Мамадалиев Ботиржон Муллааминовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: «Беш ўлчовли икки индексли псевдоевклид фазода икки ўлчовли сиртлар геометрияси», 01.01.04 – Геометрия ва топология (физика-математика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B.2023.2.PhD/FM872
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети ва Тошкент давлат транспорт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети ҳузуридаги DSc.03/30.12.2019.FM.01.01 рақамли Илмий кенгаш.
Илмий раҳбар: Абдуллаазиз Артикбаев, физика-математика фанлари доктори, профессор.
Расмий оппонентлар: физика-математика фанлари доктори, профессор Нарманов Абдигаппар Якубович  (Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети, математика факултети, «Геометрия ва топология» кафедраси); физика-математика фанлари фалсафа доктори Султанов Бекзод Мақсуд ўғли (Урганч давлат университети, физика-математика факултети, «Амалий математика ва математик физика» кафедраси).
    Етакчи ташкилот: Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади беш ўлчовли икки индексли псевдоевклид фазода икки ўлчовли сиртлар геометриясини тадқиқ қилишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
беш ўлчовли икки индексли псевдоевклид фазода текислик ва гипертекисликларнинг ички геометрияси Евклид, Минковский, Изотроп ва Галилей геометрияларидан бири бўлиши исботланган;
псевдоевклид фазода чизиқлар назариясининг асосий формулаларидан бири бўлган Френе формуласининг аналоги аниқланган ва берилган эгрилик функсияларига кўра чизиқнинг мавхум радиусли сферага тегишли бўлиш шарти топилган;
икки ўлчовли сиртга тегишли нуқта атрофининг геометрияси уринма текислик ёрдамида аниқланган ва уринма текисликнинг нормалари орқали ҳосил қилинган фазо ҳар доим уч ўлчовли Минковский фазоси эканлиги исботланган;
махсус танланган икки ўлчовли сиртда кузатувчи бўлган уч ўлчовли фазо қурилган ва ички геометриялари бир хил бўлган икки ўлчовли  “бутун” сиртлар учун мавжудлик теоремалари исботланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Беш ўлчовли икки индексли псевдоевклид фазода икки ўлчовли сиртлар геометрияси бўйича олинган натижалар:
Де-Ситтер фазосидаги икки ўлчовли сиртлар геометрик характеристикаларига доир натижалар Ўзбекистон Фанлар академияси Астрономия институтида бажарилаётган Ф-ФА-2021-432 “Кичик массали рентген қўшалоқ тизимларидан олинган сунъий йўлдош маълумотларини таҳлил қилиш ва қайта ишлаш” (лойиҳа раҳбари ф.-м.ф.д. проф. Аҳмедов Б.Ж.) лойиҳа ишини бажаришда гравитация ва электростатика кучларининг қонунияти беш ўлчовли фазога ўтиш йўли билан ҳал қилиниши асослаб берилган (Миллий тадқиқот университети ҳузуридаги Фундаментал ва амалий тадқиқотлар институтининг 2023 йил 5 майдаги № 0123-98 рақамли маълумотномаси). Гравитацион майдон таъсирини аниқлашда, беш ўлчовли фазога ўтиш ва юзага келган астрофизик жараёнларнинг математик моделини  қуриш, ҳамда мусбат аниқланмаган метрикаларга боғлиқ дифференциал тенгламаларини ечишда, ечим хоссаларини геометрик усулда аниқлаш имконини берган.
Беш ўлчовли икки индексли псевдоевклид фазода икки ўлчовли сиртлар геометрияси тадқиқотида олинган илмий натижалари № МД-758.2022 1.1-сонли шартномага асосан Президенти гранти асосида илмий тадқиқот ишларини бажаришда фойдаланилди. “Россия Федерацияси ёш рус олимлари - фан докторларини давлат томонидан қўллаб-қувватлаш” бўйича  (2022-2023 йиллар учун ФГБОУ ВО "КамДУ номидаги Витус Беринг) мавзусидаги фундаментал лойиҳасида мусбат аниқланмаган метрикаларга боғлиқ дифференциал тенгламаларни ечишда қўлланилган (Камчацкий государственный унверситет имени ФГБОУ ВО «КамГУ им. Витуса Беринга» 2023 йил 10 майдаги 04-196/10 рақамли маълумотномаси). Илмий натижаларнинг қўлланилиши бу фазога тегишли сиртларнинг хоссаларини ифода этувчи дифференциал тенгламаларини ечишга, ечим хоссаларини геометрик усулда аниқлаш имконини берган.