Тураҳоджаева Моҳидил Обиджоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Инглиз тили ўсимликшунослик лексемаларининг структур-семантик хусусиятлари”, 10.00.04 – Европа, Америка ва Австралия халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.2.PhD/Fil891.
Илмий раҳбар: Маматов Абди Эшонқулович филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Оʻзбекистон Миллий университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.01.10.
 Расмий оппонентлар: Садуллаева Нилуфар Азимовна, филология фанлари доктори, доцент; Ахмедов Ойбек Сапорбаевич, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ўсмликшунослик лексикасининг структур-семантик, деривацион хусусиятларини таҳлил этиш орқали  мотивацион-номинатив  қонуниятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инглиз тилида ўсимлик номлари семантик, номинацион-мотивацион жиҳатдан илмий ўрганилган ва шу асосида ўсимликшунослик лексемаларининг халқ селекциясидаги номинацион хусусиятлари ҳамда ўзига хосликлари исботланган;
инглиз тилида ўсимлик номларининг асосида морфем таркиби ҳамда ўсимликшунослик қатламининг семантик белгилари, деривацион хусусиятлари асосида асосида адектив суффиксал морфемаларнинг маънолари, суффикслар мувофиқлиги, префиксал морфемалар таржимаси каби бир неча структур моделлари далилланган;
инглиз тилида халқ селекциясига оид ясама ва қўшма ўсимлик номларининг географик жойлашувига кўра, шакл-шамойил хусусиятларига кўра, қўлланилиш доирасига кўра, ранггига кўра, етилиш вақтига кўра, таъмига кўра, ҳажмига кўра, миқдорига кўра, ҳаёт шаклига кўра, ҳидига кўра каби 13 турга оид мотивацион асослари далилланган;
инглиз, рус ва ўзбек тилларида  мавжуд  ўсимликшунослик лексемаларига оид илмий тадқиқотлар шарҳланиб, тилшуносликда ўсимликшунослик лексемаларининг  ўрни ва тадқиқот йўналишлари асосланган.     
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз тили ўсимликшунослик лексемаларининг структур-семантик тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида:
инглиз, рус ва ўзбек тилларида  мавжуд  ўсимликшунослик лексемаларига оид илмий тадқиқотлар шарҳланиб, тилшуносликда ўсимликшунослик лексемаларининг  ўрни ҳамда инглиз тилида ўсимлик номлари семантик, номинацион-мотивацион жиҳатдан илмий ўрганилган ва шу асосида ўсимликшунослик лексемаларининг халқ селекциясидаги номинацион хусусиятларига оид хулосалардан Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан эʼлон қилинган Сабзавот, полиз экинлари ва картошкачилик илмий-тадқиқот институтида 2021 йилда бажарилган Узб-Инд-2021-84-рақамли “Ўзбекистон ва Ҳиндистондаги ўсимлик генетик ресурсларини бойитиш ва тадқиқотчилар илмий салоҳиятини ошириш” мавзусидаги халқаро тадқиқот доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 24 декабрдаги 02/08-09-8591-сон маълумотномаси). Натижада, амалий лойиҳа доирасида дастур, қўлланма ва ишланмалар тайёрлашда диссертациядан олинган хулосаларнинг самарадорлиги ўз исботини топган;
инглиз тилида ўсимлик номларининг асосида морфем таркиби ҳамда ўсимликшунослик қатламининг семантик белгилари, деривацион хусусиятлари асосида асосида адектив суффиксал морфемаларнинг маънолари, суффикслар мувофиқлиги, префиксал морфемалар таржимаси каби бир неча структур моделларига оид хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллари институтида  2014-2015 йилларда бажарилган  И-204-4-5 “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-комуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” номли лойиҳаси доирасида  фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллари институтининг 2022 йил 5 апрелдаги 574/30.02.01 - сон маълумотномаси). Натижада, инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-комуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратишнинг илмий қиммати бойитилган;
инглиз тилида халқ селекциясига оид ясама ва қўшма ўсимлик номларининг географик жойлашувига кўра, шакл-шамойил хусусиятларига кўра, қўлланилиш доирасига кўра, ранггига кўра, етилиш вақтига кўра, таъмига кўра, ҳажмига кўра, миқдорига кўра, ҳаёт шаклига кўра, ҳидига кўра каби 13 турга оид мотивацион асосларига оид хулосалардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг «Ўзбекистон» телеканали ижодкорлари томонидан «Ассалом, Ўзбекистон!» кўрсатуви ссенарийсини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2021 йил 11 декабрдаги 01-14-063 - сон маълумотномаси). Натижада, телетомошабинларни  инглиз тили ўсимликшунослик лексик қатламининг ўзига хос хусусиятлари билан таништиришда муҳим аҳамият касб этган ва дастурнинг илмий ва амалий ҳамда мазмуний қиймати бойиган.