Xolmatova Iroda Ismoiljon qizining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiya himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «G‘ovak muhitdagi neft va gaz filtratsiyasi masalalarini echishda takomillashtirilgan matematik model va hisoblash algoritmlarini ishlab chiqish», 05.01.07 – Matematik modellashtirish. Sonli usullar va dasturlar majmui (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi roʻyxatga olingan raqam: B2022.2.PhD/T2841
Ilmiy rahbar: Ravshanov Normaxmad, texnika fanlari doktori, professor.
Dissertasiya bajarilgan muassasa nomi: Raqamli texnologiyalar va sun’iy intellektni rivojlantirish ilmiy-tadqiqot instituti.
Ilmiy kengash faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, Ilmiy kengash raqami: Raqamli texnologiyalar va sun’iy intellektni rivojlantirish ilmiy-tadqiqot instituti, PhD.13/30.12.2021.T.142.01.
Rasmiy opponentlar: Normurodov Chori Begalievich fizika-matematika fanlari doktori, professor; Muhammadiev Abduvali Shukurovich,  fizika-matematika fanlari doktori, dotsent.
Etakchi tashkilot: Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Nukus filiali.
Dissertasiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi g‘ovak muhitdagi filtratsiyasi masalalarini neft, gaz va suv tazyiqli rejimlardagi matematik modellari, hisoblash algoritmlari va dasturiy ta’minotlarini yaratishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
g‘ovak muhitdagi neft va gaz filtratsiya jarayonlarining g‘ovalik, o‘tkazuvchanlik, to‘yinganlik, effektiv balandlik koeffisientlarining qiymatlarini qatlamning barcha nuqtalarida aniqlash asosida matematik modellari takomillashtirilgan;
g‘ovak muhitdagi neft-suv hamda gaz-suv filtratsiyasi jarayonlarining g‘ovaklik, o‘tkazuvchanlik, to‘yinganlik, effektiv balandlik koeffisientlarining qiymatlarini qatlamning barcha nuqtalarida aniqlash asosida matematik modellari takomillashtirilgan;
qatlamdagi quduqlar joylashgan nuqtalarida berilgan ma’lumotlarni hisobga olgan holda qatlamning qolgan barcha nuqtalaridagi qiymatlarini hisoblash algoritmi ishlab chiqilgan;
filtratsiya jarayonida neft va gaz, bundan tashqari suv tazyiqli rejimdagi vaqt bo‘yicha asosiy parametrlarining o‘zgarishi va qatlamdagi neft-suv, gaz-suv chegaralarining siljish dinamikasini hisoblash algoritmlari ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi:
G‘ovak muhitdagi neft va gaz, bundan tashqari suv tazyiqli rejimlardagi filtratsiya jarayonlarini o‘rganish natijalari asosida:
kondagi quduqlar joylashgan nuqtalarda berilgan effektiv balandlik, o‘tkazuvchanlik, g‘ovaklik, to‘yinganlik koeffisientlarining qiymatlarini butun kon bo‘ylab aniqlash algoritmi, bundan tashqari, neft va gaz filtratsiyasi jarayonlarining matematik modellari, hisoblash algoritmlari va dasturiy ta’minoti «Koson neft va gaz qidiruv ekspedisiyasi» MChJ obektida joriy qilingan (Qashqadaryo viloyati hokimyatining 2023-yil 23-iyundagi 04/2796-1 – son ma’lumotnomasi). Natijada neft va gaz konlaridagi bosim holatini aniqlashda ularning samaradorligi 0,3-0,4 foizga oshirilgan va mehnat harajatlarini 6-7 foizga kamaytirish imkonini bergan;
g‘ovak muhitdagi neft va gaz, bundan tashqari suv tazyiqli rejimlardagi filtratsiya jarayonlarining matematik modellari, hisoblash algoritmlari va dasturiy ta’minoti «O‘zbekiston respublikasi sanoat hafvsizligi davlat qo‘mitasi Qashqadaryo bo‘limi»ga joriy qilingan (Qashqadaryo viloyati hokimyatining 2023-yil 23-iyundagi 04/2796-1 – son ma’lumotnomasi). Natijada muhandislik hisob kitoblarini o‘tkazishga ketadigan vaqt hamda mehnatni 10-12 foizga qisqartirish imkonini bergan;
ishlab chiqilgan matematik modellar, sonli hisoblash algoritmlari va dasturlari «Sho‘rtan neft va gaz qazib chiqarish boshqarmasi» obektiga joriy qilingan (Qashqadaryo viloyati hokimyatining 2023-yil 23-iyundagi 04/2796-1 – son ma’lumotnomasi). Natijada, kondagi ba’zi nuqtalarda berilgan ma’lumotlardan foydalanib, ular butun soha bo‘ylab hisoblangan va kondagi bosim aniqlangan. Bu esa muhandislik hisob kitoblarini o‘tkazishga ketadigan vaqtni 10-12 foizga qisqartirish imkonini bergan.