Sayt test rejimida ishlamoqda

Салимова Зебо Рустам қизининг
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Турк ва ўзбек тилларида инсон образининг зооморф ҳамда фитоморф компаратив бирликларда ифодаланиши”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.PhD/Fil1308.
Илмий раҳбар: Омонов Қудратулла Шарипович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат шарқшунослик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат шарқшунослик университети, DSc.03/30.12.2019.Fil/Tar.21.01.
Расмий оппонентлар: Дадабоев Ҳамидулла Арипович, филология фанлари доктори, профессор; Бахронова Дилрабо Келдиёровна, филология фанлари доктори (DSc), доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Ўзбек тили, адабиёти ва фолклори институти.
Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади турк ва ўзбек лисоний манзараларида инсон характер-хусусиятини билдирувчи зооморф ҳамда фитоморф компаратив бирликларни лингвомаданий жиҳатдан аниқлаш, уларнинг семантикасида ҳайвонот ва ўсимликлар оламининг ўзига хос акс этишини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
зооморф ҳамда фитоморф компаратив бирликлар турк ва ўзбек халқининг лингвомаданий  мероси сифатида инсон ички ва ташқи қиёфасини кўрсатувчи энг муҳим воситалар эканлиги исботланган;
зооморф ҳамда фитоморф компаратив бирликлар турк ва ўзбек лисоний манзарасини ифодаловчи муҳим омиллар эканлиги асосланган, турк тилида ўзбек тилига қараганда инсон хусусиятларини ифодаловчи фитонимлар кўплиги аниқланган;
ҳар икки тилдаги инсон характери ва ташқи кўринишини ифодаловчи бирликларнинг мулоқот жараёнида намоён бўладиган ва фаоллашадиган коннотатив ҳамда когнитив хусусиятлари далилланган;
ашёвий материалларга таянилган ҳолда ўзбек ва турк тилларидаги зооморф ҳамда фитоморф компаратив бирликларнинг бадиий асарларда фаол қўлланилиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Турк ва ўзбек лисоний манзарасида инсон характер-хусусиятини билдирувчи зооморф ва фитоморф компаратив бирликларни лингвомаданий тадқиқ этиш бўйича олинган натижалар асосида:
турк ва ўзбек тилларининг олам лисоний манзарасининг шаклланиши, оламнинг зооморф ва фитоморф манзарасининг тарихий илдизлари билан боғлиқ натижаларидан ОТ-Ф1-71 “Илк ва ўрта асрлар Марказий Осиё минтақасида этнолингвистик вазият” (2017-2020) номли илмий лойиҳада фойдаланилган (Оʻзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигиТошкент давлат шарқшунослик университетининг 2022-йил 7-апрелдаги 89-03-5134-сон маълумотномаси). Натижада Ўрта асрлар Марказий Осиё минтақасидаги туркий халқларнинг олам лисоний манзарасидаги муштарак ҳамда уларнинг ўзига хос хусусиятларини ёритиб беришга хизмат қилган;
турк ва ўзбек тилларидаги инсон феъл-атворини ифодаловчи зооморф ва фитоморф компаратив бирликларнинг келиб чиқиши, лингвомаданий хусусиятларига оид тарихий фактлар ҳақидаги маълумотлардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Фореигн лангуаге” канали “Ҳасби-ҳол” кўрсатувининг сенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадио компанияси “Фореигн лангуаге” канали ДУКнинг 2022-йил 5-апрелдаги 04-25-12/15-сон маълумотномаси). Натижалар татбиқи кўрсатувнинг илмий далилларга бой ва қизиқарли бўлишини таъминлашга асос бўлган;
турк ва ўзбек тилларидаги инсон ички олами ҳамда ташқи кўринишини ифодаловчи зооморф ва фитоморф бирликларнинг функсионал-семантик, прагматик, коммуникатив-когнитив хусусиятлари билан боғлиқ натижаларидан ОТ-Ф1-71 “Илк ва ўрта асрлар Марказий Осиё минтақасида этнолингвистик вазият” (2017-2020) номли илмий лойиҳада фойдаланилган (Оʻзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигиТошкент давлат шарқшунослик университетининг 2022-йил 7-апрелдаги 89-03-5134-сон маълумотномаси). Натижада “Қиёсий тилшунослик”, “Қиёсий таржимашунослик”, “Таржима назарияси ва амалиёти”, “Лингвистик таҳлил методлари”, “Лингвомаданиятшунослик” каби фанларнинг назарий асосларини бойитишда манба бўлиб хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish