Ботирова Палина Хакимжоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Инглиз тили дарсларида талабаларнинг боғланишли нутқини ўстиришнинг лингводидактик асослари (техника олий ўқув юртлари мисолида) », 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси ихтисослиги бўйича (инглиз тили) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.1.PhD/Ped1345.
Илмий раҳбар: Улухужаев Нарзуллохон Зиёваддинович, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса, ИК рақами: Наманган муҳандислик-қурилиш институти ҳузуридаги Илмий даража берувчи PhD.03/30.12.2019.Т.90.01 рақамли Илмий кенгаш асосидаги бир марталик Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Исроилова Дилдора Мухторовна, педагогика фанлари доктори, доцент;  Мисиров  Сохибжон  Абдупаттаевич,  педагогика фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: «Тошкент ирригация ва қишлоқ хоʻжалигини механизациялаш муҳандислари институти» Миллий тадқиқот университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз тили дарсларида техника олий оъқув юртлари талабаларини боғланишли нутқини оъстиришнинг лингводидактик асосларини такомиллаштиришдан  иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
 боғланишли нутқнинг функсионал-мазмунли турларини кетма-кетликда, изчил, мантиқ ва грамматика қоидалари асосида оғзаки ва ёзма шаклда баён этиш малакаларини ривожлантиришда  нутқ оʻстириш жарёни тузилмасини когнитив, фаолиятили, рефлексив-баҳоловчи ҳамда  педагогик-психологик омилларини та'лим олувчиларнинг фикрларини яхлит баён этишларига ёʻналтирилган фаолиятли, коммуникатив-мотивасион компонентларини эмперик жиҳатларини белгилаш асосида аниқлаштирилган;
талабаларнинг амалий-нутқий кўникмаларни ва малакаларини ўзлаштиришларини ривожлантиришда она тили ва иккинчи тил (рус тили) интеграциясини таъминлаш мақсадида боғланишли нутқ  малакаларини  ривожланишига хизмат қилувчи дидактик материал мазмуни вазиятли топшириқлар ва муаммоли таълим технологиясининг горизонтал ва вертикал интеграллашувини   ҳисобга олиш орқали асосланган;
техника олий ўқув юртлари талабаларида инглиз тили дарсларида боғланишли нутқ малакаларини ривожлантиришнинг лингводидактик модели нутқий фаолиятнинг барча турларини фикрларни мантиқий богʻланган ва яхлит баён этиш малакаларини оʻстиришнинг инглиз тили та'лими босқичларидаги импровизасияли, коммуникатив, ахлоқий, эмоционал-иродавий хусусиятлари,  мотивацион  соʻзлашув фаолиятига тайёрлик каби сифат кўрсатгичлари мазмунини ва жараёнли-ташкилий асосларини барқарорлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган;
техника олий ўқув юртлари талабаларини инглиз тили дарсларида фикрларини оғзаки ва ёзма шаклда изчил, мантиқ ва грамматика қоидаларига мувофиқ равишда баён этишга оʻргатиш жараёнида билим-коʻникма-малака-компетенсия бирлиги, муайян нутқий фаолиятга эътибор қаратиш,  фикрларни режалаштириш ва изчиллигини таъминлаш босқичларини индивидуал ва шахслараро ҳамда ички ташқи омиллар билан қайта алоқага кириш даражасини белгилашга устуворлик бериш асосида аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз тили дарсларида талабалар  боғланишли нутқини ўстириш бўйича ишлаб чиқилган илмий хулосалар, услубий ва амалий таклифлар асосида:
боғланишли нутқнинг функсионал-мазмунли турларини кетма-кетликда, изчил, мантиқ ва грамматика қоидалари асосида оғзаки ва ёзма шаклда баён этиш малакаларини ривожлантиришда  нутқ оʻстириш жарёни тузилмасини когнитив, фаолиятили, рефлексив-баҳоловчи ҳамда  педагогик-психологик омилларини та'лим олувчиларнинг фикрларини яхлит баён этишларига ёʻналтирилган фаолиятли, коммуникатив-мотивасион компонентларини эмперик жиҳатларини белгилаш асосида аниқлаштирилган хулоса ва тавсиялар асосида «Хорижий тил» номли ўқув қўлланма нашр қилинган  (Олий таълим,фан ва инновациялар вазирлигининг 2023- йил 17-июлдаги 314-сон буйруғи  асосида берилган нашр рухсатномаси). Натижада қишлоқ хўжалигини механизациялаштириш йўналиши талабаларининг богланишли нутқ қобилиятларини янада ривожлантириш ва касбий билимини оширишга хизмат қилган;
талабаларнинг амалий-нутқий кўникмаларни ва малакаларини ўзлаштиришларини ривожлантиришда она тили ва иккинчи тил (рус тили) интеграциясини таъминлаш мақсадида боғланишли нутқ  малакаларини  ривожланишига хизмат қилувчи дидактик материал мазмуни вазиятли топшириқлар ва муаммоли таълим технологиясининг горизонтал ва вертикал интеграллашувини   ҳисобга олиш орқали асосланган тавсиялардан  «Хорижий тил» номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 17-июлдаги 314-сон буйруғи  асосида берилган нашр рухсатномаси). Натижада техника йўналишидаги олий ўқув юртлари талабаларида боғланишли оғзаки ва ёзма матн тузиш малакаларини шакллантириш даражасини аниқлаш имкони яратилган;
техника олий ўқув юртлари талабаларида инглиз тили дарсларида боғланишли нутқ малакаларини ривожлантиришнинг лингводидактик модели нутқий фаолиятнинг барча турларини  фикрларни мантиқий богʻланган ва яхлит баён этиш малакаларини оʻстиришнинг инглиз тили та'лими босқичларидаги импровизасияли, коммуникатив, ахлоқий, эмоционал-иродавий хусусиятлари,  мотивацион  соʻзлашув фаолиятига тайёрлик каби сифат кўрсатгичлари мазмунини ва жараёнли-ташкилий асосларини барқарорлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган ҳамда техника олий ўқув юртлари талабаларини инглиз тили дарсларида фикрларини оғзаки ва ёзма шаклда изчил, мантиқ ва грамматика қоидаларига мувофиқ равишда баён этишга оʻргатиш жараёнида билим-коʻникма-малака-компетенсия бирлиги, муайян нутқий фаолиятга эътибор қаратиш, фикрларни режалаштириш ва изчиллигини таъминлаш босқичларини индивидуал ва шахслараро ҳамда ички ташқи омиллар билан қайта алоқага кириш даражасини белгилашга устуворлик бериш асосида аниқланганлигига оид хулоса ва тавсиялар «Хорижий тил» номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий таълим,фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 17-июлдаги 314-сон буйруғи  асосида берилган нашр рухсатномаси). Натижада инглиз тили дарсларида техника йўналишидаги олий ўқув юртлари талабаларида фикрларини муайян кетма-кетликда боғланишли баён этиш малакаларини ривожлантиришнинг лингводидактик модели такомиллаштириш самарадорлиги ошган.