралия халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.PhD/Fil2115.
Илмий раҳбар: Сафаров Шахриёр Сафаровитч, филология фанлари доктори, профессор.
        Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллар институти.
        ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.01.10.
Расмий оппонентлар: Петрухина Наталя Михайловна, филология фанлари доктори, профессор; Арустамян Яна Юревна, филология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ж. Олдрижнинг "шарқ" романлари мисолида бадиий маконда фрейм моделини акс эттириш йўлларини кўриб чиқиш орқали фрейм тузилмаси ва унинг слотлари ҳамда "бегона/ўзиники" доирасида қаҳрамонларнинг концептуал қарама-қаршилиги мавжудлиги мотивациясини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
фреймни когнитив адабиётшунослик нуқтаи назаридан ўрганиш заруратининг асосланиши орқали бадиий асарни коммуникатив тизим сифатида кўрсатиш учун янги имкониятларнинг тақдим этилиши исботланган;
“Империя/Британия” фрейм моделининг барча таркибий элементларини мантиқий асослаш усули ва уларнинг Ж. Олдриж романлари мисолидаги коммуникатив аҳамияти тафсифлаш усули асосланган;
 “Империя/Британия фрейми репрезентатив функсиясининг шартлари, унинг слотлари (нефт, сиёсат), “инглиз” ва “тож хизматкорлари” персонаж концептлари “ўзиники/бегона” иккилик оппозициясидаги ифодаси, шунингдек, миллий “макон” ва қаҳрамон модаллигига  тўғридан-тўғри мутаносиб равишда “ўзиники/бегона” консептуал қарама-қаршилигига мустақил ва сегмент сифатида кирадиган “Энглишман” бадиий концептининг кўп қирралилиги ва кўп функсиялилиги исботланган;
“Империя/Британия” фреймининг тузилиши ва унинг слотлари асарларда муҳим индивидуал-муаллиф коцептлари сифатидаги жиҳатлари ҳамда “Империя/Британия” фрейми эмергент (пайдо бўлиш) қонунига кўра ташкилий тамойил сифатида ифодаланганлиги далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бадиий маконни моделлаштириш жараёнида фрейм таҳлилининг ишлаб чиқилган тамойиллари ва уни талқин қилиш усуллари ҳамда фрейм модели элементларини таҳлил қилиш ва уларнинг бадиий матн маконида вербаллашиш усулларини тасвирлаш натижасида:
фреймни когнитив адабиётшунослик нуқтаи назаридан ўрганиш заруратининг асосланиши орқали бадиий асарни коммуникатив тизим сифатида кўрсатиш учун янги имкониятларнинг тақдим этилишига оид хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида бажарилган Темпус Прожеcт 544161- ТЕМПУС-1-2013-1-УК-ТЕМПУС-ЖПCР Астон Университй ДеТЕЛ “Девелопинг тҳе Теачинг оф Эуропеан ЛангуаГЭС: Модернизинг Лангуаге Теачинг тҳроугҳ тҳе девелопмент оф блендед Мастерс Программес” инновацион тадқиқот лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2023 йил 24 январдаги 125/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада, бадиий фреймни англашда янги когнитив ёндашув тилшунослик, таржимашунослик ва адабиётшунослик фанлари бўйича ҳам талабалар, ҳам ўқитувчиларнинг билим ва малакаларини оширишга ҳисса қўшган;
“Империя/Британия” фрейм моделининг барча таркибий элементларини мантиқий асослаш усули ва уларнинг Ж. Олдриж романлари мисолидаги коммуникатив аҳамияти тафсифлаш усулига оид хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида бажарилган  И-204-4-5 “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникация технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” инновацион лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2023 йил 24 январдаги 123/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада, ўқитувчиларнинг лингвистик ва коммуникатив компетенциялари ошишига ёрдам берган;
“Империя/Британия фрейми репрезентатив функсиясининг шартлари, унинг слотлари (нефт, сиёсат), “инглиз” ва “тож хизматкорлари” персонаж концептлари “ўзиники/бегона” иккилик оппозициясидаги ифодаси, шунингдек, миллий “макон” ва қаҳрамон модаллигига  тўғридан-тўғри мутаносиб равишда “ўзиники/бегона” консептуал қарама-қаршилигига мустақил ва сегмент сифатида кирадиган “Энглишман” бадиий концептининг кўп қирралилиги ва кўп функсиялилигига оид хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида бажарилган Эрасмус + 561624-ЭПП-1-2015-УК-ЭППКА2-CБҲЕ-СП-ЭРАСМУС + CБҲЕ ИМЕП: “Ўзбекистонда олий таълим жараёнларини модернизациялаш ва халқаролаштириш” грант лойиҳасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2023 йил 24 январдаги 124/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада, бадиий матнни (концептлар, субфреймлар ва слотлар) тузишда фрейм таҳлил қилиш жараёнини чуқурлаштиришга имкон берган, бу бадиий матнни ўрганиш учун фрейм таҳлилидан фойдаланиш механизмларини ривожлантиришга ҳисса қўшган;
“Империя/Британия” фреймининг тузилиши ва унинг слотлари асарларда муҳим индивидуал-муаллиф коцептлари сифатидаги жиҳатлари ҳамда “Империя/Британия” фрейми эмергент (пайдо бўлиш) қонунига кўра ташкилий тамойил сифатида ифодаланганлигига оид хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида бажарилган ОТ-Атеч-2018-519 “Компютер имитация моделлари асосида виртуал ресурсларнинг веб-иловалари учун дастурий таъминот яратиш” лойиҳасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2023 йил 25-январдаги 146/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада, бу бадиий матн соҳасида компютер моделлаштириш технологияларини ишлаб чиқиш ва жорий этишнинг асосий тамойиллари ва қоидаларини аниқлаш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish