Очилова Дилафруз Бахрамовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертатсияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертатсия мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармог'и): «Жон Драйденнинг “Аврангзеб” фожиаси лингвопоетикаси», 10.00.04 – Европа, Америка ва Австралия халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
Диссертатсия мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3.PhD/Fil1157.
Илмий раҳбар: Хажиева Феруза Мелсовна, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертатсия бажарилган муассаса номи: Қарши давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.03.
Расмий оппонентлар: Жўраева Малоҳат Муҳаммадовна, филология фанлари доктори, профессор; Саидова Мухайё Умедилоевна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.    
Диссертатсия йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Жон Драйденнинг “Аврангзеб” драмасининг лингвопоетик оъзига хослигини, экспрессив ва экстралингвистик воситаларнинг хусусиятларини поетик синтаксиснинг функсионал-семантик аспектда аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
Европада класситсизм даври драматурглари ижодининг спетсифик хусусиятлари антик ва Уйғониш даври адабиётининг бадиий-эстетик анъаналарига хос бўлган миметик ёндашув асосида намоён бўлиши ҳамда ушбу давр драмаларида уч бирлик қонунияти – ҳаракат, вақт ва макон бирликлари каби етакчи омиллар устиворлиги асосланган; 
Жон Драйденнинг қаҳрамон яратиш маҳорати, бадиий консепсияси, ғоявий-ахлоқий моҳияти, муаллиф эстетик стратегияси, тафаккури, адиб асарларининг бадиий эстетикаси “Аврангзеб” драмасидаги сюжет ва композитсия, мавзу ва ғоя, коллизиянинг фожиавий табиати мутаносиблиги орқали намоён бўлганлиги аниқланган; 
“Аврангзеб” драмасидаги стилистик конвергенсиялар мажмуаси таҳлили орқали Драйден услубига хос метафорик маънони асослаш, асарда стилистик конвергенсияларнинг лингвопрагматик хусусиятларини ёртиб бериш, вазиятнинг шартлилиги ва метафорик моҳияти каби бадиий усулларнинг мазмунга асосланиши исботланган;
“Аврангзеб” драмаси поетикасига хос бўлган асосий бадиий-ифодали воситалар, рамзлар ва аллюзияларнинг интертекстуал вазифаси, трансформатсияси, функтсионаллиги,  индивидуал ёндашув тамойиллари асосида инглиз класситсизм драмасида интертекстуалликнинг шарқона мотивлари экстратекстуаллик ва интратекстуаллик орқали ифодаланиши далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Жон Драйденнинг бадиий маҳорати, “Аврангзеб” трагедияси лингвопоетикасининг тадқиқи жараёнида олинган илмий натижа ва хулосалар асосида: 
Европада класситсизм даври драматурглари ижодиннг спетсифик хусусиятлари антик ва Уйғониш даври адабиётининг бадиий-эстетик тажрибаларига асосланиб, қадимги юнон-рим адиблари ижодига хос боълган услубга миметик ёндашувнинг мавжудлиги ҳамда драмаларда уч бирлик қонунияти – ҳаракат, вақт ва макон бирликлари етакчи омиллар устиворлигига доир назарий хулосалардан Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтида 2017-2020 йилларда бажарилган ФА-Ф1-005 “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2022-йил 1-декабрдаги  17.01/223-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа драма матнининг лингвопоетик ва лингвопрагматик тадқиқи борасидаги янги илмий-назарий манба ва маʼлумотлар билан бойиган; 
Жон Драйденнинг қаҳрамон яратиш маҳорати, бадиий консепсияси, ғоявий-ахлоқий моҳияти, муаллиф эстетик стратегияси, тафаккури, адиб асарларининг бадиий эстетикаси илмий-назарий жиҳатдан изоҳланиб, “Аврангзеб” драмасининг сюжет ва композитсияси, мавзу ва ғояси коллизиянинг фожиавий табиати лисоний элементларнинг конструктив функсиялари орқали намоён бўлганлиги билан боғлиқ  хулосалардан Қарши давлат университетида Европа Иттифоқининг “Эрасмус+ Теачинг Мобилитй Прожеcт КА-107 Мобилитй оф Индивидуалс бетwеен Программе анд Партнер Cоунтриес” мавзусидаги дастур доирасида амалга оширилган инновацион лойиҳада фойдаланилган (Қарши давлат университетининг 2023-йил 17-февралдаги 04/578-сон маълумотномаси).  Натижада   Жон Драйден трагедиясида қоълланилган метафора, метонимия, эпитет, ирония, сарказм, оъхшатиш, стилистик такрор, параллел конструксия, инверсия каби стилистик воситаларнинг контекстуал ва имплитсит маъноларини декодловчи маълумотлар хусусидаги мулоҳазалар лойиҳа мундарижасини кенгайтириб, мазмунини мукаммаллаштирган; 
“Аврангзеб” драмасида услубий воситаларни стилистик конвергенсиялар мажмуаси таҳлили Драйден услубига хос метафорик маънони асослаш, асарда стилистик конвергенсияларнинг лингвопрагматик хусусиятларини ёртиб бериш, вазиятнинг шартлилиги ва метафорик моҳияти каби бадиий усулларнинг мазмунга мутаносиблигида намоён бўлиши билан боғлиқ хулосалардан Қарши давлат университетида АҚШ элчихонаси билан ҳамкорликда СУЗ-800-21-ГР-3181 рақамли “Реинфорcинг Энглиш Лангуаге cомпетенcе ат Карши Стате Университй” номли хорижий лойиҳада фойдаланилган (Қарши давлат университетининг 2022-йил 16-декабрдаги 04/5128-сон маълумотномаси). Натижада “Англия адабиёти”, “Адабиётшунослик”, “Матн таҳлили”, “Стилистика” фанлари асосларини модернизатсия қилинган, таълим тизими жараёни мустаҳкамланган, фанларнинг амалий қисмлари такомиллаштирилган, илмий тадқиқот иши халқаролаштирилиб ҳамкор университетлар билан фанлараро интегратсия алмашинуви йоълга қоъйилган; 
“Аврангзеб” драмаси поетикасига хос бўлган асосий бадиий-ифодали воситалар, рамзлар ва аллюзияларнинг интертекстуал вазифаси, трансформатсияси, функтсионаллиги,  индивидуал ёндашув тамойиллари инглиз класситсизм драмасида интертекстуалликнинг шарқона мотивлари экстратекстуаллик ва интратекстуаллик негизида ифодаланиши билан боғлиқ хулоса ва натижалардан Қашқадарё вилояти “Олтин воҳа” радиоканалининг “Аёл – миллат келажаги” номли эшитириши ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Қашқадарё вилояти телерадиокомпаниясининг 2022-йил 19-декабрдаги №17-05/333-сон маълумотномаси).  Натижада радиотингловчиларининг Оърта аср Англия адабиётида класситсизм  тенденсиялари, Жон Драйденнинг услуби ва “Аврангзеб” трагедиясининг  бадиий-ғоявий мазмуни тоъғрисидаги билимларини ва уларнинг китобхонликка қизиқишини оширишга хизмат қилган.