Рузиева Нафиса Зарифовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Инглиз ва ўзбек тилларида эвфемизмларнинг консептуал-чоғиштирма тадқиқи», 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2021.3.PhD/Fil1991.
Илмий раҳбар: Ҳайдаров Анвар Аскарович, филология фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.03.
Расмий оппонентлар: Жўраева Малоҳат Мухаммадовна, филология фанлари доктори, профессор; Ходжаева Дилафрўз Иззатиллоевна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларидаги эвфемизмларни чоғиштириш орқали уларга хос бўлган консептуал параметрлари ҳамда эвфемизмларнинг лингвомаданий хусусиятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мулоқот жараёнида эвфемизмлар инсон когнитив тажрибасининг ажралмас қисми эканлиги, улар фақатгина ижобий ва салбий коннотациялардан иборат семантик структура эмас, аксинча, баҳолаш ва қайта баҳолаш мезонлари таъсирида ўз табиатини ўзгартира олиш имкониятини воқелантира олиши далилланган;
инсоннинг нутқ маданиятини, ижтимоий онгини, толерантлик руҳиятини, музокара юритиш қобилиятини, коммуникатив интенсиясини, табиий мулоқот ўрнатиш тамойилларини белгилашда эвфемик тил бирликларида мужассамлашган лингвомаданий, коммуникологик ва консептуал жиҳатлар устуворлиги асосланган;
икки қардош бўлмаган тиллардаги эвфемик воситаларнинг услубий-функсионал қиймати нутқ мундарижаси, деннотат воқелик, образлилик, экспрессив-эмоционаллик, сатира ва юмористик, этик-эстетик меъёрийлик каби коннотат маъно категориялари устиворлигида намоён бўлиши асосланган;
қиёсланаётган тиллардаги эвфемизмларнинг консептуал параметрлари инсон тафаккурининг айтилиши ноқулай, нохуш бўлган, воқеликларнинг салбий таъсирини хотирадан узоқлаштириш, жаргон ва арготик каби ноадабий тил воситалари, тўғридан-тўғри гапириш мумкин бўлмаган лингвистик тушунчалар орқали шартланиши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тилларида эвфемизмларнинг консептуал-чоғиштирма тадқиқи жараёнида эришилган илмий натижалар асосида:
мулоқот жараёнида эвфемизмлар инсон когнитив тажрибасининг ажралмас қисми эканлиги, улар фақатгина ижобий ва салбий коннотациялардан иборат семантик структура эмаслиги, аксинча, баҳолаш ва қайта баҳолаш мезонлари таъсирида ўз табиатини ўзгартира олишига оид назарий хулосалардан Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтида 2017-2020 йилларда бажарилган ФА-Ф1-005 “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2022-йил 17-октябрдаги  17.01/211-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа иштирокчилари ва мутахассисларининг инглиз ва ўзбек тилларида ишлатиладиган коммуникатив-лисоний бирликлар хусусиятлари ҳақидаги билимлар базасини янада кенгайтиришга асос бўлиб хизмат қилган;
инсоннинг нутқ маданиятини, ижтимоий онгини, толерантлик руҳиятини, музокара юритиш қобилиятини, коммуникатив интенсияси, табиий мулоқот ўрнатиш тамойилларини белгилашда эвфемик тил бирликларининг лингвомаданий, коммукологик ва консептуал жиҳатлари устуворлигига оид хулосалардан Бухоро давлат университетида 2020-2021 йилларда бажарилган А-ОТ-2021-2 “Тиббиётга оид атамалар электрон платформасини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Бухоро давлат университетининг 2022-йил 5-декабрдаги 04-04/01-2410-сон маълумотномаси). Натижада тадқиқотчи томонидан тўпланган айрим мисоллардан тиббий эвфемизмлар луғатини яратишда фойдаланилган;
икки қардош бўлмаган тиллардаги эвфемик воситаларнинг услубий-функсионал қиймати нутқ мундарижаси, деннотат воқелик, образлилик, экспрессив-эмоционаллик, сатира ва юмористик, этик-эстетик меъёрийлик каби коннотат маъно категориялари устиворлигида намоён бўлиши билан боғлиқ хулоса ва натижалардан Бухоро вилоят телерадиокомпаниясида “Интервю плюс”, “Ассалом, Бухоро”, “Саккизинчи мўжиза” каби туркум кўрсатувлар ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Бухоро вилояти телерадиокомпаниясининг 2022-йил 28-ноябрдаги 1/311-сон маълумотномаси). Натижада мазкур телекўрсатувлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукаммаллашган ҳамда илмий-назарий далилларга бой бўлиши таъминланган.