Borsuk Denis Aleksandrovichning
fan doktori (DSc) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Oyoq venalarining varikoz kengayishini minimal invaziv davolash natijalarini yaxshilash usullari», 14.00.34 - Yurak-qon tomir xirurgiyasi (tibbiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: Fan doktori (DSc) dissertatsiyasi mavzusi Rossiya federatsiyasi sog‘liqni saqlash vazirligining "Janubiy Ural davlat tibbiyot universiteti" Federal davlat byudjet oliy ta’lim muassasasining Ilmiy kengashi yig‘ilishida 2021 yil 22 dekabrdagi 6-sonli bayonnoma bilan ro‘yxatga olingan.
Ilmiy maslahatchi: Fokin Aleksey Anatol`evich, tibbiyot fanlari doktori, professor (Rossiya Federatsiyasi).
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Rossiya federatsiyasi sog‘liqni saqlash vazirligining "Janubiy Ural davlat tibbiyot universiteti" Federal davlat byudjet oliy ta’lim muassasasi.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: akademik V.Vohidov nomidagi Respublika ixtisoslashtirilgan xirurgiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi DSc.04/30.12.2019.Tib.49.01.
Rasmiy opponentlar: Bogachev Vadim Yur`evich, tibbiyot fanlari doktori, professor (Rossiya Federatsiyasi); Baxritdinov Fazlitdin Shamsitdinovich, tibbiyot fanlari doktori, professor; Irnazarov Akmal Abdullaevich, tibbiyot fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: «A.N. Sizganov nomidagi Milliy xirurgiya ilmiy markazi» AJ (Qozog‘iston Respublikasi).
Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: zamonaviy minimal invaziv aralashuvlarning texnik, taktik, tashkiliy, moliyaviy va iqtisodiy imkoniyatlarini har tomonlama tahlil qilish va optimallashtirish yo‘li bilan oyoq venalarining varikoz kengayishi bilan og‘rigan bemorlarga tibbiy yordam ko‘rsatish sifatini yaxshilashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
endovenoz lazer obliteratsiyasi jarayonida vena devorlarining shikastlanish chuqurligidagi morfologik farqlar, energiyaning bir xil chiziqli zichligidagi nurlanish kuchiga qarab aniqlanganligi, shuningdek texnik (olti oylik obliteratsiya chastotasi) va klinik (og‘riq sindromining intensivligi, xavfsizligi) natijalarda farq yo‘qligi isbotlangan;
quyilish qismi diametri 2 santimetrdan yuqori bo‘lgan yirik kalibrli vena tomirlarida, shuningdek, katta teri osti venasi tizimi tuzilishidagi s- va h-tipli suprafassial irmoqlarida o‘tkazilgan endovenoz lazer obliteratsiyasining samaradorligi va xavfsizligi asoslangan;
mahalliy anestetiklarga allergiyasi bo‘lgan bemorlarda qo‘shimcha sedatsiya yoki narkoz qo‘llamagan holda, faqat sovutilgan fiziologik eritma yordamida tumessensiya bilan 1470 nm radial yorug‘lik uzatgichlaridan foydalanib, endovenoz lazer obliteratsiyasini amalga oshirish imkoniyati namoyish etilgan va ikki halqali nurlanish tolalarini, shuningdek, "Qo‘lda ushlanadigan MHP02 (Colibri) yorug‘lik uzatgich" tizimini qo‘llash samaradorligi va xavfsizligi aniqlangan;
katta teri osti tomirlarining endovenoz lazer obliteratsiyasi paytida teri osti nervlarining shikastlanish darajasi va bu simptomlarning bemorlar hayot sifatiga ta’siri aniqlangan, endovenoz termoobliteratsiyadan keyin ikkilamchi teleangiektaziyalar rivojlanishining chastotasi va xavfi omillari aniqlangan, shuningdek, issiq xarorat ta’sirida paydo bo‘lgan (termoinduksion) trombozi bor bemorlarda oral antikoagulyantlardan to‘g‘ridan-to‘g‘ri foydalanish mumkinligi isbotlangan;
magistral yuza tomirlar orqali reflyuksni izolyasion likvidatsiyasi va suprafassial oqimlarni bartaraf etishning kechiktirilgan taktikasini shaxsiylashtirish mezonlari ishlab chiqilgan va uning tizimli tahlili ishlab chiqilgan;
ambulator flebologiya klinikasiga rejalashtirilgan tartibda konsul`tatsiyaga kelgan birlamchi bemorlarda spiral kompyuter tomografiya-flebografiyaga bo‘lgan ehtiyoj baholangan, shuningdek muolajaning diagnostik imkoniyatlari aniqlangan;
perivenoz to‘qimalarning infiltratsiyasi va ul`tratovush tekshiruvi ostida safen bo‘lmagan venalar va/yoki teri osti venalari oqimlarining skleroobliteratsiyasini amalga oshirish usuli ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
"Akademik V. Voxidov nomidagi Respublika ixtisoslashtirilgan xirurgiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi" DM ekspert kengashining 2023 yil 21 sentyabrdagi 2x/15-sonli xulosasiga (Sog‘liqni saqlash vazirligiga 2023 yil 20 sentyabrdagi 01-10/56-sonli boshqa sog‘liqni saqlash muassasalarida ilmiy qoidalarni tadbiq qilish to‘g‘risidagi "Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazi hati) ko‘ra:
Vena devorlarining shikastlanish chuqurligidagi aniqlangan morfologik farqlar va keyinchalik tasdiqlangan klinik samaradorlik, Og‘riqsizlik va belgilangan energiya rejimlarida endovenoz lazer obliteratsiyasining xavfsizligi koagulyasiyalangan tomirlarni rekanalizatsiya qilishning past chastotasi bilan texnikadan foydalanishni optimallashtirishga va davolanishdan keyingi davrda bemorlarni tez reabilitatsiya qilishga imkon berdi; Ilmiy yangilikni joriy etish: olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazining buyrug‘i bilan markazning klinik bo‘limlari va uning hududiy filiallarining amaliy faoliyatiga kiritildi (52-sonli 20.09.2023-sonli buyruq). Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagicha: ma’lum optimal energiya parametrlari termal obliteratsiyaning yuqori samaradorligiga olib keldi va shu bilan birga aralashuvdan keyin minial og‘riq sindromiga erishishga imkon berdi. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi: belgilangan rejimlar takroriy operatsiyalarga ehtiyoj kamligi va nogironlik guvohnomasini talab qilmaydigan muolajalardan keyin tez tiklanish tufayli 1 bemorga 377,321 so‘m miqdorida mablag‘ tejashga imkon berdi. O‘rganilgan obliteratsiya rejimlaridan foydalanmaslik rekanalizatsiya ehtimoli yuqori bo‘lganligi sababli davolash narxining oshishiga olib keladi, bu maqsadli tomirning takroriy koagulyasiyasini va taxminan 3,733,219 so‘m xarajatlarni talab qiladi. Xulosa: bir yilda ma’lum optimal energiya sozlamalari byudjet mablag‘larini 377,321 000 so‘mga va byudjetdan tashqari mablag‘larni 754,642 000 so‘mga tejash imkonini berdi. Ilmiy yangilikdan keng foydalanish: “Oyoqlar venalarining varikoz kengayishini kam invaziv davolash natijalarini yaxshilash yo‘llari” mavzusida ilmiy yangiliklarni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Sog‘liqni saqlash vazirligiga Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazi direktori tomonidan 20.09.2023y.; №01-10/56 sonli xat yuborilgan;
endovenoz lazer obliteratsiyasining isbotlangan optimal standartlashtirilgan energiya parametrlari, uni har qanday kalibrli tomirlarda, shu jumladan diametri 2 sm dan ortiq va suprafasiyal irmoqlarda bajarish imkoniyati, qo‘shimcha narkoz yoki sedatsiyalarsiz, anamnezida lokal anestetiklarga allergik reaksiyasi bo‘lgan bemorlarda faqat sovuq fiziologik eritmaning qo‘llanilishi, shuningdek, turli anatomik sharoitlarda kateter metodikasining namoish etilgan texnik salohiyati gospitalizatsiyani va varikoz kasalligida ochiq xirurgik amaliyotlarni minimallashtirish imkonini beradi; Ilmiy yangilikni joriy etish: olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazining buyrug‘i bilan markazning klinik bo‘limlari va uning hududiy filiallarining amaliy faoliyatiga kiritildi (52-sonli 20.09.2023-sonli buyruq). Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagilardan iborat: oyoqlarning varikoz kengayishi bilan xastalangan bemorlarni jarrohlik yo‘li bilan davolash natijalarini tahlili shuni ko‘rsatdiki, taklif qilingan takomillashtirilgan yondashuvlar ochiq operatsiyalar chastotasini 40% dan 0,01% gacha kamaytirishga imkon berdi bu esa o‘z navbatida bemorlarni kasalxonaga yotqizishdan, kesmalardan, choklardan, chandiklardan, umumiy narkoz va orqamiya anesteziyasidan deyarli butunlay voz kechishga imkon berdi. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagicha: varikoz tomirlarini ochiq jarrohlik amaliyotiga bo‘lgan ehtiyojning kamayishi va tibbiy yordamni ambulator sharoitga o‘tkazish natijasida 1 bemorga umumiy 1 027 504 so‘mni tejalishini tashkil etdi, ya’ni bemorlarni davolashning umumiy qiymati 16,7% ga kamaytirildi. Ishlab chiqilgan yondashuvlarni qo‘llamaslik shifoxonalarga xarajatlarning 40 foizga oshirishga olib keladi, va ularning o‘rtacha narxi 2,568,759 so‘mni tashkil etadi. Xulosa: bir yilda ambulator ravishda kam invaziv endovenoz termik obliteratsiya muolajasiga yangi yondashuvlar va ko‘rsatmalarning joriy etilishi byudjet mablag‘larini o‘rtacha 1 027 504 000 so‘m, byudjetdan tashqari mablag‘larni esa 2 055 008 000 so‘mga tejash imkonini berdi. Ilmiy yangilikdan keng foydalanish: “Oyoqlar venalarining varikoz kengayishini kam invaziv davolash natijalarini yaxshilash yo‘llari” mavzusida ilmiy yangiliklarni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Sog‘liqni saqlash vazirligiga Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazi direktori tomonidan 20.09.2023y.; №01-10/56 sonli xat yuborilgan;
"MHP02 (Colibri) rusumli nuro‘tkazgichning ushlagichi" tizimining o‘rganilgan, tasdiqlangan samaradorligi va xavfsizligi uni oyoqlarning varikoz tomirlarini davolash uchun kateter endovaskulyar usullardan foydalangan holda markazlarning kundalik klinik amaliyotiga joriy etish imkonini berdi va shu bilan endovenoz lazer uchun radial tolalarni sotib olish xarajatlarini ishlatiladigan tolasiga qarab o‘rtacha 30-50% kamaytiradi. Ilmiy yangilikni joriy etish: olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazining buyrug‘i bilan markazning klinik bo‘limlari va uning hududiy filiallarining amaliy faoliyatiga kiritildi (52-sonli 20.09.2023-sonli buyruq). Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagicha: “Colibri” tizimidan foydalanish varikoz tomirlari kasalliklarini jarrohlik yo‘li bilan davolashning moliyaviy-iqtisodiy tarkibiy qismini sezilarli darajada yaxshilashi mumkin, bu tibbiy yordamning tanlangan shartlariga qarab davlat yoki xususiy byudjetiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi: tibbiy xizmatlarning narxini hisoblash uchun S=Sp+Sk formulasi qo‘llaniladi, bu erda Sp to‘g‘ridan-to‘g‘ri xarajatlar; Sk-bilvosita xarajatlar. Nuro‘tkazgichni sotib olish bevosita xarajatlarga kiritiladi. Shunga ko‘ra, o‘rganish vaqtidagi joriy narxlardan kelib chiqib, standart tolaning narxi 1,412,817 so‘mni, “Colibri” tizimi uchun qisqartirilgan tola to‘plamining narxi esa 847,690 so‘mni tashkil etdi. Shunday qilib, 1 bemor uchun sarflangan xarajatlarning tejalishi 565,127 so‘mni tashkil etdi va Shu ko‘rsatgich 430 bemorga xisoblanganda moliyaviy foyda 243.004.626 so‘mni tashkil etdi. Xulosa: " MHP02 (Colibri) " tizimidan bir yilda foydalanish byudjet mablag‘larini 565.127.000 so‘mga va byudjetdan tashqari mablag‘larni 1.130.254.000 so‘mga tejash imkonini berdi. Ilmiy yangilikdan keng foydalanish: “Oyoqlar venalarining varikoz kengayishini kam invaziv davolash natijalarini yaxshilash yo‘llari” mavzusida ilmiy yangiliklarni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Sog‘liqni saqlash vazirligiga Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazi direktori tomonidan 20.09.2023y.; №01-10/56 sonli xat yuborilgan;
termal obliteratsiyaning tez–tez uchraydigan asoratlari: teri osti nervlarining shikastlanishi, termal induksion tromboz va ikkilamchi telangiektaziya uchun xavf omillarini tahlil qilish va aniqlash orqali endovenoz operatsiyalar natijalarini yaxshilash qo‘shimcha aralashuvlarga bo‘lgan ehtiyojni kamaytirishga olib keldi va termo- induksion tromboz aniqlangan bemorlarda to‘g‘ridan-to‘g‘ri og‘iz antikoagulyantlarining samaradorligi va xavfsizligi, past molekulyar geparinlarni parenteral yuborishdan, shu jumladan kichik tibbiyot xodimlarini jalb qilishdan voz kechishga olib keladi; Ilmiy yangilikni joriy etish: olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazining buyrug‘i bilan markazning klinik bo‘limlari va uning hududiy filiallarining amaliy faoliyatiga kiritildi (52-sonli 20.09.2023-sonli buyruq). Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagicha: rivojlanish chastotasi va termal obliteratsiya asoratlari uchun xavf omillari ishonchli tarzda aniqlandi, ularning hayot sifatiga ta’siri baholandi, bu operatsiyadan oldin bemorlarni ob’ektiv ravishda xabardor qilish uchun asos bo‘ldi, shu jumladan ixtiyoriy rozilikni imzolash asosida termo-indukson trombozlarda, og‘iz antikoagulyantlaridan foydalanish, og‘riqli bo‘lgan teri osti pastmolekulyar geparinlar in’eksiyalaridan voz kechishga imkon berdi. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi: termik obliteratsiyaning asosiy asoratlari uchun xavf omillarini tahlil qilish va termo- induksion tromboz aniqlangan bemorlarda to‘g‘ridan-to‘g‘ri og‘iz antikoagulyantlarini qo‘llash samaradorligi va xavfsizligini isbotlash ushbu strategiyani rad etgan holda 1 bemorga 761,413 so‘m miqdorida mablag‘larni tejashga imkon berdi. Pastmolekulyar geparinlar bilan bunday holatni davolash 1,142,120 so‘mni tashkil qiladi (iqtisodiy samaradorligi 1 bemorga 380,707 so‘mni tashkil etadi). Xulosa: termik obliteratsiya asoratlari rivojlanishining xavf omillarini hisobga olish va bir yilda termio- induksion tromboz bilan asoratlangan bemorlarda og‘iz antikoagulyantlarini qo‘llash byudjet mablag‘larini 10 659 782 so‘m va byudjetdan tashqari mablag‘larni 21 319 564 so‘mga tejash imkonini berdi. Ilmiy yangilikdan keng foydalanish: “Oyoqlar venalarining varikoz kengayishini kam invaziv davolash natijalarini yaxshilash yo‘llari” mavzusida ilmiy yangiliklarni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Sog‘liqni saqlash vazirligiga Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazi direktori tomonidan 20.09.2023y.; №01-10/56 sonli xat yuborilgan;
ushbu yondashuvni shaxsiylashtirishning ishlab chiqilgan mezonlarini hisobga olgan holda asosiy yuzaki tomirlarni izolyasiya qilingan obliteratsiya taktikasi joriy etildi, bu esa suprafassial irmoqlarga aralashuvlar sonini kamaytirishga imkon berdi. Ilmiy yangilikni joriy etish: olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazining buyrug‘i bilan markazning klinik bo‘limlari va uning hududiy filiallarining amaliy faoliyatiga kiritildi (52-sonli 20.09.2023-sonli buyruq). Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagilardan iborat: taqdim etilgan taktikalar tufayli yuzaki tomirlarning kengaygan irmoqlarini yo‘q qilishning asoratlari va yon ta’siri xavfini kamaytirishga erishildi, shuningdek muolajalar davomiyligi qisqartirildi va bemorlar uchun qulaylik sezilarli darajada oshirildi. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagicha: 20% hollarda miniflebektomiya yoki EXO-ul`tratovush bilan boshqariladigan mikropenik skleroterapiya usullaridan foydalangan holda yuzaki tomirlarning kengaytirilgan irmoqlarini yo‘q qilishning hojati yo‘q, shunday qilib 1 bemorga o‘rtacha 1,903,533 so‘m mablag‘lar tejash imkonini beradi. Ushbu yondashuvni qo‘llashdan bosh tortish 100% hollarda suprafasiyal venalarni bir vaqtda yo‘q qilishga olib keladi va bitta bemor uchun davolanish narxini 380,706 so‘mga oshb ketadi. Xulosa: Magistral yuzaki tomirlarni izolyasiya qilingan xolda yo‘q qilish taktikasining muvaffaqiyatli amalga oshirilishi byudjet mablag‘larini 380.706.000 so‘m va byudjetdan tashqari mablag‘larni 761.412.000 so‘mga tejash imkonini berdi. Ilmiy yangilikdan keng foydalanish: “Oyoqlar venalarining varikoz kengayishini kam invaziv davolash natijalarini yaxshilash yo‘llari” mavzusida ilmiy yangiliklarni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Sog‘liqni saqlash vazirligiga Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazi direktori tomonidan 20.09.2023y.; №01-10/56 sonli xat yuborilgan;
ambulator bemorlarda spiral kompyuter tomografiyasida-flebografiyaga ehtiyoj aniqlandi va uning diagnostik salohiyati tahlil qilindi, bu venoz tizim kasalliklari bilan xastalangan bemorlarni tekshirish imkoniyatlarini kengaytirdi. Ilmiy yangilikni joriy etish: olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazining buyrug‘i bilan markazning klinik bo‘limlari va uning hududiy filiallarining amaliy faoliyatiga kiritildi (52-sonli 20.09.2023-sonli buyruq). Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagicha: Spiral kompyuter tomografiyasida flebografiyani flebologik amaliyotga faol joriy etish venoz tizimning bir qator kasalliklari uchun terapevtik yondashuvlarni tanlashni optimallashtirishni ta’minladi va shu bilan aholiga tibbiy yordam ko‘rsatish sifatini yaxshiladi. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagicha: spiral kompyuter tomografiyasi-flebografiyaning narxi 898,700 so‘mni tashkil etadi, 2,6% hollarda maqsadli qo‘llanilishi tufayli qo‘shimcha terapevtik va diagnostik muolajalarga ehtiyoj va (Subtraksion rentgen kontrastli flebografiya, residiv jarrohlik amaliyotlari va boshqalar).) kamayadi, bu esa shu tartibdagi bir bemor uchun taxminan 5 446 413 so‘m mablag‘ni tejash imkonini beradi, shu xoldagi umumiy bemorlar uchun esa o‘rtacha ularning har biri uchun 141,606 so‘m mablag‘ni tejalini tashkil qiladi. Xulosa: ambulator flebologik bemorlarda ko‘rsatmalarga muvofiq spiral kompyuter tomografiyasi-flebografiyadan bir yil davomida foydalanish o‘rtacha byudjet mablag‘larini 15,576,660 so‘mga va byudjetdan tashqari mablag‘larni 31,153,320 so‘mga tejash imkonni beradi. Ilmiy yangilikdan keng foydalanish: “Oyoqlar venalarining varikoz kengayishini kam invaziv davolash natijalarini yaxshilash yo‘llari” mavzusida ilmiy yangiliklarni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Sog‘liqni saqlash vazirligiga Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazi direktori tomonidan 20.09.2023y.; №01-10/56 sonli xat yuborilgan;
perivenoz to‘qimalarning infiltratsiyasi va ultratovush nazorati ostida teri osti tomirlarining safin bo‘lmagan va / yoki irmoqlarini sklerobliteratsiya qilishning ishlab chiqilgan usuli (12.03.2019 yildagi №2681737 RF patenti). Kiritilayotgan sklerozant preparatning hajmi va konsentratsiyasini kamaytirishga erishildi. Ilmiy yangilikni joriy etish: olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazining buyrug‘i bilan markazning klinik bo‘limlari va uning hududiy filiallarining amaliy faoliyatiga kiritildi (52-sonli 20.09.2023-sonli buyruq). Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagicha: taklif qilingan usul giperpigmentatsiya ehtimolini potensial ravishda kamaytirishga va skleroterapiya samaradorligini oshirishga imkon berdi. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagicha: Yuborilgan sklerozant miqdorini kamaytirish 1 bemorga 125,773 so‘m miqdorida mablag‘ni tejashga olib keldi. Ushbu usuldan foydalanmaslik har bir bemor uchun xarajatlarning belgilangan miqdorga oshishiga olib keladi. Xulosa: perivenoz to‘qimalarning infiltratsiyasi va ultratovush tekshiruvi ostida teri osti venalari infiltratsiyasi va/yoki infiltratsiyasini sklerobliteratsiya qilish usulining joriy etilishi byudjet mablag‘larini o‘rtacha 125.773.000 so‘m va byudjetdan tashqari mablag‘larni 251.546.000 so‘mga tejash imkonini berdi. Ilmiy yangilikdan keng foydalanish: “Oyoqlar venalarining varikoz kengayishini kam invaziv davolash natijalarini yaxshilash yo‘llari” mavzusida ilmiy yangiliklarni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Sog‘liqni saqlash vazirligiga Respublika xirurgik angionevrologiya ixtisoslashtirilgan markazi direktori tomonidan 20.09.2023y.; №01-10/56 sonli xat yuborilgan.