Xoshimov Xushbaxt Rustamjon o‘g‘lining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan tarmog‘i nomi): «Farg‘ona vodiysi shimoliy adirlarining florasi», 03.00.05–Botanika (biologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2020.3.PhD/B483.
Ilmiy rahbar: Batoshov Avazbek Risqulovich, biologiya fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasalar nomi: Namangan davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Botanika instituti, DSc.02/30.12.2019.B.39.01.
Rasmiy opponentlar: Raximova Tashxanim, biologiya fanlari doktori, professor; Qodirov G‘ayrat O‘roqboevich, biologiya fanlari nomzodi, dotsent.
Etakchi tashkilot: Farg‘ona davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: Farg‘ona vodiysi shimoliy adirlari florasining tur tarkibini to‘r tizimli xaritalash orqali aniqlash va floraning keng ko‘lamli tahlilini amalga oshirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
Farg‘ona vodiysi shimoliy adirlari florasining taksonomik tarkibi aniqlandi, unga ko‘ra 62 oila, 355 turkumga mansub 804 turni o‘z ichiga qamrab olgan. Taksonomik tarkib asosida floraning izohli konspekti tuzilgan;
ilk bor O‘zbekiston florasi uchun 13 tur, shundan, Farg‘ona vodiysi florasiga 8 tur keltirilgan;
oxirgi 114 yil ichidagi geobog‘langan ma’lumotlaridan foydalangan holda floraning 804 turiga tarqalishini aks ettiruvchi to‘r tizimli xaritasi tuzilgan;
Tabiatni Muhofaza Qilish Xalqaro Ittifoqi (IUCN) toifalari va mezonlari asosida 13 ta noyob va endem turlar uchun baholangan va muhofaza uchun tavsiya etilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Farg‘ona vodiysi shimoliy adirlarining florasini tadqiq qilishda olingan ilmiy natijalar asosida:
Farg‘ona vodiysi shimoliy adirlarining florasidagi O‘zbekiston “Qizil kitobi”ning 2019-yilgi nashriga kiritilgan turlar hamda “Qizil kitob”ning navbatdagi nashriga tavsiya etilgan turlarning populyatsiyasi holati, Tabiatni Muhofaza Qilish Xalqaro Ittifoqi (IUCN) mezonlari asosidagi tahlili va turlarni tarqalishini aks ettiruvchi GeoCAT hamda GAT xaritalari, Namangan viloyat Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi boshqarmasi faoliyatiga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligining 2023-yil 12-apreldagi 03-01/21-239-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, tadqiqot hududida tarqalgan kamyob va yo‘qolib borayotgan turlarning holatini monitoring qilish va ularning populyatsiyalarini muhofaza qilish imkonini bergan;
Farg‘ona vodiysi shimoliy adirlari florasiga doir 618 dan ortiq turning 5540 dan ortiq gerbariy namunalari O‘zbekiston Milliy gerbariy (TASh) respublika noyob ilmiy obekti fondiga topshirilgan (O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining 2023-yil 9-yanvardagi 4/1255-47-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, G‘arbiy Tyanshan (Chorkesar) va Farg‘ona (Janubiy-Chotqol), okrugi tarkibidagi botanik-geografik rayonlar florasiga oid yangi gerbariy namunalari noyob ilmiy obekti O‘rta Osiyo bo‘limi kolleksiyasini boyitgan va O‘zbekiston florasining elektron ma’lumotlar bazasi axborot-tahlil tizimini shakllantirish imkonini bergan.