Ансатбаев Парахат Азатбаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Янги экологик шароитда заанен зотли эчкиларининг мослашув хоссалари ва маҳсулдорлик хусусиятлари”, 06.02.03 – Хусусий зоотехния. Чорвачилик маҳсулотларини ишлаб чиқариш технологияси (Қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.1.PhD/Qx769
Илмий раҳбар: Ажиниязов Бахитбай Кенесбаевич, қишлоқ хўжалиги фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қорақалпоғистон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қоракўлчилик ва чўл экологияси илмий-тадқиқот институти, PhD05/12.2019.Qx.75.01.
Расмий оппонентлар: Турганбаев Рузимбай Уразбаевич, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Хусеинова Майсара Абдувафоевна, қишлоқ хўжалиги фанлари бўйича фалсафа доктори.
Етакчи ташкилот: Чорвачилик ва паррандачилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Қорақалпоғистон ҳудудига четдан келтирилган сут йўналишидаги заанен зотли эчкиларнинг мослашувачанлик хусусиятлари ҳамда маҳсулдорлик кўрсаткичларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Қорақалпоғистон ҳудудида четдан келтирилган сут йўналишидаги заанен зотли эчкиларнинг ёш даврлари бўйича конституционал типга боғлиқ бўлган экстерер кўрсаткичлари, ташқи тана тузилиш индекслари ўзаро фарқланиши аниқланган;
Қорақалпоғистон ҳудудида четдан келтирилган сут йўналишидаги заанен зотли мустаҳкам конституция типидаги эчкиларнинг биологик ҳусусиятларига боғлиқ ҳолда зич ва нозик типдаги эчкиларга нисбатан 12 ойликдаги тирик вазни 1,5 ва 2,7 кг га юқори бўлиши аниқланган;
четдан келтирилган сут йўналишидаги заанен зотли эчкилар Қорақалпоғистон ҳудудига яхши мослашганлиги ҳисобига уларнинг клиник ва гематологик кўрсаткичлари физиологик меъёр даражасида бўлганлиги аниқланган;
заанен зотли эчкиларнинг янги экологик ҳудудга яхши мослашганлиги сабабли биринчи туғим даврида конституционал типлари кесимида сут маҳсулдорлиги 602,7-637,8 кгга етганлиги ҳамда унинг таркибидаги ёгʻ 3,80-3,93 фоизни ташкил этиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Янги экологик шароитда заанен зотли эчкиларининг мослашув хоссалари ва маҳсулдорлик хусусиятлари йўналишида олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
заанен зотли эчкиларнинг конституционал типи бўйича ажратиб маҳсулдорлик потентсалини ошириш усули Қорақалпоғистон Республикаси Қораўзак тумани “Панаев фармс” фермер хўжалигида жорий қилинган (Қорақалпоғистон Республикаси Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2023-йил 20-июлдаги 33/01-09-406 сон маълумотномаси). Натижада бир бош эчкидан лактатсия давомида олинган соф фойда мустаҳкам типда 1616,3 минг, зич типда 1825,5 минг нозик типда 1600,9 минг сўмни, рентабеллик даражаси эса 53-62 фоизни ташкил қилган.
заанен зотли эчкиларнинг конституционал типи бўйича ажратиб маҳсулдорлик потентсалини ошириш усули Қорақалпоғистон республикаси Беруний туманига қарашли “Баховаддин-Илхом” фермер хўжалигида жорий қилинган (Қорақалпоғистон Республикаси Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2023-йил 20-июлдаги 33/01-09-406 сон маълумотномаси). Натижада бир бош эчкидан лактатсия давомида олинган соф фойда мустаҳкам типда 1472,0 минг, зич типда 1592,0 минг нозик типда 1361,0 минг сўмни, рентабеллик даражаси эса 45-54 фоизни ташкил қилган.
заанен зотли эчкиларнинг конституционал типи бўйича ажратиб маҳсулдорлик потентсалини ошириш усули Қорақалпоғистон республикаси Кегейли тумани “Гулдана-Зарина” фермер хўжалигида жорий қилинган (Қорақалпоғистон Республикаси Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2023-йил 20-июлдаги 33/01-09-406 сон маълумотномаси). Натижада бир бош эчкидан лактатсия давомида олинган соф фойда мустаҳкам типда 1560,0 минг, зич типда 1689,0 минг нозик типда 1482,0 минг сўмни, рентабеллик даражаси эса 49-57 фоизни ташкил қилган.