Qosimov Jahongir Avloqulovichning
falsafa doktor (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): Talabalarning kasbiy kompetentligini zamonaviy grafik dasturlar asosida takomillashtirish (gidrotexnika qurilishi ta’lim yo‘nalishi misolida), 13.00.02 – “Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi” (Chizma geometriya va muhandislik grafikasi)
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: V2022.4.PhD/Ped4134
Ilmiy rahbarning F.I.Sh., ilmiy darajasi va unvoni:
texnika fanlari doktori, professor Sultanov Taxirjon Zakirovich.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: “Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti” Milliy tadqiqot universiteti
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: “Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti” Milliy tadqiqot universiteti huzuridagi DSc.03/30.12.2019.T.10.02 raqamli Ilmiy Kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengash
Rasmiy opponentlar: pedagogika fanlari doktori, professor Ismailova Zuxra Karabaevna, pedagogika fanlari doktori (13.00.05), dotsent Gulyamov Komiljon Maxmudovich (13.00.02).
Yetakchi tashkilot - Toshkent arxitektura-qurilish universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi talabalarning kasbiy kompetentligini zamonaviy grafik dasturlar asosida takomillashtirishdan iborat
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
Computer Aided Design (CAD) grafik dasturlarining qulay funksional imkoniyatlari vositasi yordamida talabalarning kasbiy kompetentligini takomillashtirishda gidrotexnik kompozisiyalarni yaratishga doir avtomatlashtirilgan-didaktik imkoniyatlari muhandislik kompyuter grafikasi fanining o‘qitish samaradorligini belgilovchi konstruksiyalash, prognozlash, modellashtirish komponentlarining dinamik konstrukturli perespektiv metodika bilan identivlik darajasi produktivligini bevosita hisobga olish orqali aniqlashtirilgan;
talabalarda motivatsion faoliyatni rivojlantirishning konseptual, reflekciv, integrativ komponentlari virtuallik va illyustrativlik xususiyatlariga ustuvorlik berish asosida takomillashtirilgan;
talabalarning kasbiy kompetentligini zamonaviy grafik dasturlarning rivojlanganlik darajalarini baholashning diagnostik imkoniyatlari tahlil, loyihalash, anketa-so‘rov, ko‘p darajali testlar, ziddiyatli vaziyatlar kompleks foydalanish asosida optimallashtirilgan;
talabalarning kasbiy kompetentligini zamonaviy grafik dasturlarning funksional jihatlari (konstruksiyalash, loyihalash) va komponentlari (motivatsion-qadriyatli, kognitiv, amaliy-faoliyatli va refleksiv-baholash) mazmuni Edu Graphics, 5 qadam, Faol yondashuv, SCORE texnologiyalari asosida takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Talabalarning kasbiy kompetentligini zamonaviy grafik dasturlar asosida takomillashtirish bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqot natijalari asosida:
talabalarning grafikli faoliyatini fazoviy va mantiqiy fikrlash bilan o‘zaro optimal uyg‘unligini taminlash maqsadida takomillashtirishga doir taklif va tavsiyalardan “Arxitektura elementlarini loyihalash” (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2022 yil 23 noyabrdagi 500-son buyrug‘i, 500-657 raqamli guvohnoma), “Muhandislik kompyuter grafikasi” darsliklari (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2020 yil 30 iyundagi 359-son buyrug‘i, 359-350 raqamli guvohnoma), “Muhandislik grafikasi” nomli (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2020 yil 4 maydagi 285-son buyrug‘i, 285-221 raqamli guvohnoma) hamda “Muhandislik grafikasidan grafik ishlar tizimi” deb nomlangan o‘quv qo‘llanmalar (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2020 yil 4 maydagi 285-son buyrug‘i, 285-220 raqamli guvohnoma), “Muhandislik kompyuter grafikasi” nomli elektron o‘quv qo‘llanma (Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti” Milliy tadqiqot universiteti kengashi qarori bilan 2022 yil 19 dekabrdagi 465 a/f sonli buyrug‘i, 465 a/f-102 raqamli guvohnoma) va grafik dasturlari mazmuni yoritish maqsadida “Edu Graphics” mobil ilovasi (Resrublika intelektual mulk agentligi guvohnomasi. №BGU 00713) vositasida “Muhandislik kompyuter grafikasi” fanini o‘qitish mazmunini takomillashtirishga xizmat qilgan;
    talabalarni ilmiy tadqiqotga va loyiha ishiga yo‘naltirish texnologiyasini muhandislik kompyuter grafikasi fanining katta hajmli mavzularini kontsentrizm tamoyili asosida yirik bloklarga birlashtirib o‘qitishning didaktik imkoniyatlarini kengaytirish, kasbiy-motivatsiyali faoliyat, yaratuvchanlik, analitik va sintetik tafakkur parametrlarining identivlik ko‘rsatkichi barqarorligiga ustuvorlik berish orqali takomillashtirishga doir amaliy taklif va tavsiyalardan № FZ-20200929327 - “Gruntning namlanganlik va chiziqsiz filtratsiyani hisobga olgan holda gruntli to‘g‘onlarning mustahkamlik ishonchliligini baholash nazariyasi va usulini ishlab chiqish” mavzusidagi davlat granti fundamental loyihasining inshootlar loyihalashda grafik dasturlardan foydalanish qismini bajarishda foydalanilgan. Natijada bo‘lajak muhandis-gidrotexniklarining kasbiy kompetentligi rivojlanganligini uzlyuksiz nazorat qilish texnologiyasi asosida o‘quv jarayoni samaradorligi oshgan;
    “Muhandislik kompyuter grafikasi” fanini o‘qitishning metodik shart-sharoitlarini loyihaviy faoliyatning texnologik va refleksiv fazalari intensifikatsiyasini ta’minlash asosida takomillashtirishga doir amaliy taklif va tavsiyalardan “Muhandislik kompyuter grafikasi” elektron darsligini ishlab chiqishda foydalanilgan (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2022 yil 30 dekabrdagi 02/01-01-son ma’lumotnomasi). Natijada, “Muhandislik kompyuter grafikasi” fanini o‘qitishning elektron-didaktik ta’minotini takomillashtirishga xizmat qilgan.