Норқобилова Райхона Давлатовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бошланғич синф ўқувчиларининг иқтидорини аниқлашда диагностика методларидан фойдаланиш механизми (она тили ўқув предмети мисолида)”, 13.00.01 - Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Ped3407.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз давлат педагогика институти.
Илмий раҳбар: Абдуллаева Шаҳзода Абдуллаевна, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Шодиева Матлуба Жўраевна, педагогика фанлари доктори, доцент; Машарипова Умида Абдувохидовна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бошланғич синф ўқувчиларининг иқтидорини аниқлашда диагностика методларидан фойдаланиш механизмини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бошланғич синф ўқувчиларининг иқтидорини аниқлашда диагностика методларидан фойдаланиш механизми ижодий иқтидорни аниқлаш диагностикасининг педагогик имкониятларини ташкилий-педагогик, мотивацион-қадриятли ва амалий-фаолиятли жараёнлар интегратив хусусиятларини мақсадли яхлитлаш ҳамда халқаро ПИСА ва ТИМСС баҳолаш дастурлари топшириқлар мазмунини ривожлантирувчи маʼлум мақсадларга адаптив уйғунлаштириш асосида такомиллаштирилган;
бошланғич синф ўқувчиларининг иқтидори диагностик методларидан фойдаланиш самарадорлиги она тилидан иқтидорини ривожлантириш моделини шакллаш, прогнозлаш, интерпретациядан фойдаланиш ҳамда методик топшириқлар тузилмасининг ўқув предметлари мазмунига интенсив сингдириш асосида такомиллаштирилган;
бошланғич синф ўқувчиларининг иқтидорини аниқлашда диагностика методларидан фойдаланиш иқтидорини аниқлаш технологияси диагностика методларидан амалий йўналтирилган контекстда фойдаланиш ҳамда инновацион фаолият элементларини педагогик жараёнга босқичма-босқич адаптивлаштириш имкониятларини кенгайтириш асосида такомиллаштирилган;
бошланғич синф ўқувчиларининг иқтидорини аниқлашда диагностика методларидан фойдаланиш самарадорлиги муаммоли топшириқларни оддийдан мураккабга қараб ривожлантириб бориш, қиёслашдан фойдаланиш бўйича тавсиялар ишлаб чиқилган ва “Таълимий платформа имкониятлари ва унда ишлаш тартиби” курсини киритиш асосида такомилаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бошланғич синф ўқувчиларининг она тилидан иқтидорини аниқлаш ва механизмларини такомиллаштириш юзасидан ишлаб чиқилган услубий ва амалий таклифлар асосида:
бошланғич синф ўқувчиларининг иқтидорини аниқлашда диагностика методларидан фойдаланиш механизми ижодий иқтидорни аниқлаш диагностикасининг педагогик имкониятларини ташкилий-педагогик, мотивацион-қадриятли ва амалий-фаолиятли жараёнлар интегратив хусусиятларини мақсадли яхлитлаш ҳамда халқаро ПИСА ва ТИМСС баҳолаш дастурлари топшириқлар мазмунини ривожлантирувчи маʼлум мақсадларга адаптив уйғунлаштириш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар “Бошланғич синфларда она тили ва математикадан синфдан ташқари ишлар” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий таʼлим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 27-мартдаги 68-сон буйруғига асосан берилган 68-710 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада ўқувчиларда ПИСА, ТИМСС халқаро тадқиқотлардаги ёзиш бўйича топшириқлар билан ишлаш кўникмаларини ривожлантириш имкони кенгайтирилган;
бошланғич синф ўқувчиларининг иқтидори диагностик методларидан фойдаланиш самарадорлиги она тилидан иқтидорни ривожлантириш моделини шакллаш, прогнозлаш, интерпретациядан фойдаланиш ҳамда методик топшириқлар тузилмасининг ўқув предметлари мазмунига интенсив сингдириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Бошланғич синфларда она тили ва математикадан синфдан ташқари ишлар” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий таʼлим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 27-мартдаги 68-сон буйруғига асосан берилган 68-710 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада бошланғич синф ўқувчиларининг она тилидан иқтидорини ривожлантиришга қаратилган топшириқлар билан ишлаш кўникмалари ошган, диагностика қилиш имкониятлари кенгайган;
бошланғич синф ўқувчиларининг иқтидорини аниқлашда диагностика методларидан фойдаланиш иқтидорини аниқлаш технологияси диагностика методларидан амалий йўналтирилган контекстда фойдаланиш ҳамда инновацион фаолият элементларини педагогик жараёнга босқичма-босқич адаптивлаштириш имкониятларини мос кенгайтириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Бошланғич синфларда она тили ва математикадан синфдан ташқари ишлар” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий таʼлим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 27-мартдаги 68-сон буйруғига асосан берилган 68-710 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада ўқувчиларда зарур ҳаётий кўникмалар: мақсаднинг аниқлиги, тез ва самарали қарор қабул қилиш, муаммоларни тезкор таҳлил этиш ва вазиятга мослашишни ривожлантиришга йўналтирилган инновацион фаолият элементларини педагогик жараёнга адаптивлаштириш имкониятларини кенгайтиришга хизмат қилган;
бошланғич синф ўқувчиларининг иқтидорини аниқлашда диагностика методларидан фойдаланиш самарадорлиги муаммоли топшириқларни оддийдан мураккабга қараб ривожлантириб бориш, қиёслашдан фойдаланиш бўйича тавсиялар ишлаб чиқилган ва “Таълимий платформа имкониятлари ва унда ишлаш тартиби” курсини киритиш асосида такомилаштиришга оид таклифлар “Бошланғич синфларда она тили ва математикадан синфдан ташқари ишлар” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий таʼлим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 27-мартдаги 68-сон буйруғига асосан берилган 68-710 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада таълим жараёнини муваффақиятли ташкил этилиши, ўқитувчиларнинг замонавий билим ва инновациялар, илғор хорижий тажрибалардан самарали фойдаланишларига шароит яратилган.
