Дониёров Бектош Баҳодировичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Тўқувчиликка юқори самарали иплар тайёрлаш технологияси кўрсаткичларини ишлаб чиқиш», 05.06.02–Тўқимачилик материаллари технологияси ва хомашёга дастлабки ишлов бериш (техника фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Т549.

Илмий раҳбар: Алимбоев Эркин Шарипович, техника фанлари номзоди, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти, DSc.27.06.2017.Т.08.01.

Расмий оппонентлар: Холиков Қурбонали Мадаминович, техника фанлари доктори; Матисмаилов Сайфулла Лолашбоевич, техника фанлари номзоди, доцент.

Етакчи ташкилот: Ўзбекистон табиий толалар илмий-тадқиқот институти.

Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: пахта толали иплардан юқори самарали танда тайёрлаш усули ва унинг технологик кўрсаткичларини ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

замонавий қайта ўраш автоматларида танда ва арқоқ ипларини тайёрлашда уларнинг узиш чегараларини алоҳида ўрнатиш параметрлари ишлаб чиқилган;

мавжуд тандалаш технологиясида тезликни ошириш орқали эришиладиган унумдорлик кутилган натижа бермаслиги сабабли уларни бартараф этиш омиллари ишлаб чиқилган;

танда ғалтаги шаклланиш жараёнида иплар тукдорлиги ҳамда узуқлар сони кўпайиши натижасида чиқиндилар миқдори ортиб кетиши аниқланиб, уларни камайтиришни таъминловчи технологик кўрсаткичлар ишлаб чиқилган;

узлуксиз хомашё тежамкор оҳорлаб-тандалаш жараёнининг технологик кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Ипларни тўқувчиликка тайёрлаш жараёнларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:

тўқимачилик ипларининг кўп даврли чўзилиш деформацияси билан бир қаторда, ипларнинг емирилишга чидамлилигини ҳам аниқлаш бўйича Интеллектуал мулк агентлигининг фойдали моделга патенти олинган (“Ипларни кўп маротабали чўзилиш деформацияси ва едирилишига чидамлилигини аниқлаш асбоби”,  №FAP 00887-2012 й.). Натижада танда ипларига тўқув дастгоҳида содир бўладиган ташқи таъсирлар аҳамиятини аниқлаш имконияти яратилган;

замонавий қайта ўраш автоматлари ипларнинг нотекис қисмларини бартараф этиш қурилмаси узиш чегараларининг янги кўрсаткичлари “Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасига қарашли “TASHTIB-TEX” қўшма корхонасида жорий қилинган (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2018 йил 21 февралдаги ДМ-166-сон маълумотномаси). Натижада автоматларда содир бўладиган чиқиндилар миқдори камайтирилиб, уларнинг эксплуатацион муддатлари узайтирилган;

бязь тўқимасини ишлаб чиқариш учун оҳорлаб-тандалаш технологияси “Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасига қарашли “IRODA GAZMOL BIZNES” тўқувчилик корхонасида ишлаб чиқаришга жорий қилинган (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2018 йил 21 февралдаги ДМ-166-сон маълумотномаси). Натижада мавжуд технологияга нисбатан чиқиндилар миқдори 25 %га камайиши ҳамда замонавий тўқув дастгоҳларига сифатли хомашё тайёрлаш имконини берган.