Sayt test rejimida ishlamoqda

Қўлдошев Рустамбек Авезмуродовичнинг 
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон
    

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистонда бошланғич синф дарсликлари яратилишининг методик асослари”, 13.00.02- Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (бошланғич таълим) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3.DSc/Ped358.
Илмий маслаҳатчи: Ҳамроев Алижон Рўзиқулович, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК номи: Бухоро давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Ped.72.04 рақамли Бир марталик илмий кенгаш. 
Расмий оппонентлар: Сафарова Роҳатой Гайбуллаевна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Нуруллаева Шаҳло Уктамовна, педагогика фанлари доктори, профессор; Ҳамроев Ғофур Ҳасанович, педагогика фанлари доктори (DSc), доцент.
Етакчи  ташкилот: Термиз давлат университети.
        Диссертация йўналиши назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистонда бошланғич синф дарсликларини яратиш тарихини ўрганиш, илмий-назарий асослаш, янги авлод дарсликлари замонавий тенденсияларини таълим-тарбия жараёнида қўллаш методикасини такомиллаштиришдан иборат.  
III.  Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бошланғич синф дарсликларда фойдаланилган дидактик тамойиллар мазмун-моҳиятини таҳлилий ўрганиш натижаларини янги авлод дарсликларини шакллантириш ва яратиш хусусиятлари ўқувчи ва ўқув материали орасидаги боғланишларнинг мазмунли, мақсадли, функсионал ва воситавий алоқаларнинг шаклланганлик даражаси аниқлашлаштирилган; 
бошланғич синф дарсликларида таянч ва фанга оид компетенсияларга таъсир этувчи омилларни таснифлашнинг шакл ва мазмун-моҳиятидан келиб чиқиб рефлексив, маърифий, коммуникативлик ва когнитив-прагматик компетенсиялари ўқувчиларнинг психолингвистик қобилиятларини ҳамда нутқ ва тафаккурнинг ўзаро диалектик боғлиқлигига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган; 
бошланғич синф дарсликларида ўқувчиларнинг дунёқараши ва тафаккурини ривожлантириш, миллий ва умуминсоний қадриятларга доир тасаввурларни уйғотиш, эвристик қобилиятларни ривожлантириш, ижодий топшириқлар замонавий технологияларга таяниб дарслар мазмуни назарий ва амалий жиҳатларга кўра такомиллаштирилган;
бошланғич таълим мазмуни ва дарслик яратиш соҳасидаги тажрибаларни ўрганиш ва билимларни ўзлаштириш жараёнининг компонентлари ўқитувчи ва ўқувчи орасидаги коммуникативлик коллоборатив ёндашувга кўра эргономик лойиҳалаш асосида умумлаштирилган; 
бошланғич синфларда дарсликлар яратилишида грамматик тушунчаларни моделлаштириш ва алгоритмик машқларнинг методик имкониятлари шахсга йўналтирилган технологиялар асосида ўқитишни такомиллаштириш “Она тили” ва  “Ўқиш саводхонлиги” ўқув предметларидан фойдаланиш зарурати асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистонда бошланғич синф дарсликлари яратилишининг методик асослари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
бошланғич синф дарсликларда фойдаланилган дидактик тамойиллар мазмун-моҳиятини таҳлилий ўрганиш натижаларини янги авлод дарсликларини шакллантириш ва яратиш хусусиятлари ўқувчи ва ўқув материали орасидаги боғланишларнинг мазмунли, мақсадли, функсионал ва воситавий алоқаларнинг шаклланганлик даражасини аниқлашга доир илмий асосланган таҳлилий материаллардан “Ф1-ХТ-1-31247. Ўқувчиларда ўзаро дўстона муносабатларга асосланиб ҳамкорликда фаолият кўрсатиш кўникмаларини шакллантириш стратегияси” мавзусидаги лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 27 апрелдаги 02/02-01-63-сон маълумотномаси). Натижада она тили ва ўқиш саводхонлиги дарсларининг мазмунини такомиллаштиришга хизмат қилган; 
бошланғич таълим мазмуни ва дарслик яратиш соҳасидаги тажрибаларни ўрганиш ва билимларни ўзлаштириш жараёнининг компонентлари ўқитувчи ва ўқувчи орасидаги коммуникативлик коллоборатив ёндашув воситасида эргономик лойиҳалашга доир тавсияларни амалиётда қўллаш малакаси ҳамда креатив фаоллик ривожлантирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 27 апрелдаги 02/02-01-63-сон маълумотномаси). Натижада ўқувчилар грамматик билимларининг ошишига хизмат қилган;
бошланғич синф дарсликларида таянч ва фанга оид компетенсияларга таъсир этувчи омилларни таснифлашнинг шакл ва мазмун-моҳиятидан келиб чиқиб рефлексив, маърифий, коммуникативлик ва когнитив-прагматик компетенсиялари ўқувчиларнинг психолингвистик қобилиятларини ҳамда нутқ ва тафаккурнинг ўзаро диалектик боғлиқлигига оид ишлаб чиқилган таклифлар “Она тили ўқитиш методикаси”, “Ҳуснихатга ўргатишнинг амалий асослари”, “Методика фанлари ўқитиш технологияси” (Бухоро, “Фан ва таълим”. 2022-2023-й.й.) дарсликларининг мазмунида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 27 апрелдаги 02/02-01-63-сон маълумотномаси). Натижада 5111700-бошланғич таълим йўналиши учун “Бошланғич синф она тили ва ўқиш саводхонлиги дарсликларининг янги авлодини яратиш” танлов фани жорий этилган;
бошланғич синф дарсликларида ўқувчиларнинг дунёқараши ва тафаккурини ривожлантириш, миллий ва умуминсоний қадриятларга доир тасаввурларни уйғотиш, эвристик қобилиятларни ривожлантириш, ижодий топшириқлар замонавий технологияларга оид таклиф ҳамда тавсиялардан “А1-ХТ-19701 Ўқувчиларнинг ўқув-билув имкониятларини кенгайтиришга хизмат қиладиган вазиятларни лойиҳалаш механизмлари” амалий лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 27 апрелдаги 02/02-01-63-сон маълумотномаси). Натижада, бошланғич синф ўқувчиларининг фанга оид ва таянч компетенсияларини ривожлантиришнинг интеграллашган методик таъминоти ўқув-тарбия жараёнига татбиқ этилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish