Sayt test rejimida ishlamoqda

Жўраева Нилуфар Шухрат қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Француз ва ўзбек тиллари эвфемизм ва дисфемизмларининг лингвопрагматик хусусиятлари”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик ихтисослиги (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Fil2548.
Илмий раҳбар: Ҳамроева Шахло Миржоновна, филология фанлари доктори, доцент.    
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат чет тиллари институти, PhD.03/29.12.2022.Fil.156.01.
Расмий оппонентлар: Жамолиддин Якубов Абдувалиевич, филология фанлари доктори, профессор; Қобилжонова Гулбаҳор Комилжоновна, филология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат чет тиллари институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади француз ва ўзбек тиллари эвфемизм ва дисфемизмларининг лингвопрагматик хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўзбек ва француз тилшунослигида эвфемизм ва дисфемизм ҳодисаси ҳамда эвфемик ва дисфемик бирликларнинг шаклланишига лисоний ва нолисоний омилларнинг  муносабати очиб берилган;
эвфемизмларнинг ижтимоий, психологик, этнографик сабабларга кўра лингвокултурологик феномен эканлиги, эвфемик ва дисфемик ифода воситаларининг пайдо бўлиш ўрни ва вақти, сабабига кўра тил ҳамда маданият муштараклигини кўрсатувчи восита эканлиги далилланган;
француз ва ўзбек тилида эвфемизмларнинг маъновий гуруҳлари, уларнинг ижтимоий-иқтисодий, суд-ҳуқуқ, тиббиёт ва маиший ҳаёт каби қўлланиш соҳалари, миллий-маданий жиҳатлари асосланган;
дисфемизм ҳодисаси ва унинг ёндош ҳодисалардан структур-семантик, этимологик, шакл ва маъно муносабатига кўра фарқлари кўрсатилиб, француз ва ўзбек тилидаги дисфемизмларнинг семантикаси ва прагматик хусусиятлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Француз ва ўзбек тиллари эвфемизм ва дисфемизмларининг лингвопрагматик хусусиятлари мавзусида олиб борилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
француз ва ўзбек тиллари эвфемик ва дисфемик бирликлари, эвфемизмларнинг лингвокултурологик феномен, эвфемик ва дисфемик ифода воситаларининг тил ҳамда маданият муштараклигини кўрсатувчи восита эканлиги ҳамда уларни луғатлаштириш муаммолари юзасидан берилган илмий ва назарий фикрлардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг Давлат илмий-техник дастурлари доирасидаги 2020-2022-йилларга мўлжалланган ПЗ–2020042022 “Туркий тилларнинг лингводидактик электрон платформасини яратиш” амалий лойиҳасида, жумладан, диссертация 2-3-бобига тегишли қуйидаги материаллардан лингвомаданий бўёқдор сўзлар лексиконини тузишда фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2023 йил 3 февралдаги 04/1-228 сон маълумотномаси). Натижада, ўзбек тили платформасида евфемик бирликларнинг лингвокултурологик хусусийати аниқ очиб берилган;
ўзбек ва француз тилшунослигида эвфемизм ва дисфемизм ҳодисасининг тадқиқи, эвфемик ва дисфемик бирликларга муносабат, француз ва ўзбек тилида эвфемизмларнинг маъновий гуруҳлари, уларнинг қўлланиш соҳалари, миллий-маданий жиҳатлари, шунингдек, дисфемизм ва унинг ёндош ҳодисалардан фарқи, француз ва ўзбек тилидаги дисфемизмларнинг семантикаси ва прагматик хусусиятлари билан боғлиқ илмий хулосалардан Андижон давлат университетида 2017-2020 йилларда бажарилган “ОТ-Ф1-18. Оммавий лисоний маданиятни шакллантириш методлар ва методологиясини ишлаб чиқиш” давлат фундаментал-тадқиқот дастурлари доирасидаги лойиҳада фойдаланилган (Заҳириддин Муҳаммад Бобур номидаги Андижон давлат университетининг 2023-йил 19 июндаги 39-01-1420-сон маълумотномаси). Натижада, лисоний маданийатни таъминлашга оид методологийа амалий мулоқот шаклларига доир йанги назарий қарашлар билан бойитилган;
франсуз-ўзбек тилшунослигида евфемизм ва дисфемизм ҳодисаси, франсуз ва ўзбек евфемизмларининг миллий-маданий ҳамда прагматик жиҳатлари, ўзбек ва франсуз тилларида евфемизмларнинг қўлланиши билан боғлиқ илмий хулоса ва натижаларидан Бухоро вилоят телерадиокомпаниясининг “Ассалом, Бухоро”, “Саккизинчи мўжиза” каби телекўрсатувлари, “Бухоро” радиосининг “Қадриятлар қадим бешиги” каби радиоешиттиришларининг ссенарийларини тузишда унумли фойдаланилди. (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Бухоро вилоят телерадиокомпаниясининг 2022 йил 25 октябрдаги 16-сон маълумотномаси). Натижада ушбу телекўрсатувнинг илмий далилларга бой бўлишига, кўрсатувнинг илмий-оммабоплиги таъминланишига эришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish