Ботирова Севара Мамуровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистон тарихини ўрганиш жараёнида ўқувчиларда коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантириш технологияси (8-синф мисолида)”, 13.00.02Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (тарих) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Ped3538.
Илмий раҳбар: Замилова Римма Рамилевна, педагогика фанлари доктори (ДСc), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Наманган давлат университети, PhD.03/04.06.2020.Ped.76.02.  
Расмий оппонентлар: Эгамбердиева Турғуной Ахмаджоновна,  педагогика фанлари доктори, профессор; Собирова Махбуба Юсупджановна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади умумий ўрта таълим мактаби 8-синф ўқувчиларида Ўзбекистон тарихи ўқув машғулоти орқали коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантиришнинг услубий моделини ишлаб чиқиш ва экспериментал текширишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
мактаб таълимида тарих фанини инновацион ўқитиш асосида унинг ўқувчиларда коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантиришга ёʻналтирилган яхлит технологик тузилма сифатида гносеологик (англашга доир) мазмунини таълимнинг когнитив (билишга доир) функсионаллиги билан ўзаро оптималлаштириш асослари ишлаб чиқилган;
тарих фанини ўқитишга нисбатан замонавий ёндашувларнинг педагогик хусусиятлари (тарихни объектив ёритиш, амалиёт билан боғлаш, тизимли таҳлил қилиш, дидактик ҳамда тарбиявий характерини яратиш, рационал хулоса чиқаришга ундаш кабилар) орқали ўқувчиларда коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантиришга аксиологик муносабатни шакллантиришнинг педагогик жиҳатлари очиб берилган;
ўқувчиларда коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантиришда тарих фанига герменевтик ёндашувни олиб кириш орқали тарихий жараёнларни жонлантириш методикасини такомиллаштириш ва таълим жараёнида “ўтмиш-ҳозир-келажак мулоқоти” муҳитини яратишга устуворлик бериш омиллари асосланган;
ўқувчиларда коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантиришда миллатлараро мулоқотга доир тарихий билимларнинг тарихий ва ижтимоий-маданий саводхонликка комплекс таъсир этувчи полифакторли хусусиятларининг психологик-методик, технологик-методик каби интегратив кўрсаткичларидан педагогик жараёнда креатив, мотивацион, фаолиятли ёндашув асосида фойдаланишзарурати асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Умумий ўтра таълим мактабида Ўзбекистон тарихини ўрганиш жарайонида ўқувсҳиларда коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантириш технологийаси (8-синф мисолида)” мавзуси бўйисҳа тадқиқотнинг илмий натижалари асосида:
ўқувчиларда коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантиришда тарих фанига герменевтик ёндашувни олиб кириш орқали тарихий жараёнларни жонлантириш методикасини такомиллаштириш ва таълим жараёнида “ўтмиш-ҳозир-келажак мулоқоти” муҳитини яратишга устуворлик бериш омиллари асосланишга доир илмий-методик тавсийа ва диссертацийа маълумотларидан Республика Маънавийат ва маърифат марказининг 2023-йил усҳун сҳора-тадбирлар дастурининг ИИИ йўналишида белгиланган “Ғойа ва мафкура масаласи ҳамда илм-фан ва маърифат тарғиботи” 14-банди “Ижтимоий-маънавий ва мафкуравий жарайонларни тадқиқ қилиш технологийалари бўйисҳа хориж ва ҳамдўстлик   тажрибасини ўрганиш”да фойдаланилган (Республика “Маънавийат ва маърифат маркази”нинг 2023-йил 7-июндаги 218-сон маълумотномаси). Натижада, Ўзбекистон тарихини ўрганиш жарайонида 8-синф ўқувсҳиларида коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантириш орқали Ўзбекистон миллий тараққийот стратегийаси билан интеграцийалашувини қийосий таҳлил етишга хизмат қилган;
ўқувчиларда коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантиришда миллатлараро мулоқотга доир тарихий билимларнинг тарихий ва ижтимоий-маданий саводхонликка комплекс таъсир этувчи полифакторли хусусиятларининг психологик-методик, технологик-методик каби интегратив кўрсаткичларидан педагогик жараёнда креатив, мотивацион, фаолиятли ёндашув асосида фойдаланишга доир илмий-методик тавсиялар ишлаб чиқишга доир амалий таклифларидан Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими Вазирлиги ҳузуридаги Республика Таълим маркази  фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими Вазирлиги ҳузуридаги Республика Таълим марказининг 2023-йил 24 июлдаги  01/11-01/11-650-сон маълумотномаси). Натижада, шахснинг энг ижтимоий аҳамиятга эга бўлган фазилатлари: мулоқотмандлик, масъулиятлилик, ташаббускорлик, толерантлик, ўз мустақил фикрига эга бўлиши, қарор қабул қилиш каби қобилиятларини ҳамда коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантириш бўлажак мутахассисларни уларни келажакда  ўз фаолиятларини самарали ва сифатли ташкил этишларига омил бўлган;
мактаб таълимида тарих фанини инновацион ўқитиш асосида унинг ўқувчиларда коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантиришга ёʻналтирилган яхлит технологик тузилма сифатида гносеологик мазмунини таълимнинг когнитив функсионаллиги билан ўзаро оптималлаштириш асослари ишлаб чиқилган ва тарих фанини ўқитишга нисбатан замонавий ёндашувларнинг педагогик хусусиятлари орқали ўқувчиларда коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантиришга аксиологик муносабатни шакллантиришнинг педагогик жиҳатлари очиб беришга доир таклиф ва тавсияларидан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанийаси “Ўзбекистон” телерадиоканали ДУКнинг 2023-йил йанвар ва май ойларидаги “Ўзбекистон йошлари”, “Таълим ва тараққийот”, “Миллат ва маънавийат” кўрсатувларини самарали ташкил етишда, уларнинг дастур ва ссенарийларини таййорлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанийаси 2023-йил 7-июндаги 04-36-905-сонли далолатномаси). Натижада ўқувсҳи-йошларда Ўзбекистон тарихини ўрганишда коммуникатив ва нутқий кўникмаларни ривожлантиришга еришилган.