Sayt test rejimida ishlamoqda

Бобоқулова Сарвара Бахтиёр қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси  ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Аёлларда гиперандрогения туфайли келиб чиққан репродуктив бузилишларнинг олдини олиш ва даволашда дифференциал ёндашув» 14.00.01 – Акушерлик ва гинекология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3.PhD/Tib2043.
Илмий раҳбар: Ашурова Нигора Гафуровна, тиббиёт фанлари  номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат тиббиёт  институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат тиббиёт институти, DSc.04.30.04.2022.Tib.93.02.
Расмий оппонентлар: Абдуллаева Лагия Мирзатуллаевна, тиббиёт  фанлари доктори, доцент; Исанбаева Ландыш Мухмаедзакиевна, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Н.И. Пирогов номидаги Россия миллий илмий - текшириш тиббиёт университети (Россия Федерацияси).
Диссертациянинг йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: гиперандрогения туфайли келиб чиққан аёллар репродуктив функциясининг бузилишларида масъул стероид гормонлар, Д витамини етишмовчилиги ва генетик омилларнинг аҳамиятини ўрганиш орқали диагностика ва даволашга дифференциал ёндашувни танлаш ҳамда олдини олиш чораларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
репродуктив ёшдаги аёлларда гиперандрогения синдроми ривожланишида гормонал фон (ФСГ, ЛГ, Пролактин, ТТГ, Т4 эркин фракцияси, умумий тестостерон, тестостерон эркин фракцияси, ДГЭАС, 17-ОН прогестерон) ва  25 (ОН) Д витамини дефицитининг патогенетик таъсир ахамияти, Д витамини танқислиги гиперандрогения ривожланиш хавфини 2,1 мартага ошириши ҳамда гиперандрогенизм келиб чиқишида прогностик самарадорлиги исботланган;  
 ТМИ кўрсаткичлари билан масъул стероид гормонлар ва Д витамини миқдорлари ўзаро корреляция қилинди ва семизлик ва гиперандрогения ривожланиши орасида мусбат боғлиқлик аниқланган;
ўзбек популяциясида 655 A/C>G ва rs9378252 полиморфизмлари мустақил холда 21-гидроксилаза дефицитини ривожлантириш орқали ноклассик туғма адренал гиперплазияга олиб келиши ва гиперадрогенемия ривожлантириши исботланган;
гиперандрогения синдромида репродуктив функция бузилишларига қараб, ривожланиш генезини ҳисобга олган ҳолда, патогенетик асосланган комплекс даволаш чора-тадбирлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Бухоро давлат тиббиёт институти эксперт кенгашининг 2023 йил 24 октябрдаги №23-Z/072 сон хулосасига кўра;
Биринчи илмий янгилик. Гиперандрогенияси бўлган репродуктив ёшдаги аёллар орасида  ноклассик турдаги буйрак усти бези туғма дисфункциясини ажратиш учун CYP21А2 гени секвенирлаш таҳлилида аниқланган поломорфизмларнинг генотипик-фенотипик ва гормонал боғлиқлиги ўрганилиб, 655 А/C>G ва rs9378252 полиморфизмлари мустақил ҳолда ва бошқа полимофизмлар билан қўшилиб келган ҳолда касалликни юзага келтириши аниқланган.
Хулоса: Гиперандрогения синдромини молекуляр-генетик таҳлил ёрдамида дифференциал ташҳислаш беморлар текширув босқичдаги кунларнинг қисқариши, глюкокортикоидларни узоқ қўллаш натижасида келиб чиқадиган асоратларнинг олди олиниши ва ўз вақтида патогенетик даво амалиётини олиб бориш орқали 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини 2 986 689 сўмга ва бюджетдан ташқари маблағларни 550 000 сўмга иқтисод қилиш имконини берди. Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиши: «Аёлларда гиперандрогения туфайли келиб чиққан   репродуктив бузилишларнинг олдини олиш ва даволашда дифференциал ёндашув» мавзусида илмий янгиликни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Бухоро давлат тиббиёт институти ректори  томонидан 2022 йил 17 августдаги 04/3275-сонли хат юборилган.
Иккинчи илмий янгилик. Илк маротаба гиперандрогения синдроми билан касалланган беморларда  гормонал фон (ФСГ, ЛГ, Пролактин, ТТГ, Т4 эркин фракцияси, ДГЭАС, умумий тестостерон, тестостерон эркин фракцияси, 17-ОН прогестерон) ва 25(ОН)Д миқдорлари ўзаро корреляцияси ўрганилган ва ушбу маркерларнинг гиперандрогения ривожланишидаги патогенетик аҳамияти текширилган. Д витамини етишмовчилиги гиперандрогения ривожланиш хавфини 2,1 мартага ошириши исботланган.
Хулоса: гиперандрогенияси бўлган беморларда гормонлар ва Д витамини патогенетик аҳамиятини ўрганиш орқали ташҳисотни такомиллаштириш ва даволаш самарадорлигини ошириш натижасида 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини 404 000 сўмга ва бюджетдан ташқари маблағларни 150 000 сўмга иқтисод қилиш имконини берган. Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиши: «Аёлларда гиперандрогения туфайли келиб чиққан   репродуктив бузилишларнинг олдини олиш ва даволашда дифференциал ёндашув» мавзусида илмий янгиликни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Бухоро давлат тиббиёт институти ректори  томонидан 2022 йил 17 августдаги 04/3275-сонли хат юборилган.
Учинчи илмий янгилик. Тана масса индекси (ТМИ) ва гормонлар ҳамда Д витами миқдорлари ўзаро боғлиқлиги ўрганилган. Гиперандрогения ва семизлик ўртасида мусбат боғлиқлик исботланган бунда ЛГ\ФСГ дисбалансига боғлиқ бўлмаган ҳолда ТМИ га мос равишда гиперандрогенияни мустақил ривожлантириши тасдиқланган. ТМИнинг ошиши гиперандрогения ривожланишидаги роли исботланиб, ҳаёт тарзини модификация қилиш орқали ортиқча тана вазни ҳамда семизликнинг турли даражаларини даволаш гиперандрогения комплекс даволаш самарадорлигини оширди.
Хулоса: гиперандрогенияси бўлган беморларда таклиф этилган  диагностика ва даволаш алгоритмини қўллаш натижасида оператив аралашувлар камайиши ва репродуктив функцияларнинг қисқа муддатда тикланиши ҳисобидан 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини 2 986 689  сўмга ва бюджетдан ташқари маблағларни 550 000 сўмга иқтисод қилиш имконини берди. Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиши: «Аёлларда гиперандрогения туфайли келиб чиққан   репродуктив бузилишларнинг олдини олиш ва даволашда дифференциал ёндашув» мавзусида илмий янгиликни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Бухоро давлат тиббиёт институти ректори  томонидан 2022 йил 17 августдаги 04/3275-сонли хат юборилган.
Тўртинчи илмий янгилик. Гиперандрогенияси бўлган аёлларни дифференциал ташҳислаш ва даволаш учун алгоритм таклиф этилган бўлиб, у асосида адекват даво тактикасини танлаш ва комплекс даволашни аниқлашга  имкон берган. Ишлаб чиқилган дифференциал ташҳислаш ва даво тактикасини танлаш алгоритмига кўра, беморлардаги патологик жараённинг кузатилиши мумкин бўлган асоратларни олдини олган ҳолда, глюкокортикоидларни асоссиз қўллаш натижасида келиб чиқадиган ножўя таъсирларни олдини олган ҳолда,  беморларни ҳар бири учун тегишли даво тактикасини қўллаган ҳолда, репродуктив функция тикланиш жараёнини тезлаштиради.
Хулоса: гиперандрогения синдроми бўлган репродуктив ёшдаги аёлларни олиб боришда таклиф этилган диагностика ва даво усуллари ёрдамида бир йилда 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини 2 986 689  сўмга ва бюджетдан ташқари маблағларни 550 000 сўмга иқтисод қилиш имконини берди. Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиши: «Аёлларда гиперандрогения туфайли келиб чиққан   репродуктив бузилишларнинг олдини олиш ва даволашда дифференциал ёндашув» мавзусида илмий янгиликни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Бухоро давлат тиббиёт институти ректори  томонидан 2022 йил 17 августдаги 04/3275-сонли хат юборилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish