Шодиев Улуғбек Дониёр ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «COVID-19 дан кейинги церебро-астеник синдромини ташхислаш ва даволаш хусусиятлари» 14.00.13 – Неврология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Tib2785.
Илмий рахбар: Рахимбаева Гульнара Саттаровна, тиббиёт фанлари доктори, рофессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси, PhD.04/05.05.2023.Tib.30.04.
Расмий оппонентлар: Эргашева Наргиза Обиджоновна, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Карпов Сергей Михайлович, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Россия Федерацияси).
Етакчи ташкилот: С.Д.Асфандияров номидаги Қозоқ миллий тиббиёт университети (Қозоғистон Республикаси).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: COVID-19 билан ҳасталанган енгил ва ўрта оғир шаклларини бошдан кечирган беморларда COVID-19нинг асорати церебро-астеник синдромнинг шаклланиш хусусиятларини инобатга олган ҳолда самарали даволаш тратибини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
COVID-19 нинг енгил ва ўрта оғир шакллари билан ҳасталанган беморларда ривожланган COVID-19 нинг асорати церебро-астеник синдроми ва хавотирлик фобик синдроми қайд қилинган пациентларга нисбатан асаб руҳий тизимидаги ўзгаришлар исботланган;
COVID-19 дан кейинги церебро-астеник синдромида FSS, ШАС ва MMSE шкалалари натижалари астениянинг баҳолашнинг турли градацияларида когнитив дисфункция синдромлари ривожланиши ва уларнинг пациентларнинг ҳаёт сифатига таъсири асосланган;
COVID-19 нинг церебро-астеник синдромида Zung, Beck, Sheehan шкалалари текшируви натижасида хасталикни ўтказган пациентларда хавотирли фобиянинг кучли кечишини баллар натижасида асаб тизимини ўзгаришларни юзага келиши ва беморларнинг ҳаёт сифатига самарли таъсирининг ўрни исботланган;
COVID-19 нинг церебро-астеник ва хавотирли фобик синдромларини ташхислаш ҳамда даволашнинг самарали тартиби натижасида пациентларда асоратларнинг камайишига қаратилган биомаркерларнинг ўрни ва аҳамияти исботланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Тошкент тиббиёт академияси эксперт кенгашининг 2023 йилдаги 5 ноябрдаги 01-4/255-А-сон хулосасига кўра (илмий янгиликни бошқа соғлиқни сақлаш муассаларига жорий этиш бўйича Тошкент тиббиёт академиясининг 2023 йилдаги 5 ноябрдаги 01-4/255-А-сонли хати Соғлиқни сақлаш вазирлигига тақдим этилган):
COVID-19 нинг енгил ва ўрта оғир шакллари билан хасталанган беморларда ривожланган COVID-19 асорати церебро-астеник синдромини чарчоқ, холсизликнинг хавотирлик фобик синдроми қайд қилинган пациентларга нисбатан асаб руҳий тизимидаги ўзига хос хусусиятларининг ўрни исботланган, Самарақанд давлат тиббиёт университетининг кўп тармоқли шифохонаси бўйича 11.07.2023 йилдаги 65-сонли ҳамда Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази Қашқадарё филиали бўйича 26.07.2023 йилдаги 70-Т-сонли буйруқ билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: COVID-19 нинг енгил ва ўрта оғир шакллари билан хасталанган беморларда ривожланган COVID-19 асорати церебро-астеник синдромнинг асосий клиник белгиларининг юзага келишидаги энг асосий симптомларидан бири ҳисобланган турли даражадаги чарчаш ҳамда холсизликнинг юзага келтиришдаги асаб тизимининг ўзгаришлари хавотирли фобик синдроми қайд қилинган пациентларга нисбатан ўзига хослиги ўрни неврологик статусда қайд қилинганлиги орқали функционал ўзгаришларни яхшилаш имконини берган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: COVID-19 нинг енгил ва ўрта оғир шакллари билан хасталанган беморларда ривожланган COVID-19 асорати церебро-астеник синдромини бартараф этиш учун ишчиларнинг иш ҳақидан ташқари шифохонада бир кунлик даволаниши учун 206 508 сўмни ташкил қилади; шифохона шароитида даволаниш давомида дори-дармонлар учун 61 666 сўмни, бир кунлик озиқ-овқат учун 24 027 сўмни, хўжалик буюмлари учун 37 413 сўмни, бошқа харажатлари учун 83 400 сўмни ташкил қилган. Хулоса: COVID-19 нинг енгил ва ўрта оғир шакллари билан хасталанган беморларда ривожланган COVID-19 асорати церебро-астеник синдромини бартараф этиш учун 1 нафар пациент учун буджет маблағларидан 206 508 сўмга иқтисод қилиш имконини берган;
COVID-19 нинг церебро-астеник синдромида FSS, ШАС ва MMSE шкалалари натижалари астенияни баҳолашнинг турли градацияларида когнитив дисфункция синдромлари ривожланиши ва уларнинг пациентларнинг ҳаёт сифатига таъсири асосланганлиги Самарақанд давлат тиббиёт университетининг кўп тармоқли шифохонаси бўйича 11.07.2023 йилдаги 65-сонли ҳамда Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази Қашқадарё филиали бўйича 26.07.2023 йилдаги 70-Т сонли буйруқ билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: турли церебро-астения (биринчи гуруҳ) ва хавотирли фобик (иккинчи гуруҳ) синдроми мавжуд беморлар неврологик-когнитив шкалалар текшируви ўзаро солиштирилганда, биринчи гуруҳ беморлари, кутилганидек ШАС ва FSS шкалалари бўйича, иккинчи гуруҳдаги пациентларга нисбатан ишончлилиги ва иккинчи гуруҳга нисбатан устунликка эгалиги баҳоланганлиги орқали неврологик ўзгаришлар натижасида юзага келадиган асоратларни камайтириш имконини берган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: COVID-19 асорати церебро-астеник синдромида FSS, ШАС ва MMSE шкалалари натижалари астениянинг баҳолашнинг турли градацияларида когнитив дисфункция синдромлари ривожланиши ва уларнинг пациентларнинг ҳаёт сифатига таъсирини камайтириш мақсадида шифохонада бир кунлик даволаниши учун 206 508 сўмни ташкил қилади; шифохона шароитида даволаниш давомида дори-дармонлар учун 61 666 сўмни, бир кунлик озиқ-овқат учун 24 027 сўмни, хўжалик буюмлари учун 37 413 сўмни, бошқа харажатлари учун 83 400 сўмни ташкил қилган. Хулоса: COVID-19 нинг енгил ва ўрта оғир шакллари билан хасталанган беморларда ривожланган COVID-19 асорати церебро-астеник синдромини бартараф этиш учун 1 нафар пациент учун буджет маблағларидан 206 508 сўмга иқтисод қилиш имконини берган.
COVID-19 нинг церебро-астеник синдромида Zung, Beck, Sheehan шкалалари текшируви натижасида хасталикни ўтказган пациентларда хавотирлик қўрқувнинг кучли кечишини балларини натижасида асаб тизимини ўзгаришларни юзага келиши ва беморларнинг ҳаёт сифатига самарали таъсири доирасининг ўрни Самарақанд давлат тиббиёт университетининг кўп тармоқли шифохонаси бўйича (11.07.2023 й.; №65) ҳамда Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази Қашқадарё филиали бўйича (26.07.2023 й.; №70-Т) буйруқ билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий аҳамияти қуйидагилардан иборат: Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: COVID-19 асорати синдроми индуцирлаган церебро-астения ва хавотирли фобик белгилари мавжуд беморларда, МНТ нисбатан кучлироқ зарарланганлиги сабабли ШАС шкаласи натижаси деярли биринчи гуруҳга тенглиги, Zung, Beck ва Sheehan шкалаларининг натижалари асосида юқорилиги баҳоланган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: COVID-19 асорати церебро-астеник синдромида Zung, Beck, Sheehan шкалалари асосида хасталикни ўтказган пациентларда хавотирли фобиянинг кучли кечишини баллар натижасида асаб тизимини ўзгаришларни юзага келиши ва беморларнинг ҳаёт сифатига самарали таъсирини баҳолаш натижасида шифохонада бир кунлик даволаниши учун 206 508 сўмни ташкил қилади; шифохона шароитида даволаниш давомида дори-дармонлар учун 61 666 сўмни, бир кунлик озиқ-овқат учун 24 027 сўмни, хўжалик буюмлари учун 37 413 сўмни, бошқа харажатлари учун 83 400 сўмни ташкил қилган. Хулоса: COVID-19 нинг енгил ва ўрта оғир шакллари билан хасталанган беморларда ривожланган COVID-19 асорати церебро-астеник синдромини бартараф этиш учун 1 нафар пациент учун буджет маблағларидан 206 508 сўмга иқтисод қилиш имконини берган;
COVID-19 нинг церебро-астеник ва хавотирли фобик синдромларини ташхислаш ва даволашнинг самарали тартиби натижасида пациентларнинг асоратларнинг камайишига қаратилган биомаркерларнинг ўрни ва аҳамияти исботланган, Самарақанд давлат тиббиёт университетининг кўп тармоқли шифохонаси бўйича (11.07.2023 й.; №65) ҳамда Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази Қашқадарё филиали бўйича (26.07.2023 й.; №70-Т) буйруқ билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: COVID-19 асорати синдроми мавжуд беморларда Д-димер, IL-6, СРО, ферритин кўрсаткичларини барчаси назорат гуруҳи кўрсаткичларидан статистик ишончли юқорилигини баҳолаш орқали хасталикни даволашга қаратилган комплекс чора-тадбирлар ишлаб чиқилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: COVID-19 асорати церебро-астеник ва хавотирли фобик синдромларини ташхислаш ва даволашнинг самарали тартиби натижасида пациентларда асоратларнинг камайишига қаратилган биомаркерларнинг ўрни ва аҳамиятини баҳолаш учун шифохонада бир кунлик даволаниши учун 206 508 сўмни ташкил қилади; шифохона шароитида даволаниш давомида дори-дармонлар учун 61 666 сўмни, бир кунлик озиқ-овқат учун 24 027 сўмни, хўжалик буюмлари учун 37 413 сўмни, бошқа харажатлари учун 83 400 сўмни ташкил қилган. Хулоса: COVID-19 нинг енгил ва ўрта оғир шакллари билан хасталанган беморларда ривожланган COVID-19 асоарти церебро-астеник синдромини бартараф этиш учун 1 нафар пациент учун буджет маблағларидан 206 508 сўмга иқтисод қилиш имконини берган.
