Бобожонова Шахноза Йўлдош қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек ва инглиз тилларидаги таълимий дискурснинг когнитив-прагматик тадқиқи”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Fil2535.
Илмий раҳбар: Раупова Лайло Рахимовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
 ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат чет тиллари институти, PhD.03/29.12.2022.Fil.156.01.
Расмий оппонентлар: Ёкубов Жамалиддин Абдувалиевич, филология фанлари доктори, профессор; Ботирова Адиба Эркиновна, филология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ўзбек ва инглиз тилларидаги таълимий дискурснинг когнитив-прагматик хусусиятларининг нутқий хосланишини аниқлаш ва таълимий дискурснинг воқелантирувчи муҳит сифатидаги ролини белгилаш, мазкур бирликларнинг ўзбек-инглиз тилларидаги когнитив-праматик тавсифини танланган асар персонажлари нутқидаги талқинини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
антропосентрик тилшуносликда дискурс мулоқот унсури сифатида сўзловчи интенсияси, мулоқот қобилияти ҳамда таълимий дискурс бирликларининг воқеланишдаги лингвистик, когнитив ва социал мавқеининг вербал ва новербал воситалар орқали нутқий этикетда намоён болиши, прагматик омилларнинг чоғиштирилаётган тиллардаги таъсир бирликларининг муҳим аҳамиятга эгалиги аниқланган;
ўзбек ва инглиз тилларидаги мулоқот тизими имкониятларининг нутқий воқеланишида, тил ва нутқ яхлитлиги, лингвистик бирликлар табиати, уларни бирлаштирувчи системавий муносабатлар – лисоний зиддиятлар, таълимий дискурснинг лисоний ва нолисоний омиллар ҳамкорлигида юзага чиқиши далилланган;
нутқий этикетнинг таълимий дискурсда намоён бўлувчи  когнитив, прагматик омиллар ҳамкорлиги ва мувофиқлигининг лингвомаданий, гендер тамойилларининг прагматик жиҳатлари очиб берилган;
таълимий дискурс танланган асарлар персонажлари қиёфасида икки тилда сўзловчи халқларнинг шахсий сифатлари, нутқ мақсади, нутқ стратегияси ва тактикаси каби социал, ментал ва прагматик омиллар далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек ва инглиз тилларидаги таълимий дискурснинг когнитив-прагматик тадқиқи” мавзусида олиб борилган тадқиқот асосида:
таълимий дискурслардан фойдаланиш ҳамда уларнинг социал хосланишга таъсири, уни юзага чиқарувчи воситаларнинг прагматик имкониятлари, мулоқот пайтида сўзловчи томонидан нутқнинг қандай ифода қилиниши, бунда новербал воситаларнинг аҳамиятини замонавий тилшунослик нуқтаи назаридан лингвистик тадқиқотлар сирасида илмий-таълимий жараёнга татбиқ этишга доир илмий-назарий хулосалардан ПЗ-202004165 рақамли “Умумий ўрта таълимнинг бошланғич синф ўқувчиларида оғзаки ва ёзма нутқий компетенсияларини ривожлантирувчи электрон платформа яратиш” (2021-2023) номли амалий лойиҳасида фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2023-йил 15-февралдаги 01/4-310–сон маълумотномаси). Натижада умумий ўрта таълимнинг бошланғич синф ўқувчиларини ўқитиш жараёнида нутқий этикетнинг прагматик хусусияти асосида таълимий дискурсда воқеланиш тамойилларини тавсифлашга алоқадор вазифалар такомиллаштирилган;
замонавий таълимий дискурсдаги “нутқий этикет” тушунчаси, тилшуносликдаги замонавий тенденсиялари таҳлили, мулоқот хулқининг белгиланган стереотиплари билан кўрсатиш ва фарқли белгиларини далиллашга оид илмий хулосалардан  АМ- ФЗ-201908172 рақамли “Ўзбек тилининг таълимий корпусини яратиш” (2020-2022)  мавзусидаги инновасион илмий лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти 2023-йил 15-февралдаги О1/4-309–сон маълумотномаси). Натижада таълим жараёнида нутқий компетенсиянинг ривожлантирилишига доир назарий қарашлар   бойитилган;
таълимий дискурсларда нутқий этикет, нутқдаги фарқлар, оддий сўзлашув жараёнида суҳбатдошларнинг ҳис-туйғулари, одатлари ва тана ҳаракатлари муҳим рол ўйнаши масаласига оид хулосалардан Ўзбекистон  телерадиокомпанияси “Ёшлар” телеканали ижодкорлари томонидан 2022-2023 йилларда эфирга узатилган “Ренессанс ёшлари”, “Ўзбекистон ёшлари” дастуридаги кўрсатувининг ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон телерадиокомпаниясининг 2023-йил мартдаги маълумотномаси). Натижада телетомошабинлар мулоқот инсон тафаккури фаолиятининг маҳсули  эканлиги бўлиб, бу жараёнда нутқ эгалари томонидан турли мақсадларга йўналтирилган ранг-баранг нутқий тузилмалар ҳосил қилиниши, нутқий акт жамият аъзолари томонидан қабул қилиниб, нутқ хулқи қоидаларига мувофиқ тарзда амалга оширилиши, муайян мақсадга йўналтирилган нутқий ҳаракат ҳисобланиши ҳамда тилнинг ижтимоий аҳамияти, социопрагматик имкониятларининг ўрганилиши, тилнинг тараққиёти халқнинг шоир ёки ёзувчи-ижодкорлари, олимлари саъй-ҳаракатларига бевосита боғлиқлиги ҳақида маълумотлардан баҳраманд бўлган.